کلام نخست
 

صحيفه نور، جلد 2 صفحه 172
«اكنون كه موسم حج بيت ا… الحرام است و مسلمين از اطراف جهان به زيارت خانه خدا آمده اند، لازم است در خلال اعمال شريفه حج به يكي از بزرگترين فلسفه اين اجتماع عظيم توجه داشته و به وضع اجتماعي و سياسي كشور هاي اسلامي رسيدگي كرده و از گرفتاريهاي برادران ايماني خود مطلع گشته و در رفع آن در حد وظيفه اسلامي و وجداني كوشش كنند. اهتمام به امر مسلمين از فرائض مهمه اسلام است.»

کلام دوم
 

صحيفه نور، جلد 1 صفحه 156
«… بر شما ملت عزيز اسلام كه براي اداء مناسك حج در اين سرزمين وحي اجتماع كرده ايد لازم است از فرصت استفاده كرده به فكر چاره باشيد، براي حل مسائل مشكله مسلمين تبادل نظر و تفاهم كنيد، بايد توجه داشته باشيد كه اين اجتماع بزرگ كه به امر خداوند تعالي در هر سال در اين سرزمين مقدس فراهم مي شود شما ملتهاي مسلمان را مكلف مي سازد كه در اهداف مقدسه اسلام مقاصد عاليه شريعت مطهره و در راه ترقي و تعالي مسلمين و اتحاد و پيوستگي جامعه اسلامي كوشش كنيد، در راه استقلال و ريشه كن كردن سرطان استعمار همفكر و هم پيمان شويد، گرفتاريهاي ملل مسلم را از زبان اهالي هر مملكت شنيده و در راه حل مشكلات آنان از هيچگونه اقدامي فرو گذار نكنيد. براي فقرا و مستمندان كشورهاي اسلامي فكر كنيد، براي آزادي سرزمين اسلامي فلسطين از چنگال صهيونيزم، دشمن سر سخت اسلام و انسانيت چاره انديشي كنيد.»

کلام سوم
 

صحيفه نور، جلد 1 صفحه 156
بر دانشمنداني كه در اين اجتماع (حج ) شركت مي كنند، از هر كشوري كه هستند لازم است براي بيداري ملتها، بيانيه هاي مستدلي با تبادل نظر صادر كرده و در محيط وحي بين جامعه مسلمين توزيع نمايند و نيز در كشورهاي خود پس از مراجعت نشر دهند و در آن بيانيه ها از سران كشورهاي اسلامي بخواهند كه اهداف اسلام را نصب العين خود قرار داده، اختلافات را كنار گذاشته و براي خلاصي از چنگال استعمار چاره بينديشند.»

کلام چهارم
 

صحيفه نور، جلد 19 صفحه 44
« مراتب معنوي حج كه سرمايه حيات جاودانه است و انسان را به افق توحيد و تنزيه نزديك مي نمايد، حاصل نخواهد شد مگر آنكه دستورات عبادي حج به طور صحيح و شايسته و مو به مو عمل شود و حجاج محترم و روحانيون معظم كاروان ها تمام هّم خود را صرف در تعليم و تعلم مناسك حج كنند و بر مساله دانان است كه از همراهان خود مواظبت كنند كه خداي نخواسته تخلف از دستورات نشود. و بعد سياسي و اجتماعي آن حاصل نمي گردد مگر آنكه بعد معنوي و الهي آن جامه عمل پوشد و لبيك هاي شما جواب دعوت حق تعالي باشد و خود را محرم براي وصول به آستانه محضر حق تعالي نماييد و لبيك گويان براي حق، نفي شريك به همه مراتب كنيد و از خود كه منشا بزرگ شرك است به سوي او جل و علي هجرت نماييد. و اميد است براي جويندگان آن، موتي كه دنبال هجرت است حاصل آيد و اجري را كه علي ا… است دريافت نمايند. و اگر جهات معنوي به فراموشي سپرده شود. گمان نكنيد كه بتوان از چنگال شيطان نفس رهايي يافت. و تا در بند خويشتن خويش و هواهاي نفساني خود باشيد نمي توانيد جهاد في سبيل ا… و دفاع از حريم ا… نماييد. »

