معرفی انواع سازها برای کمک در انتخاب یک ساز موسیقی

ساز های زهی (String instruments) : بسیاری از ساز های زهی، همچون ویولون، ویولا، ویولونسل و کنترباس به تمرینات و صبوری زیادی در آغاز کار احتیاج دارند؛ به دلیل این که پیشرفت در این نوع سازها اغلب روند طولانی تری دارد. این ساز ها همچنین به چابکی و قابلیت هماهنگی زیادی نیاز دارند. اگر نوازنده سن کمی دارد، باید از بلوغ کافی برای فهمیدن کند بودن روند پیشرفت و یادگیری اولیه در این نوع ساز ها برخوردار باشد. این ساز ها را برای ابتدای کار می‌توان با قیمت نسبتا ارزانی تهیه کرد؛ اما در حین پیشرفت نوازندگی، ممکن است نیاز به خرید ساز هایی با طراحی حرفه ای تر به وجود بیاید که مسلما قیمت بالاتری دارند.

اکنون به معرفی سازهای معروف در این دسته می‌پردازیم تا برای انتخاب یک ساز موسیقی آماده تر شوید. ویولون، یک ساز با پیشینه ی زیاد است که بیشتر برای نوازندگی در سبک های همه پسند و همچنین سبک کلاسیک کاربرد دارد و مورد علاقه ی افراد است. ویولا، صدای گرم تری نسبت به ویولون دارد اما یادگیری آن نسبت به ویولون سخت تر است. ویولونسل، صدای پر حجمی دارد و حمل و نقل آن به دلیل بزرگی این ساز، دشوار است و اغلب در برخی سبک های موسیقی همه پسند، سبک کلاسیک و جاز استفاده می‌شود. کنترباس، بزرگ تر از ویولونسل است، سازی است که با خیلی از ساز های دیگر همخوانی دارد و در بسیاری از سبک های موسیقی از سبک کلاسیک گرفته تا راک، به کار می‌رود. البته برای یادگیری کودکان، نوع کوچکتر آن هم وجود دارد. این نوع ساز ها را می‌توان به عنوان سازهای اجتماعی توصیف کرد؛ بدین معنا که برای کسانی که مشتاق شرکت در فعالیت های دسته جمعی و گروهی هستند، مناسب تر است.

سازهای زهی

گزینه های دیگری در بین ساز های زهی نیز وجود دارند که برای انتخاب یک ساز موسیقی از این دسته سازها می‌توان به آن ها نیز اندیشید. این نوع سازهای زهی، بعد کلاسیکی آن ها کمتر است؛ سازهای زهی مانند گیتار، بانجو و یوکلله (ukulele)، که مورد آخری، اخیرا بسیار محبوبیت پیدا کرده است. همچنین انواع مختلفی از گیتار، که مناسب اهداف و سبک های گوناگون هستند، وجود دارد. به عنوان مثال، گیتار کلاسیک برای اجرای تکی موسیقی (تک نواز) مناسب تر از سایر گیتارها می‌باشد و البته یادگیری آن نیز دشوارتر است. اگر شما قصد نواختن در یک گروه را داشته باشید، گیتار آکوستیک های بسیاری وجود دارد که برای انواع مختلفی از سبک های موسیقی مناسبند. همچنین گستره ای از گیتارهای الکتریک وجود دارد که جنبه ی سرگرمی بیشتری داشته و ساده تر نیز می‌باشند. برای انتخاب یک ساز موسیقی از بین انواع این گیتارها، این نکته نیز جالب است بدانید که بسته به گیتاری که انتخاب می‌کنید، گیتارها می‌توانند هم برای افراد درون گرا و مستقل، و هم برای افراد با شخصیت های باز و برون گرا و اجتماعی تر مناسب باشند.

سازهای بادی

ساز های برنجی (Brass instruments) : ساز های برنجی، هم به آسانی در دسترس هستند و هم قیمت معقولی دارند. این ساز ها صدای قوی و پر حجمی ایجاد می‌کنند و یادگیری مقدماتی آن ها نیز زیاد سخت نیست. ساز های برنجی نسبتا بزرگ هستند اما اندازه های کوچک آن ها هم برای کودکان وجود دارد. شیپور فرانسوی (French Horn) یکی از سخت ترین ساز های برنجی برای یادگیری به حساب می‌آید؛ چرا که شمار زیادی نت موسیقی، تنها از طریق تغییر دادن شکل لب ها به وجود می‌آید. برای انتخاب یک ساز موسیقی از این نوع، این نکته را هم لازم است اشاره کنیم که این ساز برای افراد سخت کوش و مصرّی که دوست دارند خود را به چالش بکشند، مناسب است؛ ولی ارزشش را دارد به این خاطر که همواره نیاز به نوازنده ی شیپور در گروه ها و ارکستر های موسیقی وجود دارد.

