خصوصیات گیاه انجدان

خصوصیات گیاه شناسی

گیاهی است دایمی که تا ارتفاع ۲ متر رشد می کند. دارای برگهای مرکب دندانه دار براق، گلهای زرد مایل به سبز و بذرهای تخم مرغی شکل ریز می باشد.
 

زیستگاه و نحوه کاشت

انجدان در اروپای جنوبی و آسیای جنوب شرقی یافت می شود. این گیاه در شیب کوههای آفتابی رشد و نمو می کند. برگهای گیاه در بهار یا ابتدای تابستان و بذور در اواخر تابستان و ریشه در پاییز جمع آوری می شوند.
 

قسمت های مورد استفاده

ریشه، بذر، برگ
 

 ترکیبات شیمیایی

انجدان حاوی اسانس (حدود ۷۰٪ فتالیدها ، کومارین ها (شامل برگا پتن، پسورالن ، آمبلیفرون)، اسیدهای گیاهی، بتاسیتو استرول ، رزین ها و گم ها می باشد. فتالیدها مسکن و ضد اضطراب می باشند.
 

تاریخچه و مصارف سنتی گیاه

هربالیست ایرلندی KEogh در سال ۱۷۳۵ گزارش نمود که انجدان بر طرف کننده نفخ معده و تحریک کننده ترشح اسیدهای هاضمه، تحریک کننده پیشاب و عادت ماهیانه، شفاف کننده دید و بر طرف کننده خالها و لکه ها و قرمزی صورت می باشد.1

ریشه انجدان رومی

در دارونامه های معتبر مواد موثره ریشه انجدان رومی به عنوان موادی مدر معرفی شده است. مصرف عصاره انجدان رومی که از ریشه این گیاه تهیه می شود، علاوه بر خاصیت مدر، باعث مداوای عفونت و التهاب دستگاه ادراری (کلیه و مثانه)، دفع سنگ کلیه و بطور کلی تقویت کلیه می گردد.

مصرف عصاره انجدان رومی علاوه بر فعال کردن کلیه باعث تعریق بیشتر نیز می شود و بدین ترتیب با افزایش دفع آب، سموم بدن دفع شده (این خاصیت به بهبود رماتیسم نیز کمک می کند) و بافت های آب آورده بدن از جمله قوزک پا (اِدِم) بهبود می یابند. شاید به همین دلیل است که مصرف پیکر رویشی گیاه انجدان رومی را در کاهش وزن نیز موثر می دانند.

از طرف دیگر مصرف عصاره این گیاه اثرات مطلوبی بر روی دستگاه گوارش دارد. بطور کلی مصرف انجدان رومی موجب کاهش ناراحتی های مربوط به سوء هاضمه گشته، باعث تقویت معده و روده، تصفیه کبد و کمک به دفع سنگ صفرا و بهبود نارسایی های کبد می گردد. به همین دلیل مصرف آن برای کاهش آثار مربوط به مسمومیتهای غذایی توصیه می شود. مواد موثره موجود در این گیاه باعث کاهش التهاب های کولون و روده کوچک نیز می گردد.

از دیگر خواص این گیاه می توان به آثار آن بر روی سیستم عصبی اشاره نمود. انجدان رومی گیاهی آرامبخش است که باعث تسکین اعصاب بوده و حتی از آن به عنوان گیاه ضد صرع نام برده شده است. از اینرو مصرف گیاه انجدان رومی برای تقویت جسم و روان بسیار مفید می باشد. علاوه بر موارد مذکور، انجدان رومی از جمله گیاهان قاعده آور محسوب می شود، لذا مصرف آن برای بانوان باردار توصیه نمی گردد.

در طب سنتی انجدان رومی علاوه بر موارد فوق به عنوان خلط آور و حتی در درمان پسوریازیس نیز استفاده می گردد. خاصیت تعریق انجدان رومی باعث می شود تا در طب سنتی از آن به عنوان خنک کننده بدن در هنگام بالا بودن تب استفاده نمایند. هر چند این گیاه بصورت خود رو در مناطقی از ایران می روید ولی رقم زراعی آن برای اولین بار توسط شادروان مرحوم دکتر رضا امیدبیگی در سال 1374 در کشور کشت گردید و هم اکنون بصورت وسیعی تولید می شود و فرآورده های حاصل از این گیاه با بالاترین کیفیت در اختیار مصرف کنندگان عزیز کشورمان قرار دارد.4
 

خواص گیاه انجدان رومی (طبیعت و خواص درمانی)

طبیعت گیاه انجدان گرم و خشک است. برخی از مهمترین خواص درمانی این گیاه عبارتند از:
 

۱. کمک به درمان صرع و میگرن

انجدان گیاهی آرامبخش است که در تسکین اعصاب موثر است. از خواص گیاه انجدان در طب سنتی برای کمک به درمان میگرن و درمان صرع استفاده میشود و در برخی از منابع از آن با نام گیاه ضد صرع یاد می‌شود. برای درمان میگرن باید روغن انجدان به شقیقه‌ها مالیده شود.
 

