گوش انسان به صورت طبیعی جرم تولید می‌کند که علاوه بر چرب کردن و نرم نگهداشتن گوش از ورود آلودگی و رشد باکتری‌ها در این عضو بدن نیز پیشگیری می‌کند.

جرم (واکس) گوش ماده‌ای زرد رنگ و چرب است و حالت چسبندگی دارد. این موم با خاصیت اسیدیته مانع از رشد باکتری و قارچ می‌شود. جرم گوش به‌طور طبیعی و خودبه‌خود به سمت بیرون گوش حرکت می کند و از مجرای گوش خارج می‌شود بنابراین نیازی به دستکاری برای خروج آن از گوش وجود ندارد.

در حالت طبیعی، گوش کنترل کاملی بر روند تولید این موم دارد زیرا ترشح و تولید بیش از اندازه این ماده‌ی چسبناک می‌تواند به انسداد موقتی گوش منجر شود.

همچنین، اجتماع بیش از حد موم در گوش سبب گوش‌درد، کاهش شنوایی و سوت کشیدن گوش می‌شود. در چنین شرایطی بایستی بیمار جهت شستشوی گوش و اقدام‌های لازم به پزشک مراجعه کند.

همچنین بد نیست بدانید که فقدان جرم گوش ممکن است منجر به خشکی گوش و خارش آن شود.

هدف از شست‌وشوی گوش چیست؟

مجرا و پرده‌ی گوش بسیار حساس هستند. تولید واکس زیاد در گوش ممکن است به آسیب‌دیدن ساختار این اعضا منجر شود و در نهایت روی شنوایی فرد تاثیر منفی بگذارد. به همین خاطر، خارج کردن واکس اضافه با شستشوی گوش یکی از ایمن‌ترین و کم‌خطرترین روش‌های پزشکی است که میزان ریسک آسیب‌دیدن این عضو بدن در آن بسیار پایین است.

در بعضی مواقع ممکن است اجسام خارجی همانند غذا، حشره، سنگریزه یا آشغال به داخل گوش راه پیدا کنند و در همان جا بمانند. در چنین مواردی، باید فورا این اجسام از گوش خارج شوند تا به عمق نرسند و به پرده گوش آسیب نرسانند. برای این منظور، گوش فرد باید شست‌وشو داده شود.

شست‌وشوی گوش حتما باید توسط پزشک متخصص و در مطب صورت بگیرد تا خطری برای شنوایی بیمار بدنبال نداشته باشد.1

چه موقع برای جرم گیری گوش باید اقدام کرد؟

مجرای گوش تحت شرایط مناسب هیچ‌گاه نیازی به پاک کردن ندارد. با این حال شستشوی گوش گاهی ضرورت می‌یابد. چنانچه جرم انباشته شده به حدی برسد که منجر به بروز علائم بشود یا از معاینه توسط متخصص جلوگیری کند، گوش باید شستشو داده شود. این عارضه انباشته شدن سرومن (وکس یا موم) نام دارد و با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه است:

گوش درد، پر یا کیپ بودن گوش یا احساس گرفتگی گوش

از دست دادن شنوایی (کری) جزیی که ممکن است پیشرونده باشد.

وزوز، زنگ زدن یا صدا دادن گوش

خارش، بدبو بودن یا ترشح داشتن گوش

سرفه2

روش های خانگی برای شست و شوی گوش

استفاده از آب و نمک

آب نمک را می توان برای شستشوی کانال گوش بکار برد. این یک روش ساده و معمول برای پاک کردن جرم گوش در خانه است. برای این کار می توانید از سرنگ استفاده کنید و یا اینکه بدون سرنگ آن را انجام دهید. آب نمک باعث نرم و متلاشی شدن جرم موجود در گوش و خروج آسان تر آن می شود.

برای انجام این کار یک قاشق چای خوری نمک را در نصف فنجان آب گرم مخلوط کنید تا به طور کامل حل شود. سپس یک پنبه را گلوله کرده رد آب نمک بزنید؛

و با فشردن آن چند قطره آب نمک را در گوش خود بریزید. هنگام انجام این کار باید گوش شما به سمت سقف باشد. به مدت ۵ دقیقه در همین حالت بمانید. سپس سر خود را ۱۸۰ درجه بچرخانید و در حالت مخالف گذاشته تا آب نمک از گوش تخلیه شود. بخش بیرونی گوش خود را نی با یک دستمال تمیز، از جرم های خارج شده پاک کنید.

دقت داشته باشید که حرارت آب گرم باید با حرارت بدن یکسان باشد. چراکه در صورت تفاوت ممکن است باعث ایجاد سرگیجه در شما شود.

پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه)

مقدار مساوی از آب و آب اکسیژنه را مخلوط کنید. حتماً از آب اکسیژنه زیر 3 درصد استفاده کنید وگرنه می‌تواند مضر باشد. چند قطره از آن را داخل گوش بریزید و سرتان را به یک طرف خم کنید. اجازه دهید مایع مدتی در گوشتان بماند. حال، سرتان را به سمت مقابل خم کنید و اجازه دهید مایع اضافه خارج شود. این محلول برای رفع چربی گوش موثر است.

روغن بچه/گلیسرین

چند قطره روغن بچه یا روغن ملین را با قطره چکان داخل گوش بریزید تا چربی‌های گوش نرم شوند. یک توپ پنبه‌ای را در دهانه گوش قرار دهید تا روغن چند دقیقه در داخل گوش بماند. این کار باعث می‌شود که روغن قبل از رسیدن به چربی‌های گوش از مجرای گوش خارج نشود. پس از مدتی توپ پنبه را بردارید تا روغن اضافه از داخل گوش خارج شود. روغن باعث می‌شود که چربی فشرده داخل گوش نرم شده و به راحتی خارج شود.

محلول سرکه و الکل طبی

استفاده از سرکه سفید به همراه الکل طبی یکی از مناسب ترین روش ها برای جرم گیری گوش به شمار می آید. در این روش با استفاده از مقادیر برابر سرکه و الکل محلولی تهیه کرده و چند قطره از آنرا به داخل گوش بچکانید. این عمل شاید کمی آزار دهنده باشد، اما در انتها شما را از شر چربی های گوش خلاص خواهد کرد.

روغن زیتون

یکی از بهترین روش‌ها برای حذف چربی گوش استفاده از روغن زیتون برای نرم کردن چربی گوش است، تا چربی‌ها راحت‌تر از گوش شما خارج شوند. دو یا سه قطره از روغن زیتون را در هنگام خواب در داخل گوشی که با چربی اضافه مسدود شده بریزید. این کار را 3-4 روز تکرار کنید. حذف چربی گوش به وسیله روغن زیتون راهی موثر است زیرا باعث نرم شدن چربی گوش می‌شود و خروج آن را ساده‌تر می‌کند.

کیت حذف جرم گوش

چندین نوع کیت حذف چربی گوش مثل دبراکس، ماکس پرورینز، اسکویپ کایروسول در بازار وجود دارد. دستورالعمل استفاده این بسته‌ها در داخل آنها آمده است. این کیت‌ها نسبت به شستشوی گوش راه‌حل بهتری هستند.

نکته: بهتر است قبل از استفاده از هر نوع کیت، و به ویژه اگر کیت را برای کودک زیر 12 سال خریداری می‌کنید، با پزشک مشورت کنید.

جوش شیرین

برای انجام این کار یک چهارم قاشق چای خوری جوش شیرین را با ۲ قاشق چای خوری آب مخلوط کنید تا جوش شیرین کاملا حل شود. سپس ۳ الی ۴ قطره از محلول را در گوش چکانده و ۱۰ دقیقه بنشینید. سپس با ریختن چند قطره آب گرم در گوش اقدام به خارج کردن مواد و شست و شوی گوی خود نمایید.

هشدار!

با تمام راههای مذکور بهتر است پاکسازی گوش به روش درستی انجام گیرد. لذا یکی از روش های ممکن این است که 10 دقیقه پیش از استحمام، یک یا دو قطره هیدروژن پراکسید را در گوش بچکانید. این قطره ماده چسبناک داخل گوش را به مایع تبدیل کرده و باعث می شود در حین دوش گرفتن پاکسازی به راحتی انجام شود. این کار را یکبار در ماه انجام دهید.

برخی مواقع خشکی پوست داخل کانال گوش باعث تشکیل جرم بیشتر می شود. می توانید با چکاندن روزانه یک قطره روغن معدنی داخل گوش محیط را مرطوب سازید. نکته قابل توجه این است افرادی که سابقه جراحی گوش را داشته و یا حفره ای در پرده گوش خود دارند از این قطره های ذکر شده اجتناب کنند. این افراد با انجام این کارها در معرض عفونت و سرگیجه قرار می گیرند، کافی است از لیف حمام برای تمیز کردن کانال خارجی گوش استفاده کنند.

کم کردن تجمع و تولید موم گوش با اسیدهای چرب امگا ۳

تجمع بیش از حد جرم گوش می تواند نشانه ای مبنی بر کم بود اسیدهای چرب امگا ۳ در بدن باشد. از این رو اصلاح این کمبود می تواند شمکل را به راحتی حل کند. بعضی از مواد غذای غنی از این اسیدها، ماهی ساردین، ماهی کولی و ماهی آزاد، و همچنین دانه های روغنی از جمله گردو و بادام، هستند. در این زمینه با مشورت پزشک می توانید از مکمل نیز استفاده کنید.3

پی نوشت:
1.www.yjc.ir
2.www.hidoctor.ir
3.www.namehnews.com