روغن شاهدانه از عصارهٔ گیاه شاهدانه (کانابیس) گرفته می‌شود. سپس این روغن را با دیگر روغن‌های پایه (carrier oil) مثل روغن نارگیل رقیق می‌کنند.

روغن شاهدانه با خواص بی‌نظیر خود محبوبیت زیادی در دنیای سلامت به‌دست آورده است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تسکین‌دهندگی نشانه‌های بیماری‌هایی همچون اضطراب یا دردهای مزمن، ازجمله خواص روغن شاهدانه است.

در ادامه به مهم‌ترین خواص روغن شاهدانه اشاره می‌کنیم.

تسکین درد

از ۲۹۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، ماری‌جوانا به‌عنوان مسکنی برای درد استفاده می‌شد. دانشمندان به‌تازگی کشف کرده‌اند که برخی از ترکیبات این گیاه، ازجمله دانه آن یعنی شاهدانه، در کاهش درد مؤثر هستند.

بدن انسان دارای سیستم خاصی به نام سیستم اندوکانابینوئید (ECS) است. این سیستم در تنظیم عملکردهای متعددی مثل خواب، اشتها، درد و واکنش‌های سیستم ایمنی نقش دارد.

بدن ما وظیفهٔ تولید اندوکانابینوئیدها را که انتقال‌دهنده‌هایی عصبی هستند و به گیرنده‌های کانابینوئید متصل می‌شوند، برعهده دارد.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که خواص روغن شاهدانه می‌تواند روی کاهش دردهای مزمن ناشی از فعالیت‌ پذیرنده‌های اندوکانابینوئید، کاهش التهاب و تداخلات سیستم عصبی اثرگذار باشد.

برای مثال، در یکی از آزمایشاتی که اثرات شاهدانه را به‌صورت خوراکی روی موش‌ها بررسی می‌کرد، کاهش چشمگیر درد و التهاب سیاتیک مشاهده شد.

کاهش اضطراب و افسردگی

افسردگی و اضطراب ازجمله اختلالات رایج سلامت ذهن هستند و می‌توانند تأثیر منفی شدیدی روی سلامتی و حال خوب افراد بگذارند.

به نقل از سازمان جهانی بهداشت، افسردگی به‌تنهایی یکی از بزرگ‌ترین ناتوان‌کننده‌ها در سراسر جهان به‌شمار می‌آید. این در حالی‌ است که اختلال اضطراب رتبه‌ٔ ششم را به خود اختصاص داده است.

معمولا درمان اضطراب و افسردگی با کمک‌ داروهای پزشکی صورت می‌گیرد که اغلب عوارض جانبی متعددی مانند خواب‌آلودگی، سراسیمگی، بی خوابی، ناتوانی جنسی و سردرد را به همراه دارند.

درضمن، داروهایی مثل بنزودیازپین می‌توانند اعتیادآور باشند و بیمار را دچار سوء‌مصرف دارو کند.

از دیگر خواص روغن شاهدانه، اثر مطلوب آن بر رفع اضطراب و افسردگی است؛ همین موضوع افراد مبتلا به این دو اختلال را نسبت به مصرف این مادهٔ طبیعی ترغیب می‌کند.

در برزیل پژوهشی روی ۵۷ مرد انجام شد که طی آن، ۹۰ دقیقه پیش از شرکت در یک سخنرانی عمومی شبیه‌سازی‌شده، به شرکت‌کندگان قطرهٔ شاهدانه و دارونما دادند. محققان متوجه شدند که ۳۰۰ میلی‌گرم شاهدانه بر کاهش اضطراب شرکت‌کنندگان درطول تست بسیار اثرگذار بوده است.

دارونماها که حاوی ۱۵۰ میلی‌گرم و ۶۰۰ میلی‌گرم شاهدانه بودند، روی اضطراب افراد تأثیر صفر تا ناچیزی گذاشته بودند.

از خواص روغن شاهدانه برای درمان ایمن بی خوابی و اضطراب در کودکانی که پس از آسیب روانی دچار اختلال استرسی شده‌اند، استفاده می‌شود.

در چندین آزمایش‌ با منشأ حیوانی، مشخص شد که روغن شاهدانه اثرات ضدافسردگی نیز دارد.

این خواص روغن شاهدانه را مدیون اثرگذاری آن بر گیرنده‌های سروتونین هستیم. سروتونین نوعی انتقال‌دهندهٔ عصبی است که مسئولیت تنظیم حالات روحی و رفتارهای اجتماعی را به‌عهده دارد.

