راهکارهایی برای تقویت استقلال کودک
استقلال کودک ، یعنی هرچه خواست به او بدهم؟
بسیاری از اوقات مشاهده می شود لجبازی هایی که بچه ها در این سن با والدین خود می کنند برای کسب استقلال و هویت فردی است. اصولا بشر به طور ذاتی استقلال را دوست دارد و می خواهد دیگران این استقلال را به رسمیت بشناسند. اما متاسفانه در روزگار ما، بسیاری از والدین به دلیل آموزه های غلطی که وجود دارد، به افراط و تفریط در این مسئله دچار می شوند.
برخی والدین مستقل شدن کودک را برنمی تابند و آن قدر کارهای حمایتی از او انجام می دهند که حتی تا سنین بزرگسالی هم حس وابستگی در او باقی می ماند و تبدیل می شود به یک فرد وابسته که قادر به تجربه مستقل بودن نیست. برخی نیز معتقدند باید بچه را مستقل بار آورد و آن قدر در این کار تفریط می ورزند و نظارت و مراقبت و کنترل رفتارهای او را پشت گوش می اندازند که او از ناحیه دیگری ضربه می خورد.
در حالی که هیچ کدام از این موارد صحیح نیست. همان گونه که گفتیم کودک از ۲ سالگی استقلال را دوست دارد و می خواهد آن را تجربه کند. والدین بهتر است در این سن گام به گام در کنار بچه باشند و به او اجازه دهند استقلال را تجربه کند، قطعا یک کودک ۳ ساله درباره خیلی چیزها نمی تواند تصمیم بگیرد اما می تواند با کمک والدین «انتخاب» کند.
در واقع دادن حق «انتخاب» به کودک در سن ۲تا ۳سالگی یعنی تمرین استقلال برای او. مثلا به هنگام خرید لباس به او اجازه دهیم از بین ۲لباس صورتی و آبی، یکی را انتخاب کند. بعضی تصور می کنند باز گذاشتن دست کودک برای خرید یعنی احترام گذاشتن به خواسته او در حالی که این کار اصلا صحیح نیست. کودک در این سن قدرت تصمیم گیری ندارد و نمی تواند به تنهایی تصمیم بگیرد.1
توجه و اهمیت به استقلال طلبی فرزندان
استقلال طلبی یک امر بسیار مهم برای افراد است که در سنین فوق به شدت بروز پیدا میکند. رفتار صحیح در این دوران به خصوص در دورهی نوجوانی بسیار حائز اهمیت است چرا که با رفتار اشتباه ممکن است نوجوان از خانواده دوری گزیند و به دوستان خود بیش از حد متمایل شود. چه بسیاری از انحرافات اجتماعی در همین دوران و در اثر رفتار اشتباه والدین در افراد ایجاد شده است.
بسیاری از والدین در برابر استقلال طلبیهای بیش از حد فرزند خود مستأصل میشوند و نمیتوانند روابط بهینهای با او برقرار کنند. توجه داشتهباشید که رها کردن کودک و نوجوان به حال خود نمیتواند راهحل مناسبی باشد و از طرفی اعمال محدودیتهای افراطی شرایط را بدتر میکند.3
تأثیر مهرورزی و وابستگی در استقلال کودکان
محبت کردن باعث میشود که کودک احساس امنیت داشته باشد و اضطراب خود را کاهش دهد. پس از دو سالگی که کودک شروع به اعلام استقلال میکند، این محبتها باید کنترل شوند به گونهای که منجر به ایجاد وابستگی نشوند و استقلال کودک به خطر نیفتد. از 3 تا 4 سالگی، اتاق خواب کودک باید از والدین جدا شود و سپس او باید بیاموزد که کارهای شخصی خود را انجام دهد.