ترومپت (Trumpet) نیز سازی است که حمل و نقل راحتی دارد و برای افراد مستقل و دارای روحیه ی اجتماعی مناسب است. ترومپت های زیادی در اجرا های موسیقایی وجود دارد؛ اما نکته ای که در مورد انتخاب یک ساز موسیقی باید در مورد ترومپت بدانیم، این است که تغییر دادن ساز از ترومپت به سمت دیگر ساز های برنجی، مهارت نسبتا بالایی می‌خواهد. این موضوع نیز به دلیل شکل دهان یا دهانه ی این ساز است.

ترومبون (Trombone) ساز برنجی دیگری است که از قیمت مناسبی برخوردار است اما حمل و نقل آن دشوار است؛ اگرچه باید اشاره کرد که کودکان به آسانی و در همان ابتدای کار مجذوب این ساز می‌شوند و صدای خوبی هم می توانند از این ساز بیرون آورند. ترومبون برای افراد هنردوست و نسبتا اجتماعی که تمایل به ابراز وجود و نشان دادن خود دارند، مناسب است.

توبا (Tuba) نیز یک ساز برنجی خیلی بزرگ و گران است. به دلیل کم بودن تعداد نوازندگان توبا، یادگیری این ساز می‌تواند فرصتی برای زودتر وارد شدن به ارکستر باشد. این ساز برای افرادی که از عضویت داشتن در یک گروه لذت می‌برند، عالی است.1

ساز‌های کلیدی یا شستی دار

اصلی‌ترین ساز کلیدی، پیانو است که همه جا نشانی از حضور خود دارد. پیانو، یک پایه‌ی تئوریکی عالی برای یادگیری هر نوع ساز دیگری ایجاد می‌کند؛ بنابراین یک ساز ایده آل برای شروع است. این ساز بدنه‌ی بزرگی داشته و به آسانی قابل حمل نیست؛ اما می‌شود گفت دکور زیبایی به هر مکانی می‌دهد.

حتی اگر شما مدتی باشد که نواختن پیانو را متوقف کرده باشید. در انتخاب یک ساز موسیقی شستی دار، و به خصوص پیانو، باید اشاره کرد که قطعات موسیقی مختص پیانو بسیار متنوع است و شما می‌توانید به آسانی یکی را تهیه کنید و حدی برای آن متصور نیست. واضح است که هرچه قیمت این ساز بالاتر رود، کیفیت آن نیز بیشتر می‌شود؛ اما نکته‌ی جالبی در مورد پیانو وجود دارد، این که اگر شما در یک مدرسه‌ی موسیقی و یا آکادمی شرکت کنید، معمولا انواع مختلفی از پیانو و با کیفیت‌های متفاوت برای استفاده‌ی شما وجود دارد. پیانو برای افراد مستقل و کسانی که شخصیت آرامی دارند، مناسب است.

به این دلیل که پیانو معمولا یک ساز سولو (Solo) محسوب می‌شود. (یعنی نواختن آن به تنهایی و بدون همراهی ساز‌های دیگر نیز صدای خوبی دارد.) البته این بدان معنا نیست که پیانو نمی‌تواند با یک یا چند ساز دیگر نواخته شود و یا این که در ارکستر‌ها کاربرد ندارد. پیانو سازی است که بسیار منعطف و تطبیق پذیر با انواع سبک‌هایی است که از کلاسیک شروع می‌شوند و رفته رفته به سمت سبک موسیقی پاپ می‌روند. نوازندگان پیانو می‌توانند در جریان پیشرفت خود به سمت ساز‌های دیگری نیز، همچون ارگ (Organ)، هارپسیکورد (Harpsichord) یا آکاردئون (Accordion) بروند.

ساز‌های ضربه‌ای

ساز‌های ضربه‌ای حجیم هستند و سر و صدای زیادی هم دارند؛ بنابراین در هنگام نواختن این ساز ها، باید اتاقتان را از نظر صوتی عایق کنید تا این سرو صدا‌ها به بیرون نرود. نواختن این ساز‌ها بسیار سرگرم کننده است و یادگیری آن‌ها هم نسبتا ساده می‌باشد. همچنین مسیر شغلی خوبی در ارکستر برای این ساز وجود دارد.