تسکین نشانه‌های مرتبط با سرطان

از دیگر خواص روغن شاهدانه می‌توان به تأثیر آن روی کاهش علائم مرتبط با سرطان یا عوارض جانبی درمان‌های سرطان مثل حالت تهوع، استفراغ و درد اشاره کرد.

در آزمایشی، اثر مصرف شاهدانه و تتراهیدروکانابینول روی ۱۷۷ فرد مبتلا به دردهای مرتبط با سرطان که با دارو تسکین نمی‌یافتند، بررسی شد.

کسانی که ترکیبی از هر دو ماده را دریافت کرده بودند، در مقایسه با کسانی که تنها THC مصرف کرده بودند، کاهش درد چشمگیری را تجربه کردند.

روغن شاهدانه می‌تواند به کاهش تهوع و استفراغ که از شایع‌ترین عوارض جانبی شیمی درمانی هستند، کمک کند.

هرچند داروهایی برای درمان این نشانه‌های ناراحت‌کننده وجود دارد، اما اثربخشی آنها همیشگی نیست و باعث می‌شود تا عده‌ای از مبتلایان به سرطان به‌دنبال گزینه‌های دیگر بگردند.

تحقیقی که روی ۱۶ بیمار تحت‌ شیمی‌درمانی انجام شد، مشخص کرد که ترکیب مساوی شاهدانه و THC در اسپری دهانی، به کاهش عوارض جانبی درمان کمک کرده است.

نتایج برخی از پژوهش‌های آزمایشگاهی و حیوانی، حکایت از خواص ضدسرطانی روغن شاهدانه دارند. برای مثال، در تحقیقی مشخص شد که استفاده از عصارهٔ غلیظ شاهدانه باعث مرگ سلول‌های مبتلا به سرطان سینه می‌شود.

تحقیق دیگری نشان داد که شاهدانه می‌تواند جلوی گسترش سلول‌های سرطانی بدخیم را در پستان موش‌ها بگیرد.

بااین‌حال، هنوز به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز داریم.1

لاغری و کاهش اشتها

روغن شاهدانه برای تسکین حس گرسنگی بسیار مفید است. دانه‌های این گیاه اشتها را کاهش می‌دهند و به مدت طولانی به شما احساس سیری می‌دهند. بعد از خوردن شاهدانه دیگر نیازی به خوردن میان‌ وعده ندارید. همچنین مصرف این گیاه راهی برای کنترل میل به مصرف نشاسته و کربوهیدرات‌های نامناسب است. فیبر موجود در شاهدانه در درمان یبوست نیز موثر است‌.

 سلامت پوست

شاهدانه برای افرادی که از آکنه، اگزما و تصلب شرایین رنج می برند بسیار کاربرد دارد. اگر دچار التهاب پوست یا بیماری لوپوس هستید از روغن شاهدانه استفاده کنید. خوب است بدانید که روغن شاهدانه در تهیه انواع محصولات زیبایی مانند کرم ها، شامپوها، موس اصلاح، بوم لب و غیره استفاده می شود. روغن شاهدانه حاوی مقدار زیادی اط ویتامین D است که کلسیم ضروری برای پوست را تامین می‌کند. این ویتامین همچنین باعث رطوبت و نرمی پوست می‌شود. روغن شاهدانه به پوست‌های خشک رطوبت می‌بخشد و آب‌رسانی می‌کند همچنین چربی پوست شما را تنظیم می‌کند. روغن شاهدانه چین و چروک را کاهش می‌دهد.

 سلامت مو

روغن شاهدانه بسیار برای سلامت پوست و مو توصیه می‌شود‌. این روغن باعث شادابی و زیباسازی موهای شما می‌شود چرا که این روغن حاوی اسیدهای چرب امگا۳ ، ویتامین و پروتئین است. این روغن برای انواع مو مورد استفاده قرار می‌گیرد. روغن شاهدانه حاوی ویتانین E است به همین خاطر موهای شما را بسیار نرم می‌کند و مانع ازبین رفتن رطوبت مو می‌شود. همچنین پوست سر را سالم نگه می‌دارد و تحریک در این قسمت را به حداقل می‌رساند.2

مبارزه با التهاب

روغن شاهدانه سرشار از GLA (گاما لینولنیک اسید) است که یک چربی امگا۶ است که سیستم ایمنی را تقویت کرده و با التهاب مبارزه می‌کند. GLA تولید پروستاگلاندین‌ها را افزایش می‌دهد که مواد شیمیایی شبه هورمون هستند و التهاب را کنترل می‌کنند.

