بیماری کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان بیماری است که از تشکیل یک یا چندین کیست غیرطبیعی در تخمدان سرچشمه می‌گیرد.

کیست‌های تخمدان ساکهایی حاوی مایع هستند که درون تخمدان یا روی آن رشد میکنند. انواع مختلفی از کیستهای تخمدان وجود دارد که شایعترین آن کیست‌های فولیکولی است که در یکی از فولیکولهای تولیدکننده تخمک ایجاد می‌شود.
 
کیست‌های ساده (فولیکولی) با رشد قسمتی از تخمدان و تجمع مایع داخل آن مشخص می‌شوند، اندازه آن‌ها معمولاً بالای ۳ سانتی‌متر است و نباید با فولیکول تخمک که در زمان تخمک‌گذاری گاهی حتی به اندازه ۲۵ میلی‌متر می‌رسد، اشتباه شوند. بیشتر این کیست‌های تخمدان خودبه خود یا با مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری در خلال ۶ تا ۸ هفته از بین می‌روند و اغلب موجب بروز مشکلی نمی‌شوند البته گاه موجب درد شکمی می شوند.

کیستهای مرکب با حضور تیغه یا سپتوم در داخل کیست در سونوگرافی مشخص می‌شوند که آن‌ها را به حفره‌های متعدد تقسیم می‌کند؛ به‌طوری‌که کیست چند حفره‌ای ایجاد می‌شود.1
 

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک

1)‌ قاعدگی بی‌نظم مثلاً ایجاد فاصله بسیار زیاد بین دو پریود یا کوتاه شدن بیش از اندازه این زمان

2)‌ افزایش رشد مو در روی صورت و نقاط دیگر بدن که به آن پرمویی یا هیرسوتیسم می‌گویند.

3)‌ افزایش وزن و مشکل در کاهش وزن

4) تکه‌هایی از تیرگی پوست در پشت گردن و مناطق دیگر بدن که به آن آکانتوزیس نیگریکانس گفته می‌شود.

5)‌ افزایش قند خون، انسولین خون و افزایش مقاومت به انسولین و نیز تستوسترون در خون.2

چه عواملی باعث بروز کیست تخمدان می شود؟

علل متفاوتی میتواند باعث بروز این کیستها شود که اکثراً علت آن عدم تخمک گذاری است، چون فولیکولی که قراراست «تخمک» را ایجاد کند و معمولاً در روز چهاردهم بعد از شروع عادت ماهیانه، پارگی طبیعی پیداکرده و تخمک را آزاد میکند، این اتفاق در این فرد رخ نمیدهد و با تجمع آب در داخل خود، تبدیل به کیست می شود.

گاهی چند تخمک چند کیست تولید میکنند و این عمل تکرار شده، تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدانها ایجاد میشود که آنها را به نام تخمدانهای «پلی کیستیک» میشناسیم.4
 

بررسی رژیم غذایی درمان کیست تخمدان

بیماری کیست تخمدان در اکثر خانم ها شایع است، اگر این بیماری درمان نشود می تواند مشکلات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد بنابراین برای درمان این بیماری سعی کنید رژیم غذایی خود را عوض کنید. میوه و سبزی سندرم (نشانگان) تخمدان پلی‌کیستیک یک عارضه شایع در میان دختران جوان و خانم‌ها می‌باشد. از هر ۱۰ زن یک نفر به این بیماری مبتلاست.

این نشانگان در حقیقت یک اختلال هورمونی است که می‌تواند باعث بی‌نظمی در قاعدگی، رشد موهای زاید و آکنه و حتی ناباروری شود و دارای شدت‌های متفاوت در افراد مختلف است. از آنجا که معمولاً دارای بیش از یک علامت است به آن نشانگان گفته می‌شود. در زنان مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک چه اتفاقی می‌افتد؟

در این خانم‌ها میزان هورمون LH به طور معمول بالاتر از زنان سالم است و همچنین سطح آن از میزان FSH بالاتر می‌باشد، بنابراین در این خانم‌ها افزایش شدید LH که منجر به آزادسازی تخمک شود، وجود ندارد و به همین علت معمولاً تخمک‌گذاری در آن‌ها اتفاق نمی‌افتد، بنابراین سیکل‌های عادت ماهانه در خانم‌های مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بسیار نامرتب بوده و گاه هرگز خونریزی ماهانه ندارند.

