در علم طراحی دریایی به این شکل سازه اختصارا «SWATH» گفته می‌شود که باعث افزایش پایداری شناور درسرعت‌های بالا می‌شود اما نیازمند سطح بالای تکنولوژی و غلبه بر موضوعات بسیار مهم است.

در اتفاقی که پیش از این خبر یا توضیحاتی از آن منعکس نشده یا مورد اشاره مسئولان نیروهای مسلح کشورمان قرار نگرفته بود، نیروی دریایی سپاه از شناور جدید و متفاوتی به نام “شهید ناظری” به عنوان جدیدترین دستاورد خود رونمایی کرد.
ابعاد این شناور 55 متر طول، 14.1 متر عرض و ارتفاع 13 متر اعلام شده و بر اساس اعلام فرمانده ندسا، “برد دریانوردی شناور مذکور 10 هزار کیلومتر است که توسط محققین کشور بدون هیچگونه وابستگی خارجی، طراحی، ساخت، تجهیز و به آب اندازی شده است.”

طرحی متفاوت برای سپاه

برای کسانی که تا پیش از این تحولات در نیروی دریایی سپاه را دنبال کرده بودند، دیدن این شناور با این نوع طراحی و اندازه، شاید عجیب به نظر برسد چراکه نیروی دریایی سپاه به صورت سنتی، تاکنون نیرویی بوده که در بحث شناوری به سمت قایق های کوچک و سریع تمایل داشته است ولی حالا به طرف شناوری با طراحی خاص رفته که کمتر نمونه یا تصویری از آن در ذهن دوستداران این نیرو بوده است.

این تغییر ساختار و روی آوردن به طرحی متفاوت و ویژه، در دنیا نیز سابقه و نمونه زیادی ندارد. به طور کلی در طراحی این نوع شناورها، به جای شکل سنتی عنوان قایق ها و کشتی ها، شاهد دو بخش کوچک از کف شناور هستیم که با سطح آب برخورد دارد.
در علم طراحی دریایی به این شکل سازه Small Waterplane Area Twin Hull یا در اختصار «SWATH» گفته می شود. این نوع طراحی باعث افزایش شدید پایداری شناور حتی در سرعت های بالا می شود که البته طراحی و ساخت این نوع شناورها نیازمند سطح بالای تکنولوژی و غلبه بر موضوعات بسیار مهم و راهبردی است که خوشبختانه در نیروی دریایی سپاه، این موضوع حل و تبدیل به محصول نهایی شده است.

در این نوع طراحی، بخش عمده ای از وزن کشتی به دو بخش موجود در زیر آب منتقل شده و بخش باقی مانده در بالای سطح آب، بسیار با ثبات باقی می ماند، لذا به علت تبعات و سختی های طراحی و ساخت چنین محصولی، تعداد کمی از کشورهای دنیا به دنبال این طراحی رفته اند و در جهان شرق، چینی ها با شناورهای موشک اندازه تایپ 022 از این گونه طراحی استفاده کرده اند که البته این مدل در مقایسه با شناور ایرانی بسیار کوچک تر و ساخت آن ساده تر است.

در جهان غرب و خصوصا در کشور آمریکا نیز چندین مدل از این طراحی به انجام رسیده است که بیشتر آنها مربوط به کشتی های تحقیقات و اقیانوس شناسی و چندین مدل نیز شناوری های نمونه با کاربری های نظامی به شمار می آید.
برای نمونه یکی از طرحی های مورد نظر Sea Fighter و دیگری Sea Shadow است که همگی به عنوان طرح هایی برای آینده نیروی دریایی آمریکا مطرح شده اند و تنها منجر به ساخت یک نمونه از آن شده است که فعلا فاقد برنامه خاصی جهتی عملیاتی شدن است.

شناور آمریکایی Sea Fighter نیز همانند شناور ایرانی از بدنه آلومینیومی برخوردار است اما تقریبا هیچ کدام از این طرح های رزمی در آمریکا هیچ وقت عملیاتی نشدند اما کارشناسان می گویند با همین یک نمونه نیز حجم بسیار زیادی از دانش در این بخش به طراحان آن منتقل شده است که قطعا در نمونه ایرانی نیز این موضوع مهم صادق است.
امروزه شناورهای کلاس Independence از شناورهای LCS نیروی دریایی آمریکا نیز به نوعی در حال استفاده از درس های گرفته شده از این طراحی ها هستند.
در عین حال، نکته بسیار مهم دیگر که در تصاویر مربوط به این شناور دیده می شود، تلاش گسترده و در عین حال موفق متخصصان دفاعی کشورمان برای کاهش سطح مقطع راداری این شناور است که شکل قرارگیری بدنه شناور به خوبی نشان دهنده این مسئله است و همین موضوع، عملا بهترین شناور ایرانی در این زمینه محسوب می شود.
البته قبلا تصاویری از یک طرح جالب نیروی دریایی با عنوان “صبا 4” در فضای مجازی منتشر شده بود که به صورت کلی شباهت های زیادی از نظر طراحی فیزیکی و همچنین نوع جنس بدنه به شناور شهید ناظری داشت. البته در شناور جدید سپاه حجم حمل مسافران دو برابر و در عین حال خصوصیات طراحی بدنه پنهانکاری نیز به آن اضافه شده است.