۲. تنظیم قاعدگی و پیشگیری از بارداری

انجدان رومی گیاهی قاعده آور است و در ایجاد و نظم بخشیدن به قاعدگی موثر است. همچنین به دلیل قاعده آور بودن این گیاه، از آن برای پیشگیری از بارداری می‌توان استفاده کرد. به این منظور بعد از پاک شدن تا یک هفته هر روز ۲ گرم از دانه این گیاه مصرف شود.
 

۳. کمک به درمان سینه پهلو، برونشیت و سرفه

انجدان برای تنگی نفس، درمان سرفه و برونشیت مفید است و خاصیت خلط آور دارد از این رو یک درمان خانگی عالی برای سینه پهلو است. این گیاه با ایجاد تعریق به هنگام تب، بدن را خنک می‌کند و برای خارج کردن خلط از سیستم ریوی مفید است.
 

۴. تقویت حافظه

درمان فراموشی و کند ذهنی از خواص گیاه انجدان است. به این منظور مقدار ۲۰ گرم از میوه گیاه انجدان را آسیاب کنید و آن را با ۲۵۰ گرم عسل مخلوط کرده و روزی یک قاشق مرباخوری مصرف کنید.
 

۵. تسکین درد مفاصل

از گیاه انجدان در طب سنتی برای درمان خانگی سیاتیک، فلج و تسکین درد مفاصل به صورت کمپرس و ضماد استفاده میشود.
 

۶. کمک به درمان عفونت و التهاب دستگاه ادراری

گیاه انجدان برای تقویت کلیه‌ها مفید است. عصاره ریشه این گیاه به درمان عفونت و التهاب دستگاه ادراری (کلیه و مثانه)، دفع سنگ کلیه و به طور کلی تقویت کلیه‌ها کمک میکند.

۷. بهبود ناراحتی‌های کبد

عصاره این گیاه دارویی باعث دفع سنگ صفرا، بهبود نارسایی‌های کبد، کاهش التهاب‌های کولون و روده کوچک می‌شود.
 

۸. بهبود روماتیسم

درمان بیماری روماتیسم مفصلی از خواص گیاه انجدان رومی است. این گیاه با فعال کردن عملکرد کلیه‌ها و دفع آب اضافی و سموم بدن در رفع آب آوردن بافت‌های بدن، آب آوردن قوزک پا، ورم کلیه‌ها، ورم مثانه و دفع ادرار موثر است.
 

۹. تقویت معده

ریشه گیاه انجدان رومی، معده را تقویت می‌کند و هضم کننده غذا است.
 

۱۰. برطرف کردن ناراحت‌های پوستی

در طب سنتی از خواص گیاه انجدان برای برطرف کردن ناراحتی‌های پوستی استفاده می‌شود.
 

۱۱. رفع بوی بد بدن

این گیاه به رفع بوی بدن نیز کمک می‌کند. به این منظور دم کرده گیاه انجدان را روزی سه فنجان میل کنید.2

عوارض جانبی گیاه انجدان (موارد احتیاطی و منع مصرف)

انجدان رومی از دسته گیاهان قاعده آور است؛ از این رو مصرف آن برای زنان باردار مجاز نیست و خطر سقط جنین را به همراه خواهد داشت.

مصرف گیاه انجدان برای کسانی که مشکل التهاب کلیه و مجاری ادرار دارند و عملکرد کلیه آن‌ها ضعیف است ممنوع بوده و باید زیر نظر پزشک مصرف شود.

مصرف بیش از اندازه گیاه انجدان رومی باعث زردی پوست خواهد شد و استفاده از آن در افرادی که پوست روشنی دارند، باعث بروز حساسیت پوست به نور خورشید خواهد شد.3

پینوشتها
1.www.shakheh.com
2.www.setare.com
3.www.shomanews.com
4.www.jesarat.com