این روغن، منبع خوبی از پروتئین گیاهی نیز هست که آن را برای وضعیت‌های التهابی مفیدتر می‌کند. این خواص ضد التهابی می‌توانند علائم آرتریتی را تسکین دهند – اگرچه به تحقیقات بیشتری در این مورد نیاز است.

یافته‌ها نشان می‌دهد که روغن شاهدانه در درمان ام اس ( که می‌تواند در اثر التهاب به وجود بیاید) موثر است. این روغن به درمان فیبرومیالژیا نیز کمک می‌کند.

افزایش سلامت قلب

ترکیبات بیواکتیو (زیست فعال) موجود در روغن شاهدانه می‌توانند کلسترول را پایین آورده و از قلب محافظت کنند. این روغن دارای اسیدهای چرب امگا۶ و امگا۳ است که نسبت ۳ به ۱ دارند. این نسبت برای سلامت قلب و عروق مفید است.

با استناد به یک مطالعه انجام شده بر حیوانات، روغن شاهدانه، جذب کلسترل را کاهش می‌دهد. یک مطالعه دیگر نشان می‌دهد که مصرف روزانه ۳۰ میلی‌لیتر روغن شاهدانه به مدت ۴ هفته، نسبت کلسترول کل به به کلسترول HDL را کاهش می‌دهد که می‌تواند سلامت قلب را افزایش دهد. اسیدهای چرب ضروری موجود در شاهدانه می‌توانند به کاهش چربی‌های ناسالم در بدن کمک کنند و این، سلامت قلب و عروق را افزایش می‌دهد.

کمک به درمان دیابت

دیابت نیز به کمبود اسیدهای چرب ضروری مرتبط است و روغن شاهدانه به دلیل سرشار بودن از این اسیدهای چرب می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل خوب عمل کند.

به هر حال، برای این‌که به این نتیجه برسیم که روغن شاهدانه برای افراد دیابتی مفید است، به تحقیق بیشتری نیاز داریم. قبل از استفاده از این روغن با پزشک خود مشورت کنید.

افزایش سلامت مغز

روغن شاهدانه حاوی کانابینوئید است – ترکیباتی که به برخی گیرنده‌های خاص در مغز متصل می‌شوند. مطالعات نشان داده‌اند که این می‌تواند اضطراب، به ویژه اضطراب اجتماعی را کاهش دهد. با استناد به یک مطالعه برزیلی، این روغن خواص ضد افسردگی نیز دارد.

اسیدهای چرب ضروری موجود در روغن شاهدانه می‌توانند به طرق دیگر سلامت مغز را افزایش دهند – آن‌ها حافظه را افزایش داده و از کاهش توانایی بازشناختی مربوط به افزایش سن جلوگیری می‌کنند. استنشاق روغن شاهدانه ( رایحه درمانی) خلق و خو را نیز بهبود می‌بخشد.

تقویت سیستم ایمنی

چربی‌های امگا۳ و GLA روغن شاهدانه را به یک درمان شگفت انگیز برای سیستم ایمنی ضعیف تبدیل می‌کنند. این روغن، سیستم ایمنی را تقویت کرده و از بیماری جلوگیری می‌کند.

سلامت دستگاه گوارش

شاهدانه برای دستگاه گوارش نیز مفید است. به دلیل داشتن فیبر ( محلول و نامحلول) یبوست و نفخ را کاهش داده و حرکات روده را آسان می‌کند.

پروتئین موجود در این روغن شبیه به پروتئین موجود در خون است و به همین دلیل به افراد مبتلا به مشکلات گوارشی داده می‌شود (زیرا پروتئین به آسانی در بدن هضم می‌شود).

ایکوزانوئیدها، عوامل شبه هورمون که توسط اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶ تولید می‌شوند، ترشح شیره گوارشی و هورمون‌ها را تنظیم می‌کنند. این می‌تواند به فرآیند کلی گوارش کمک کند.

کاهش علائم PMS

GLA موجود در روغن شاهدانه می‌تواند دردهای دوره قاعدگی را کاهش دهد. به گفته مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، برخی از علائمی که با روغن شاهدانه کاهش می‌یابند، سفتی و دردناکی سینه‌ها، احساس ناراحتی و افسردگی و ورم هستند.3

پی نوشت:
1.
2.
3.