کلام پنجم
 

صحيفه نور، جلد 17 صفحه 30
«در ميقات هاي الهي و مقامات مقدس، در جوار خانه پر بركت خداوند تعالي، آداب حضور و محضر مقدس خداوند عظيم، مراعات و قلوب حجاج عزيز از تمام وابستگي هاي به غير حق، آزاد و از آنچه غير دوست هست تهي و با انوار تجليات الهي منور گردد تا اعمال و مناسك اين سير الي ا… با محتواي حج ابراهيمي (ع) و پس از آن، حج محمدي(ص)، آراسته گردد و با سبكباري از افعال طبيعت، همگان سالم از وزرهاي مني و منيت، با كوله باري از معرفت حق و عشق محبوب، به اوطان خود بازگردند و به جاي سوغات هاي مادي فاني، دستاوردهاي باقي ابدي براي دوستان به سوغات آورند. با مشتي پر از ارزش هاي انساني ـ اسلامي كه پيغمبران بزرگ از ابراهيم خليل ا… تا محمد حبيب ا… صلي ا… عليهم و آلهم اجمعين به انگيزه آن مبعوث شدند، به دوستان عاشق شهادت بپيوندند. اين ارزش ها و انگيزه هاست كه انسان را از اسارت نفس امارة به سوء و وابستگي به غرب و شرق، نجات و به شجره مباركه زيتونه، لاشرقيه و لاغربيه مي رساند.»

کلام ششم
 

صحيفه نور، جلد 19 صفحه 199
« از مهمات در همه عبادات، اخلاص در عمل است كه اگر خداي نخواسته كسي عملي را براي خودنمايي و عرضه به ديگران انجام دهد و خوبي عملش را به رخ ديگري بكشد، عمل او باطل است. و حجاج محترم مواظب باشند كه رضاي غير خداوند را در اعمال خود شركت ندهند و جهات معنوي حج بسيار است و مهم آن است كه حاج بداند كجا مي رود و دعوت كي را اجابت مي كند و ميهمان كيست و آداب اين ميهماني چيست و بداند هر خودخواهي و خودبيني، با
خدا خواهي مخالف است و با هجرت الي ا… مباين و موجب نقص معنويت حج است و اگر همين يك جهت عرفاني و معنوي براي انسان دست دهد و لبيك به راستي و مقرون به نداي حق تعالي تحقق حقيقي يابد، انسان در همه ميدان هاي سياسي و اجتماعي و فرهنگي و حتي نظامي پيروز مي شود و براي چنين انساني، شكست مفهومي ندارد. خداوند تعالي شمه اي از اين سير معنوي و هجرت الهي را نصيب همه ما فرمايد.»

کلام هفتم
 

صحيفه نور ، جلد 9 صفحه 238
« توجه داشته باشيد كه سفر حج سفر كسب نيست، سفر تحصيل دنيا نيست، سفر الي ا… است. شما داريد به طرف خانه خدا مي رويد، تمام اموري كه داريد انجام مي دهيد، به طور الوهيت بايد انجام بدهيد.»
« سفرتان از اينجا شروع مي شود « وفد » الي ا… است، سفر به سوي خداي تبارك و تعالي است. بايد همانطوري كه مسافرين الي ا… مثل انبيا عليهم السلام و بزرگان از دين ما مسافرتشان الي ا… در تمام زمان حياتشان بوده است و يك قدم تخلف نمي كردند از آن چيزي كه برنامه وصول الي ا… بوده است، شما هم الان « وفود » الي ا… داريد مي رويد. شما در آنجا كه مي رويد، در ميقات كه مي رويد لبيك به خدا مي گوييد، يعني تو دعوت كردي و ما اجابت. مبادا يك عملي انجام بدهيد كه خداي تبارك و تعالي بفرمايد كه خير، شما را من قبول ندارم براي اينكه شما اسلامي نيستيد. مبادا اين سفر تجارت قرار بدهيد و امور تجاري در اين سفر مطرح باشد پيش تان، چه آقايان اهل علم و چه كاروان ها چه روساي كاروان ها و چه ساير حجاج، سفر، سفر الي ا… است نه سفر به سوي دنيا، آلوده به دنيا نكنيد. »

