اي مردم! جانتان در گروه اعمال شماست
حضرت امام رضا(ع) از پدر گرامي خود و ايشان نيز به نقل از پدران بزرگوارش، و آنان نيز از اميرالمؤمنين حضرت علي (ع) نقل کرده اند که در آخرين جمعه ماه شعبان و در آستانه ي رمضان پيامبر خدا(ص)، خطاب به مردم، خطبه ي مهمي خواندند که مضمونش چنين است؛
اي مردم، ماه خدا، همراه برکت و رحمت و آمرزش گناهان به شما روي آورده است. ماهي است که از همه ماهها ارزشمندتر و با فضيلت تر است. روزهايش ارزشمندترين روزهاست و شبهايش با فضيلت ترين شب هاست و ساعت هايش از همه ي ساعت ها ارزشمندتر و ارجمندتر است. ماهي است که شما به ميهماني خدا دعوت شده ايد و خدا شما را در اين ماه گرامي داشته است. نفس هاي شما در ماه رمضان تسبيح است و خوابتان عبادت خداست و عمل شما مورد قبول درگاه خداست و دعايتان در اين ماه عزيز مستجاب است. با نيت هاي درست و دلهاي پاک، خواسته هايتان را از خدا بخواهيد و بخواهيد که شما را در اين ماه به گرفتن روزه توفيق دهد و نيز به تلاوت قرآن موفق سازد.
انسان شقي کسي است که در اين ماه مورد بخشش و آمرزش خدا قرار نگيرد.
با گرسنگي و تشنگي اين ماه، به ياد گرسنگي و تشنگي قيامت بيفتيد و به فقرا و محرومان صدقه بدهيد. در ماه رمضان به بزرگانتان احترام کنيد و به کودکان و افراد کوچک تر، از هيچ محبتي دريغ نورزيد. در اين ماه بيشتر صله ي رحم نماييد.
زبان خود را از گفتار ناپسند و زشت نگهداريد و از آنچه خدا بر شما حلال نکرده است، چشمانتان را ببنديد و آن چه را که شنيدنش بر شما حلال نيست، گوش ننماييد و به يتيمان مهر و محبت کنيد تا بر يتيمان شما مهر ورزند و از گناهانتان توبه کنيد. به هنگام نماز، دو دست خود را به دعا به پيشگاه خدا بلند کنيد، چه آن که آن لحظه ها بهترين لحظه هاست. خداوند در آن لحظات با مهر و لطف بر بندگان مي نگرد و اگر از او درخواست کنند، جواب مي دهد و وقتي او را بخوانند لبيک مي گويد و دعاي آنان را اجابت مي کند.
اي مردم! جانتان در گرو اعمال شماست، با طلب مغفرت از خدا، آزادش کنيد و شانه هاي شما از ورز و وبال گناه و زشتي ها سنگيني مي کند، با سجده هاي طولاني، آن وزر و وبال را سبک کنيد.
بدانيد که خداوند به عزت خود قسم ياد کرده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را عذاب نکند.
اي مردم! هرکسي از شما روزه دار مؤمني را افطار دهد چنان است که گويا بنده اي را آزاد کرده، و خداوند از لغزش هاي گذشته اش مي گذرد.
يکي عرض کرد: اي رسول خدا! همه ي ما قدرت افطار دادن و سير کردن شکم افراد را نداريم.
پيامبر فرمود: با پاره اي خرما، و مقداري آب، آتش را از خود دور کنيد. اي مردم! اگر کسي در اين ماه اخلاق خودش را نيکو و اصلاح کند، جواز عبور از پل صراط براي او خواهد بود. و آن کسي که در اين ماه بر زيردستان خود آسان گرفته و سخت گيري نکند، خداوند حساب را بر او آسان مي گيرد و کسي که در اين ماه مردم از شرش در امان باشند، خداوند در قيامت غضب خود را از او باز مي دارد. و کسي که يتيمي را نوازش نمايد، در قيامت مورد نوازش خداوند خواهد بود. و کسي که صله رحم کند، خداوند رحمتش را در قيامت بر او فرو مي فرستد. و کسي که قطع رحم کند، خداوند رحمتش را در قيامت از او دور دارد. و کسي که نماز مستحبي به قصد اطاعت و بندگي به جا آورد، خداوند برائت آزادي از آتش جهنم را براي او صادر مي کند، و کسي که يک واجب را انجام دهد ثواب هفتاد واجب به او داده مي شود. و کسي که در اين ماه بر من زياد درود فرستد، خداوند کفه ي ميزان عمل نيک او را در قيامت سنگين مي کند. و کسي که يک آيه در اين ماه از قرآن تلاوت کند، پاداش يک ختم قرآن را خواهد داشت.
اي مردم، درهاي بهشت در اين ماه باز است، از خدا درخواست کنيد که آن را بر روي شما نبندد و درهاي جهنم بر روي شما بسته است، از خداوند بخواهيد که آن را بر روي شما نگشايد. و شيطان در اين ماه در غل و زنجير است، از خداوند بخواهيد که آن را بر شما مسلط نکند.
اميرالمؤمنين علي (ع) مي فرمايند که از جا برخاستم و عرض کردم: اي رسول خدا! کدام عمل در اين ماه ارزشمندتر است؟
فرمودند: اي ابالحسن! ارجمندترين عمل در ماه رمضان، آن است که انسان از آنچه خدا حرام کرده است، دوري جويد.
آنگاه شروع به گريستن کردند. عرض کردم چه چيزي باعث گريه ي شما شد؟
فرمودند: علي جان! گريه ي من براي اين است که در اين ماه در حالي که به نماز ايستاده اي، فرق سرت به دست شقي ترين انسان ها شکافته مي شود و محاسن شريف تو خضاب مي گردد.
اميرالمؤمنين(ع) عرض کردند: اي رسول خدا! در آن حال، آيا دين من سالم است؟
رسول خدا(ص) فرمودند: آري، در سلامت کامل ديني قرار داري.
سپس فرمودند: يا علي! قاتل تو، قاتل من است. کسي که بر تو غضب کند بر من غضب کرده است و کسي که به تو دشنام دهد به من دشنام داده است. تو براي من به منزله ي جان من هستي، روح تو از روح من است و طينت تو از طينت من.
خداي تبارک و تعالي، من و تو را آفريد و انتخاب کرد. مرا براي نبوت و پيامبري، و تو را براي امامت امت. هر کس امامت تو را انکار کند، در حقيقت منکر نبوت من شده است.
منبع: الکافي، ج4، ص66.
منبع: ماهنامه راه قرآن، شماره35.