نوازندگان طبل (Drum) قابلیت جذب زیادی برای نوازندگی در ارکستر‌ها را دارند. نواختن طبل برای افراد پر انرژی بسیار مناسب است. این موضوع با مشاهده‌ی کسانی که در سبک جاز و یا راک طبل می‌نوازند، کاملا واضح است. در انتخاب یک ساز موسیقی از دسته‌ی ضربه‌ای ها، می‌توان همچنین به این نکته اشاره کرد که ساز‌های ضربه‌ای و به خصوص طبل، برای آن دسته از کودکانی که نیاز به آموزش‌های خاص دارند، مثلا کودکانی که از اتیسم رنج می‌برند، بسیار رضایت بخش است و احساس امنیت روانی را به هنگام نواختن در آن‌ها ایجاد می‌کند.2

انتخاب ساز مناسب

پیش از انتخاب، سازهای مختلف را امتحان کنید

گیتار، ترومپت، ویولن و … را امتحان و نوایی خلق کنید. بی‌تردید، راه درازی تا خلق موسیقی دارید اما همین کافی است تا حس‌وحال نواختن سازهای مختلف دست‌تان بیاید و ببینید دوست دارید سال‌های آینده را به نواختن آنها سپری کنید یا نه. برای امتحان کردن سازهای مختلف می توانید به یک آموزشگاه موسیقی یا فروشگاه ادوات موسیقی بروید و از آنها بخواهید که سازها را در اختیارتان قرار دهند تا تست کنید که چه سازی بیشتر به دلتان می‌نشیند. اگر هم این امکان را ندارید می‌توانید با جست‌وجو در گوگل،‌ سازهای مختلف را بررسی کنید،‌ با صدای آنها آشنا شوید و ببینید که چطور آنها را در دست می‌گیرند، چالش‌های هرکدام از آنها چیست و… .

امکان‌های موجود را در نظر بگیرید

بیشتر گروه‌های موسیقی برای سازهای مختلف به نوازنده نیاز دارند. گروه‌های گوناگون را (در فرهنگ‌سراها یا مؤسسات آموزش موسیقی، مدرسه و دانشگاه)‌ بررسی کنید و ببینید برای چه سازی جای خالی دارند. بیشتر گروه‌ها امکان شروع کار را با سازی خاص فراهم می‌کنند؛ همچنین در ادامه به شما امکان تغییر ساز و گسترش دامنهٔ تجربه‌تان را می‌دهند.

دامنهٔ انتخاب‌تان را محدود نکنید

شاید دل‌تان بخواهد دف بنوازید اما گروهی که عضوش هستید، به‌اندازهٔ کافی دف‌نواز دارد. سخت نگیرید و کار را با تنبک شروع کنید. بعدها می‌توانید به سراغ دف بروید.

قد و هیکل‌تان را در نظر داشته باشید

برای کودکان با اندام کوچک‌شان هر سازی مناسب نیست. افتادن دندان‌های شیری بچه‌ها، همچنین داشتن ارتودنسی را در انتخاب سازهای بادی در نظر بگیرید. اندازهٔ دست‌ها و انگشت‌ها هم در انتخاب ساز مناسب مؤثر هستند.

شناسایی بهترین انتخاب

ساز موردعلاقه‌تان را پیدا کنید

هنگام گوش دادن به موسیقی، چه نوایی بیشتر به دل‌تان می‌نشیند؟ در حال شنیدن موسیقی، آیا ضرب‌آهنگ را با انگشتان‌تان و ضربه زدن دنبال می‌کنید؟ این‌ موارد به شناسایی آنچه به‌راستی موردعلاقه‌تان است، کمک می‌کنند.

موقعیت‌ و محدودیت‌های‌تان را در نظر بگیرید

شاید علاقهٔ شدیدی به درامز داشته باشید. اما ممکن است محل زندگی و سروصدای درامز، امکان نواختن را به شما ندهد. حواس‌تان به محدودیت‌های‌تان باشد. می‌توانید درامز دیجیتال را جایگزین کنید و صدایش را با گوشی و هدفون بشنوید. می‌توانید با انواع کم‌صداتر مانند درامز کونگا شروع کنید. شاید هم امکان نواختن در مؤسسه یا آموزشگاه را داشته باشید.

انتخاب کنید

می‌توانید بررسی و ارزیابی انواع ساز را مدت‌ها ادامه دهید؛ اما یک کار دیگر هم می‌توانید انجام دهید: چشمان‌تان را ببندید و نام ۵ ساز نخستی را که به ذهن‌تان می‌رسد، روی کاغذ بنویسید. یکی از این سازها، بهترین انتخاب برای شماست. ممکن است نخستین ساز همان چیزی باشد که به‌راستی دوست دارید بنوازید یا سازی باشد که ترجیح می‌دهید موسیقی را با آن فرابگیرید.

با امتحان کردن سازها به‌نوبت، بیشتر به آنچه می‌خواهید نزدیک می‌شوید. با امتحان کردن ساز پنجم، احتمالا جواب را پیدا می‌کنید. به هر حال و به‌احتمال زیاد، از نواختن همهٔ این ۵ ساز لذت خواهید برد اما اینکه کدام‌یک برای شما بهترین است، بستگی به خودتان و شیوهٔ یادگیری‌تان دارد.3

پی نوشت:
1.www.virgool.io
2.www.bartarinha.ir
3.www.chetor.com