در صورتی که والدین بخواهند از استقلال کودک جلوگیری کنند تا به او محبت کنند، کودک مستقل نمیشود و در نتیجه دچار اضطراب اجتماعی و عدم اعتماد به نفس میشود. یادگیری و به کار گیری روشهای صحیح فرزند پروری به شما کمک میکند تا با رفتارهای خود علاوه بر ابراز محبت کافی به کودک، استقلال او را نیز تقویت کنند. 3
راهکارهای کمک به رشد حس استقلال در کودک
والدین نقش مهمی در میزان پیشرفت و رشد حس استقلال در کودکشان و کم شدن اضطراب جدایی او دارند. برای افزایش حس استقلال در کودکان میتوانید راههای زیر را امتحان کنید:
به پیوند عاطفی اهمیت زیادی بدهید
کودک قبل از اینکه بتواند از شما دور شود و به کاوش و بررسی جهان اطرافش بپردازد نیازمند داشتن یک پیوند عاطفی مطمئن با شماست، پس همیشه و به طور مداوم به کودکتان عشق بورزید و از او حمایت کنید. در این صورت کودک اعتماد و اطمینانی را که برای ایستادن روی پای خودش نیاز دارد به دست میآورد.
گریههایش را سریع پاسخ دهید
از همان زمان تولدش به گریههای کودکتان فوراً پاسخ دهید. با شیر دادن و تغذیه کردن او وقتی گرسنه است، عوض کردن پوشکش وقتی کثیف شده و لبخند زدن و صحبت کردن با او وقتی هشیار است، یک پیوند عاطفی ضروری و حیاتی را بین خودتان ایجاد کنید.
با او بازی کنید
شما میتوانید برای افزایش فهم کودک از جدایی و بازگشت، بازیهایی را با او انجام دهید تا یاد بگیرد وقتی او را برای مدت کوتاهی ترکش میکنید وحشت نکند. برای مثال، با پوشاندن صورتتان یا خم کردن سرتان پشت وسایل خانه با او دالیموشه بازی کنید یا یک اسباببازی را زیر پتو پنهان کنید و با هم آن را پیدا کنید. این بازیها نه تنها درسی را به کودک میآموزد، بلکه حس نزدیکی و صمیمیت او را با شما بیشتر میکند.
حس استقلالش را افزایش دهید
برای افزایش حس استقلال، کودک به امتحان کردن محدودیتهایش و بررسی و کاوش در محیط اطرافش نیاز دارد، بنابراین محیط خانگی ایمنی برای او فراهم کنید. به جای اینکه دنبالش بدوید و هر بار به چیز خطرناکی دست میزند بگویید «نه»، وسایل خطرناک را از دسترسش دور کنید و وسایل بیخطر زیادی در دسترسش بگذارید.
این حس کودک را تشویق کنید
استقلال و فردیت در حال رشد کودکتان را تشویق کنید؛ به او حق انتخاب بدهید و امکان انجام کارهایی که خودش میتواند به تنهایی انجام دهد را به او بدهید. حق انتخاب بین دو لباس یا دو میانوعده، فعالیت و بازی روزانه به کودکتان امکان فکر کردن و تصمیمگیری میدهد و ترغیب او به نوشیدن از یک لیوان یا گذاشتن اسباببازیهایش در جعبهشان به او نشان میدهد که کمکم میتواند خودش از خودش مراقبت کند.
عشق و توجهتان را کم نکنید
به یاد داشته باشید تنها به این دلیل که کودکتان کمکم حس استقلال و فردیت پیدا میکند، به این معنا نیست که کمتر به توجه و عشق شما نیاز دارد، هرچند نیازش به شما کمتر شده است اما هنوز خواهان توجه و مراقبت مدوام شماست.
او را وادار و مجبور نکنید
هر بار که سعی میکند کاری را خودش انجام دهد تشویقش کنید اما وقتی از شما کمک میخواهد او را وادار نکنید که آن را به تنهایی انجام دهد. یادتان باشد کودکتان تا مدتها بعد از این هم به قوت قلب شما نیاز خواهد داشت.2
پینوشتها
1.www.sorsore.com
2.www.madarsho.com
3.www.honarehzendegi.com