کلام هشتم
 

تبيين حكم امام (قدس سره) بر حضور شيعيان در نمازهاى حرمين
جناب حجة الاسلام آقاى حاج شيخ محى الدين انوارى و جناب حجة الاسلام آقاى شيخ فضل الله محلاتى دامت افاضاتهما چون ايام برگزارى يكى از فرايض بزرگ اسلامى با محتواى عظيم انسانى، روحانى، سياسى، اجتماعى; يعنى فريضه حج بيت الله الحرام نزديك است و لازم است در آستانه برقرارى جمهورى اسلامى با انقلاب شكوهمند ملت شريف ايران، اين فريضه مقدسه، از آثار طاغوت پاكسازى و به اسلام راستين برگردد، به اين جهت شما را بعنوان سرپرست حجاج بيت الله الحرام تعيين نموده كه با مشورت با مقامات صالحه، هيأتى از افراد صالح و متعهد و با ايمان انتخاب و با همكارى آنان كليه امور مربوط به حج را تحت نظارت قرار دهيد كه ان شاءالله تعالى در حكومت جمهورى اسلامى، اين فريضه مقدسه با محتواى معنوى خود تحقق يابد و لازم است در اين موضوع تذكراتى داده شود:
1 ـ لازم است به حضرات آقايان علما و روحانيون محترم كاروان ها تذكر دهيد كه قبل از حركت، مجالسى تشكيل دهند و حجاج محترم را با مسائل شرعى و وظايف انسانى آشنا كنند.
2 ـ عموم برادران و خواهران اسلامى بايد توجه داشته باشند كه يكى از مهمات فلسفه حج، ايجاد تفاهم و تحكيم برادرى بين مسلمين است و بر دانشمندان و معمّمين لازم است مسائل اساسىِ سياسى و اجتماعى خود را با ديگر برادران در ميان گذارند و در رفع آن طرح هايى تهيه كنند تا آنان در برگشت به كشورهاى خود آنها را تحت نظر علما و ارباب نظر قرار دهند.
3 ـ در اين سال كه ايران در آستانه جمهورى اسلامى است و به واسطه تبليغات نارواى اجانب ممكن است مسلمين بلاد از عمق نهضت اسلامى ايران مطلع نباشند، لازم است آقايان علما و خطبا و دانشمندان محترم با وسائل ممكن، اين نهضت مقدس را معرفى نمايند و مقصد مسلمانان ايران را كه همان برقرارى حكومت اسلامى، تحت پرچم اسلام و هدايت قرآن كريم و پيغمبر مكرّم اسلام است گوشزد نمايند كه برادران اسلامى ما بدانند ما به جز اسلام و برقرارى حكومت عدل اسلامى فكر نمى كنيم.
4 ـ لازم است برادران ايرانى و شيعيان ساير كشورها از اعمال جاهلانه، كه موجب تفرّق صفوف مسلمين است، احتراز كنند و لازم است در جماعات اهل سنت حاضر شوند و از انعقاد تشكيل نماز جماعت در منازل و گذاشتن بلندگوهاى مخالف رويه اجتناب نمايند. و از افتادن روى قبور مطهره و كارهايى كه گاهى مخالف شرع است جدّاً اجتناب كنند.
5 ـ نيابت از حىّ براى نماز طواف صحيح نيست، بايد هر كس خودش به هر نحو مى تواند نماز بخواند و مجزى است از گرفتن نايب و از مزاحمت با نمازگزاران اجتناب نمايند.
6 ـ طواف را به نحو متعارف كه همه حجاج به جا مى آورند، به جا آورند و از كارهايى كه اشخاص جاهل مى كنند احتراز شود و مطلقاً از كارهايى كه موجب وهن مذهب است بايد احتراز شود.
7 ـ در وقوفين، متابعت از حكم قضات اهل سنت لازم و مُجزى است، اگر چه قطع به خلاف داشته باشيد.
8 ـ در اين سال كه به واسطه انقلاب اسلامى، به برادران و خواهران ما صدمات و ضررهاى بسيار از حكومت طاغوتى رسيده است و بسيارى از معلولين از حوادث انقلاب، احتياج مبرم به كمك دارند، مقتضى است كسانى كه مى خواهند حج استحبابى به جاآورند، هزينه آن را صرف در احتياج برادران و خواهران خود كنند كه ثواب آن نزد خداى تعالى بسيار بر حج استحبابى ترجيح دارد. و نيز كسانى كه به عنوان سوغات، مصارف ناروا مى نمايند يا تشريفات و ميهمانى هاى خارج از رويه، در وقت برگشت از حج مى نمايند، مقتضى است اين نحو هزينه ها را صرف احتياج برادران و خواهران عليل و مستمند خود نمايند كه خداوند تعالى به آنان اجر و بركت عنايت فرمايد!
از خداوند تعالى عظمت اسلام و سعادت ملت مسلمان را خواستار و موفقيت همگان را در كوشش براى به ثمر رسيدن نهضت مقدس اميدواريم.
وَالسَّلامُ عَلَيكُم وَ عَلى جَميعِ الْمُؤمِنين وَ رَحْمَةُ الله وَبَرَكاتُهُ
روح الله الموسوى الخمينى ـ 29/6/58

