پرسیاوشان

پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی است علفی، سرخسی و پایا که در مناطق شمالی از جمله مازندران، گیلان و در تهران در مناطق شرق، غرب و جنوب غربی قابل مشاهده است.
 
این گیاه زیبا و چند ساله معمولاً در نقاط مرطوب، اماکن سایه دار و کم نور می‌روید. این گیاه در نواحی مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوبی، آمریکا و ایران رشد می‌کند. برگ‌های آن شبیه برگ گشنیز بده و دارای دم‌برگ های بسیار نازک و دراز، شبیه مو می‌باشد.
 
پرسیاوشان دارای ریزومی خزنده است که ریشه‌هایی باریک از آن خارج می‌شود. برگ‌های این گیاه استفاده طبّی دارد.
 
نتایج حاصل از مطالعات گیاه شناسی قومی و یا بومی گیاه پرسیاوشان در منطقه نشان می‌دهد که این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه مفید است.
 
گیاه پرسیاوشان در گویش مازندرانی به نام‌های سیولنگه واش، گیلکی چاه سیالَک و سیالک، لری پَرِسیووَش و در گویش کردی با نام سیاوخشی قابل شناسایی است.
 
گیاه پرسیاوشان به فقر مواد آلی و عناصر کم مصرف، مقاومت خوبی را نشان می‌دهد و این گیاه از نظر نیازهای اکولوژیکی بسیار کم توقع است.
 
نتایج حاصل از مطالعات اتنوبوتانی گیاه پرسیاوشان در مازندران نشان می‌دهد که بیشترین استفاده از این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه و کم‌ترین مورد مصرف آن برای درمان سرخک در اطفال است.

ترکیبات شیمیایی

برگ پرسیاوشان دارای موسیلاژ، قند، اسید گالیک Gallic acid، تانن، اسانس و ماده‌ای تلخ به نام کاپیلارین Capillarine است.

گونه‌های داروئی

جوشانده

سه قاشق سوپ‌خوری برگ پرسیاوشان را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید به آرامی به مدت یک ساعت بجوشد. سپس آن را صاف کنید.
مقدار مصرف آن 3 تا 6 فنجان در روز است.
 

شربت سینه

مقدار 100 گرم پرسیاوشان خشک را با یک لیتر آب جوش و نیم کیلو شکر مخلوط کرده و به مدت شش ساعت بگذارید بماند سپس آن را با فشار از صافی بگذرانید و در داخل ظرفی بریزید تا کم کم ته نشین شود و بعد قسمت صاف شده‌ی روی آن را بردارید و با یک کیلو و نیم شکر و 80 گرم دیگر برگ پرسیاوشان مخلوط کرده و بجوشانید تا غلیظ شود.
 
مقدار مصرف این شربت دو قاشق غذاخوری تا چند بار در روز می‌باشد.
 
این شربت برای رفع سرفه و برونشیت استفاده می‌شود. ضمناً خلط و سینه را نرم کرده و باعث رفع اخلاط می‌شود.
 

دم کرده

مقدار 20 گرم برگ خشک پرسیاوشان را در یک لیتر آب بریزید و بگذارید به مدت یک ساعت بماند. سپس آن را صاف کنید.1

معرفی

این گیاه دارای خواص دارویی بسیاری است و در ایران پراکندگی وسیعی دارد.

این گیاه دارای شاخه های سیاه، سخت، باریک و براق به درازای تقریبا ۲۰ سانتی‌ متر، و برگ‌ های کوچکی مانند برگ‌ های گشنیز، به صورت بریده بریده دارد.

برگ‌های این گیاه استفاده طبّی دارد.

ساقه و گل و میوه و دانه ندارد. ریشه‌ اش از لحاظ دارویی بی‌ ارزش است.

گیاه پرسیاوشان را بیشتر می‌ توانید کنار جوی و چاه‌های قدیمی که در نواحی مرطوب و سایه‌ دار قرار دارند پیدا کنید.3

خواص طبّی

پرسیاوشان از نظر طبّ قدیم ایران، معتدل است. در طب گذشته از گیاه پرسیاوشان در درمان سرفه و علائم سرماخوردگی و ریزش منطقه‌ای مو استفاده می‌شد.