ورود به آبهای آزاد با شناور جدید سپاه

بر اساس تصاویر منتشر شده از شناور “شهید ناظری”، نه سلاح خاصی بر روی آن دیده می شود و نه سامانه راداری و یا اپتیکی خاصی روی آن قابل مشاهده است. البته فیلم های منتشره از رسانه ملی در زمان فرود یک بالگرد روی این شناور ویژه، برخی تجهیزات نصب شده روی آنرا به صورت مبهم به تصور می کشد که این تجهیزات، در تصاویر مراسم افتتاح این شناور، قابل رصد نیست و ممکن است به دلیل مختلف، فعلا قصد رونمایی از آن وجود نداشته باشد.
اولین دلیل مهم برای ساخت یک شناور با برد عملیاتی بالا را می توان در سخنان سردار فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پیدا کرد که می گوید: این شناور امکان حضور قدرتمند نیروی دریایی سپاه را در آبهای آزاد و اقیانوس‌های فراهم کرده است و تعادل پایدار در امواج بلند، برد بلند دریانوردی، قابلیت حمل مسافر و بالگرد با سرعت بالا از ویژگی‌های این شناور است. “
با این اوصاف می توان مطمئن بود که شناور مورد نظر، آغاز یک طرح بزرگ برای آینده نیروی دریایی سپاه است.

مردادماه سال 1390 بود که رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرمانده كل قوا، با حضور در قرارگاه مقدم نیروی دریایی ارتش – ناوگان جنوب، از نزدیك در جریان فعالیتها و اقدامات یگانهای دریایی ارتش در خلیج فارس و دریای عمان و آبهای آزاد قرار گرفتند.
ایشان در جمع فرماندهان ارشد نیروهای مسلحِ مستقر در منطقه با اشاره به ظرفیت ها و عرصه های فراوان موجود برای پیشرفت بیشتر نیروهای دریایی تأكید كردند: «گسترش حوزه تحرك و حضور نیروی دریایی در آبهای آزاد و تأمین زیرساخت های این حضور، زمینه ساز تبدیل شدن نیروی دریایی به یك نیروی راهبردی حقیقی است.»
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه تاکید کردند که “حضور مقتدرانه یگانهای دریایی جمهوری اسلامی ایران در آبهای آزاد برای ملتها الهام بخش و امیدآفرین است”
با این پیش زمینه، به نظر می رسد فرماندهان نیروی دریایی ارتش و سپاه با درکی عمیق و صحیح از این تدبیر مهم فرمانده معظم کل قوا، شرایط حضور در آبهای آزاد را به عنوان مقدمه ای مهم برای تبدیل شدن به یک نیروی راهبردی فراهم کرده اند چراکه پیش از این نیز امیر دریادار سیاری در تحلیلی پیرامون تدابیر فرمانده کل قوا در خصوص نیروی دریایی، اعلام کرده بود که “لازمه یک نیروی راهبردی، حضور در آبهای آزاد است”
حال، سپاه با دستیابی به اولین شناور با برد بلند خود، توان حرکت با سرعت بالا، در شرایط بد جوی و با رعایت اصول پنهانکاری را به دست آورده است و البته، استفاده از یک بالگرد مناسب، می تواند مکملی برای این حضور استراتژیک و مهم باشد.
این تحول مهم برای نیروی دریایی سپاه از آن جهت اهمیت دارد که تا پیش از این، شناورهای این نیرو به علت ویژگی های خاص خود مشغول دفاع مقتدرانه از مرزها و منافع کشورمان در محدوده های مختلف آبهای سرزمینی ایران بودند اما اکنون با شکستن محدودیت های موجود، اماده حضور در اقصی نقاط جهان خواهند شد و هرجا که نیاز به حضور پاسداران انقلاب اسلامی باشد، می توان از این توانمندی بهره گرفت و حالا، یک ابزار تهاجمی، در خدمت دکترین دفاعی کشورمان است.
منبع: مشرق نیوز