از آنجا که افراد مبتلا به این اختلال با احتمال بیشتری نسبت به خانم‌های سالم دچار بیماری‌های دیابت، قلبی- عروقی و سرطان رحم می‌شوند، درمان هر چه زودتر باعث کاهش خطر بیماری و مرگ و میر در آن‌ها می‌شود.

سعی کنید سبزی‌ها، میوه‌ها، حبوبات، غلات سبوس‌دار، ماهی و یا گوشت بدون چربی، آجیل و مغزها را در رژیم غذایی روزانه خود جای دهید یکی از راه‌های مقابله با این بیماری تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی است که کاهش وزن می‌تواند باعث بهبود شاخص‌هایی چون قند خون، چربی خون و انسولین گردد. کاهش وزن به میزان ۵ تا ۱۰ درصد می‌تواند منجر به بهبود شرایط شود.3
 

توصیه‌های غذایی برای مقابه با کیست تخمدان

سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.

برای کاهش وزن شما باید دریافت کالری خود را کم کنید.

دریافت غذاهای کربوهیدراتی نظیر نان، برنج، ماکارونی و سیب‌زمینی را نسبت به قبل کمتر نمایید.

دریافت غذاهای غنی از فیبر نظیر سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات را افزایش دهید.

مراقب چربی دریافتی به خصوص چربی‌های اشباع باشید.

مصرف غذا در وعده‌های بیشتر ولی در سهم‌های کوچک‌تر به کنترل قند خون شما کمک می‌کند.

تعادل را در مصرف انواع مواد غذایی رعایت کنید.

برای پیشگیری از بروز دیابت، سعی کنید هر هفته حداقل 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط تا شدید داشته باشید.

تا حد امکان غذاهای تازه مصرف کنید و از مصرف غذاهای نمک‌سود شده، کنسروی و دودی خودداری نمایید.

از مصرف غذاهای فرآیندشده تا حد امکان خودداری نمایید.

در هفته دو تا سه بار ماهی مصرف کنید.

سعی کنید سبزی‌ها، میوه‌ها، حبوبات، غلات سبوس‌دار، ماهی و یا گوشت بدون چربی، آجیل و مغزها را در رژیم غذایی روزانه خود جای دهید.

اگر تاکنون دریافت فیبر غذایی بسیار کمی داشته‌اید، سعی کنید به تدریج بر میزان آن بیفزایید. اضافه شدن تدریجی فیبر باعث می‌شود از ابتلا به ناراحتی گوارشی حاصل از دریافت زیاد فیبر جلوگیری گردد.

غذاهای فیبردار شامل انواع سبزی‌ها، میوه‌ها و حبوبات را می‌توان به روش‌های مختلفی در غذای اصلی، سالاد و یا میان‌وعده مصرف کرد. از راه‌های مختلف فیبر دریافتی خود را افزایش دهید.
 
پروتئین نقش مهمی در ثبات قند خون دارد. سعی کنید در هر وعده غذایی یک منبع پروتئینی نظیر گوشت، ماهی، مرغ، لبنیات، تخم مرغ و یا آجیل بگنجانید.

قند، شکر و شیرینی را تا حد امکان از رژیم غذایی روزانه خود حذف کنید و به جای آن دریافت کربوهیدرات‌های پیچیده و غلات سبوس‌دار را افزایش دهید.
 
نمک دریافتی خود را کاهش دهید و به جای آن از ادویه‌ها و چاشنی‌های دیگر نظیر آب‌لیموی تازه و گیاهان معطر استفاده کنید.

تا حد امکان از لبنیات کم‌چرب استفاده نمایید.

به جای سرخ کردن مواد غذایی با روغن، آن‌ها را کباب‌پز، بریان یا آب‌پز نمایید.

 جهت تنظیم یک برنامه غذایی مناسب با شرایط زندگی و ترجیحات خاص غذایی به یک مشاور تغذیه مراجعه نمایید.

غذاهایی که مواد نگهدارنده دارند، نخورید. غذاهایی که در کارخانه‌ها تهیه می‌شوند مثل انواع کنسروها برای ماندگاری بیشتر، حاوی مواد نگه‌دارنده هستند. آب معدنی‌ها هم جزء همین دسته خوراکی‌های ممنوعه هستند.

غذاهای غلیظ نخورید. پیتزا، الویه، هلیم، ‌آش رشته، ماکارونی، لازانیا، کله پاچه، حلوا، شیرینی ‌تر، موز، انبه و لوبیا جزء غذاهای غلیظ به شمار می‌روند.1

پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.tebyan.ne
3.www.persianv.com
4.www.yjc.ir