درمان کننده‌ی بیماری‌های ریوی است.

اخلاط سینه را نرم کرده و دفع می‌کند.

اگر چند قطره از دم کرده‌ی آن را داخل بینی بچکانید، گریپ را از بین برده و بینی را باز می‌کند.

صفرا و بلغم را از معده و روده بیرون می‌کند.

کرم کش است.

ادرارآور است.

عادت ماهیانه را باز می‌کند.

برای رفع تنگی نفس بچه‌ها بسیار مفید است.

اسهال را بر طرف می‌کند.

تب بُر است.

در معالجه یرقان مؤثر است.

سنگ مثانه را دفع می‌کند.

برای تقویت مو و رشد موها، برگ تازه‌ی پرسیاوشان را به صورت پماد درآورده و روی سر بمالید یا این که از دم کرده‌ی آن استفاده کنید.

عرق آور است.

برای رفع تنگی نفس بچه‌ها بسیار مفید است.

در درمان برونشیت مؤثر است.

در هنگام زکام و سرماخوردگی از بخور پرسیاوشان استفاده کنید.

اگر پماد و یا دم کرده آن را به سر بمالید شوره سر را بر طرف می‌کند.

طحال و کلیه را تقویت می‌کند.

خواص پرسیاوشان برای مو

برای تقویت مو می بایست ضماد سوخته ای از این گیاه فراهم نموده و روی موهایتان مالش دهید.
 

همچنین برای تقویت مو و رشد موها، برگ تازه‌ی پرسیاوشان را به صورت پماد تهیه کنید و روی سر مالش دهید یا این که از دم کرده‌ی آن مصرف کنید.
 

 خاکستر آن را با آب ترکیب نمایید و به موهای خود مالش دهید. این کار باعث از بین رفتن شوره سر می شود.

خواص پرسیاوشان برای درمان سرماخوردگی

 جهت از بین بردن سرفه و سرماخوردگی و اخلاط گلو می بایست به میزان  100 گرم پرسیاوشان خشک را با یک لیتر آب جوش و نیم کیلو شکر قاطی نمایید و به مدت شش ساعت بگذارید به همین حال بماند سپس آن را با فشار از صافی رد کنید و در داخل ظرفی قرار دهید تا کم کم ته نشین گردد و بعد قسمت صاف شده‌ی روی آن را بردارید و با یک کیلو و نیم شکر و 80 گرم دیگر برگ پرسیاوشان مخلوط نمایید و بجوشانید تا غلیظ گردد.

مقدار استفاده این شربت دو قاشق غذاخوری تا چند بار در روز است.

خواص پرسیاوشان برای تنظیم قند خون

دانشمندان با انجام آزمایشات بر روی موش های آزمایشگاهی در سال 2014 و با استفاده از دوزهای متفاوت از عصاره ی گیاه پرسیاوشان، که نتیجه حاصل از آن در مجله ی بین المللی تحقیقات دارویی و بالینی اعلام شد،ترکیبات شیمیایی تانن و فلاونوئیدهای پرسیاوشان از افزایش قندخون جلوگیری می نماید (ضدهایپرگلایسمی) و خطر ابتلا به بیماری دیابت را کم می نماید.4

موارد منع مصرف

 قبل از استفاده از این گیاه دارویی، با یک پزشک مشورت کنید.

مصرف بیش از اندازه ی پرسیاوشان باعث استفراغ می شود.

 از جوشانده این گیاه به طور مداوم استفاده نکنید برای این کار می‌توانید ۱۰ روز از آن استفاده کنید و ۵ روز فاصله بگذارید و مجدد آن را مصرف کنید.

 استفاده از گیاهان دارویی ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند از این رو با مشاهده هر نوع عارضه‌ای،‌ فورا پزشک خود را مطلع سازید.

 تنها یک فنجان از این جوشانده را در روز بنوشید مگر در مواقع بیماری‌های حاد مانند سرماخوردگی حاد یا آنفلوآنزا، که مصرف سه فنجان در روز به مدت ۴ روز مجاز است.3

پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.yjc.ir
3.tabaye.ir
4.www.saat24.news