کلام نهم
 

کلام و پيام امام خميني(ره)در سال1349
بسم الله الرّحمن الرّحيم خدمت عموم زائرين بيت الله الحرام ايدهم الله تعالي بعد از ابلاغ سلام و تحيات وافره، .بر ملت اسلام است كه در مراسم حج براي مشكلات مسلمين چاره جويند اكنون كه به واسطه سستي و سهل انگاري ملت هاي اسلامي چنگال خبيث استعمار تا اعماق سرزمين هاي بزرگ ملت قرآن فرو رفته و تمام ثروت و مخازن بزرگ ما زير قشر ملي بودن به كام آنان فرو مي ريزد, فرهنگ مسموم استعمار تا اعماق قصبات و دهات ممالك اسلامي رخنه كرده فرهنگ قرآن را عقب زده و نوباوگان ما را فوج فوج در خدمت بيگانگان و مستعمرين در مي آورد و هر روز با نغمهء تازه, با اسامي فريبنده جوانان ما را منحرف مي كند.
بر شما ملت عزيز اسلام كه براي اداء مناسك حج در اين سرزمين وحي اجتماع كرده ايد لازم است از فرصت استفاده كرده به فكر چاره باشيد, براي حل مسائل مشكله مسلمين تبادل نظر و تفاهم كنيد, بايد توجه داشته باشيد كه اين اجتماع بزرگ كه به امر خداوند تعالي در هر سال در اين سرزمين مقدس فراهم مي شود شما ملت هاي مسلمان را مكلف مي سازد كه در راه اهداف مقدسهء اسلام, مقاصد عاليهء شريعت مطهره و در راه ترقي و تعالي مسلمين و اتحاد و پيوستگي جامعهء اسلامي كوشش كنيد, در راه استقلال و ريشه كن كردن سرطان استعمار همفكر و هم پيمان شويد, گرفتاريهاي ملل مسلم را از زبان اهالي هر مملكت شنيده و در راه حل مشكلات آنان از هيچ گونه اقدامي فروگذار نكنيد, براي فقرا و مستمندان كشورهاي اسلامي فكري كنيد, براي آزادي سرزمين اسلامي فلسطين از چنگال صهيونيسم, دشمن سرسخت اسلام و انسانيت چاره انديشي كنيد, از مساعدت و همكاري با مردان فداكاري كه در راه آزادي فلسطين مبارزه مي كنند غفلت نورزيد.
بر دانشمنداني كه در اين اجتماع شركت مي كنند, از هر كشوري كه هستند لازم است براي بيداري ملت ها بيانيه هاي مستدلي با تبادل نظر صادر كرده و در محيط وحي بين جامعهء مسلمين توزيع نمايند و نيز در كشورهاي خود پس از مراجعت نشر دهند و در آن بيانيه ها از سران كشورهاي اسلامي بخواهند كه اهداف اسلام را نصب عين خود قرار داده, اختلافات را .كنار گذاشته براي خلاصي از چنگال استعمار چاره بيانديشند اختلاف سران كشورهاي اسلامي عامل اصلي ايجاد مشكله فلسطين اگر سران كشورهاي اسلامي از اختلافات داخلي دست بردارند و با اهداف عاليه اسلام آشنا شوند و به سوي اسلام گرايش پيدا كنند, اين گونه اسير و ذليل استعمار نمي شوند, اين اختلافات سران كشورهاي اسلامي است كه مشكله فلسطين را بوجود آورده نمي گذارد حل شود.
اگر هفتصد ميليون مسلم با اين كشورهاي عريض و طويل رشد سياسي داشتند و با هم متحد و متشكل شده در صف واحد قرار مي گرفتند , براي دولت هاي بزرگ استعمار ممكن نبود كه در ممالك آنها .رخنه كنند, تا چه رسد به مشتي يهود كه از عمال استعمارند كوشش عمال استعمار در ايجاد تفرقه بين مسلمين در اين اجتماع بزرگ حج كه بايد به نفع اسلام و مسلمين بهره برداري شود, با كمال تاسف ديده مي شود كه بعضي قلمهاي مسموم عمال استعمار براي تفرقه صفوف مسلمين سال ها است كه بر خلاف مقاصد صاحب وحي در مركز وحي اوراقي را به اسم “الخطوط العريضه” و امثال آن نشر مي دهند و به مستعمرين كمك مي نمايند و مي خواهند با دروغ و افتراء يك جمعيت قريب صد و پنجاه ميليون نفري را از صفوف مسلمين جدا كنند.
جاي تعجب است كه حكومت حجاز .چگونه اجازه مي دهد اين اوراق گمراه كننده در مركز وحي پخش شود بر ملت هاي اسلامي لازم است كه از اين گونه كتاب ها و نشريات تفرقه انگيز و استعماري اجتناب كنند و اين اشخاص مخالف وحدت مسلمين را طرد نمايند و در اين اجتماع مقدس حج اولا” در مسائل اساسي اسلام و ثانيا در مسائل خصوصي كشورهاي اسلامي تبادل نظر كرده, ببينند كه در داخل كشورها با دست استعمار و عمال آن بر برادران مسلمان آنان چه مي گذرد, اهالي هر كشوري بايد در اين اجتماع مقدس گرفتاري هاي ملت خود را به مسلمين جهان گزارش .دهند شمه اي از گرفتاريهاي ملت مظلوم ايران اينك اينجانب به حكم وظيفه, شمه اي از گرفتاري هاي ملت مظلوم ايران را تذكر مي دهم تا مسلمين جهان بدانند كه به مردم بي پناه اين كشور اسلامي چه مي گذرد، آثار شوم استعمار در اين مملكت از ساير ممالك اسلامي بيشتر به چشم مي خورد, اسرائيل كه امروز دشمن شناخته شده اسلام و مسلمان هاست و مدت هاست كه با ملل مسلم در حال جنگ است, به دست دولت خبيث ايران در تمام شؤون اقتصادي, نظامي و سياسي دخالت دارد و بايد گفت ايران به صورت پايگاه نظامي اسرائيل و در واقع آمريكا درآمده است.
اجانب در اين كشور به تمام معني مصونيت دارند ولي علماء, دانشمندان, فرهنگيان و ساير طبقات از هيچ ظلمي مصون نيستند, بازرگانان محترم يكي پس از ديگري ورشكست شده, ظلم و فشار دستگاه حاكمه به شدت هرچه تمام تر گلوي اين ملت مظلوم را مي فشارد, اختناق, حبس و زجر قرون وسطائي حكومت مي كند, با اسم سپاه دانش و سپاه بهداشت و ديگر اسامي فريبنده مقاصد شوم استعمار همزمان با اشاعه فحشاء در اعماق قصبات و دهات در جريان است, مبارزه با علم و فرهنگ با شدت هر چه بيشتر ادامه دارد و مي خواهند ملت بدبخت را به دستور استعمارگران عقب مانده نگه دارند, با ادعاي اسلام و تظاهر به مسلماني كمر به نابودي اسلام بسته و احكام مقدسه قرآن را يكي پس از ديگري محو و نابود مي كنند, علماء اعلام و محصلين علوم اسلامي در تحت فشار عمال استعمار دست و پا مي زنند, مدارس علوم دينيه, مساجد و محافل اسلامي را مي خواهند قبضه كنند و اين برنامه را مقداري عملي كرده اند , با بهانه هاي بي اساس به دانشگاه ها حمله مي كنند و جوانان ارجمند را از دانشگاه به زندان و سرباز خانه مي كشانند, حوادث اخير دانشگاه هاي ايران و يورش وحشيانه و بي رحمانه دستگاه جبار به دانشجويان, سخت ما را متاسف ساخته, اين روش غير انساني نمونه ديگري از نقشه هاي استعمارگران براي سركوبي دانشگاه ها و دانشجويان مي باشد.
من اين اعمال چنگيزي و قرون وسطائي راشديداًتقبيح مي كنم واطمينان دارم كه دانشجويان غيور و وطن خواه هرگز عقب نشيني .نكرده تسليم نخواهد شد ثمرات شوم انقلاب سفيد اين انقلاب ننگين و خونين به اصطلاح سفيد كه در يك روز با تانك و مسلسل پانزده هزار مسلمان را آنطور كه معروف است از پاي درآورد, روزگار ملت را سياه تر ساخت.
زندگي دهقانان و زارعين اسير را بيشتر تباه كرد, اكنون در بسياري از شهرستان ها و اكثر روستاها درمانگاه, دكتر و دارو وجود ندارد, از مدرسه, حمام و آب آشاميدني سالم خبري نيست و به حسب اعتراف بعضي از مطبوعات در بعضي از دهات كودكان معصوم را از گرسنگي به چرا مي برند ولي دستگاه جبار صدها ميليون تومان از سرمايه اين مملكت را صرف جشن هاي ننگين مي كند, جشن تولد اين و آن, جشن بيست و پنجمين سال سلطنت, جشن تاج گذاري و از همه مصيبت ها بالاتر جشن منحوس دو هزارو پانصد ساله شاهنشاهي كه خدا مي داند چه مصيبت و سيه روزي براي مردم و چه وسيله اخاذي و غارتگري براي عمال استعمار به بار آورده است, بوجه هنگفت و سرسام آوري كه در اين امر مبتذل صرف مي شود اگر براي سيركردن شكم هاي گرسنه و تامين زندگي سيه روزها خرج مي شد, تا اندازه اي از مصيبت هاي ما مي كاست ليكن استفاده جوئي و خودكامگي نمي گذارد كه اينها به فكر ملت باشند.
دستگاه جبار با پول ملت مسلمان براي شاهاني كه در هر عصر ملت ها را در زير چكمه هاي نظامي خود خرد كرده اند, شاهاني كه هميشه با مذاهب حقه دشمني داشتند, شاهاني كه دشمن سرسخت اسلام بوده و نامه مبارك حضرت رسول(ص) را پاره كردند, شاهاني كه نمونه آنان در عصر حاضر پيش چشم همه است, جشن مي گيرد و چراغاني مي كند , دنيا بداند كه اين جشن ها و عياشي ها مربوط به ملت شريف و مسلمان ايران نيست و .دائر كننده و شركت كننده اين جشن ها خائن به اسلام و ملت ايران مي باشند من دست عموم ملت اسلام و آزاديخواهان جهان را در راه قطع ريشه استعمار و استعمارگران, استقلال ممالك اسلامي و گسستن زنجيرهاي اسارت ميفشارم و از خداوند متعال دفع شر دستگاه هاي جبار و عمال كثيف استعمار را مسألت نموده , قبولي اعمال و مناسك عموم را .خواستار است والسلام عليكم و رحمه الله و بركاته روح الله الموسوي الخمينی

کلام دهم
 

1ـ بعـد معنـوي حـج
 

اكنون كه در آستانه فريضه مباركه حج هستيم، لازم است توجهي به ابعاد «عرفاني»، «روحاني»، «اجتماعي»، «سياسي» و «فرهنگي» آن داشته باشيم، باشد كه اين امر، راهگشايي براي قدم هاي مؤثرِ ديگر باشد. در اين موضوعات، بسياري از دوستان متعهد مطالبي گفته اند اين جانب نيز اشاره اي گذرا، تنها به بعض ابعاد آن مى كنم، شايد تذكري از آن حاصل شود.
از آن جا كه در اين مناسكِ عجيب، از اول احرام و تلبيه تا آخر مناسك، اشاراتي عرفاني و روحاني است ـ كه تفصيل آنها در اين مقال ميسر نيست ـ اكتفا به بعض اشارات تلبيه ها مي كنم: لبيك هاي مكرر از كساني حقيقت دارد كه نداي حق را به گوش جان شنيده و به دعوت الله تعالي به اسم جامع جواب مي دهند. مسأله، مسأله حضور در محضر است و مشاهده جمال محبوب، گويي گوينده از خود در اين محضر بيخود شده و جواب دعوت را تكرار مي كند و دنباله آن، سلب شريك به معناي مطلق آن مي نمايد كه اهل الله مي دانند، نه شريك در الوهيت فقط. گرچه سلب شريك در آن نيز شامل همه مراتب تا فناي عالم در نظر اهل معرفت است و حاوي جميع فقرات احتياطي و استحبابي است مثل «الحمدلك» و «النعمة لك» و حمد را اختصاص مي دهد به ذات مقدس، همچنين نعمت را، و نفي شريك مي كند و اين نزد اهل معرفت، غايت توحيد است و به اين معناست كه هر حمدي و هر نعمتي كه در جهان هستي تحقق يابد، حمد خدا و نعمت خداست بدون شرك1.
جهات معنوي حج بسيار است و مهم آن است كه حاج بداند كه كجا مي رود و دعوت كي را اجابت مي كند و ميهمان كيست و آداب اين ميهماني چيست و بداند هر «خودخواهي» و «خودبيني»، با «خداخواهي» مخالف است و با هجرت الي الله مباين و موجب نقض معنويت حج است2.
مراتب معنوي حج، كه سرمايه حيات جاودانه است و انسان را به افق توحيد و تنزيه نزديك مي نمايد، حاصل نخواهد شد، مگر آن كه دستورات عبادي حج به طور صحيح و شايسته و مو به مو عمل شود و حجاج محترم و روحانيون معظم كاروان ها تمام همّ خود را صرف در تعليم و تعلم مناسك حج كنند و بر مسأله دانان است كه از همراهان خود مواظبت كنند كه خداي نخواسته تخلف از دستورات نشود. و بعد سياسي و اجتماعي آن حاصل نمي گردد، مگر آنكه بعد معنوي و الهي آن جامه عمل پوشد و لبيك هاي شما جواب دعوت حق تعالي باشد و خود را محرم براي وصول به آستانه محضر حق تعالي نماييد و لبيك گويان براي حق، نفي شريك به همه مراتب كنيد و از «خود» كه منشأ بزرگ شرك است به سوي او ـ جل و علي هجرت نماييد. و اميد است براي جويندگان، آن موتي كه دنبال هجرت است حاصل آيد و اجري را كه علي الله است دريافت نمايند و اگر جهات معنوي به فراموشي سپرده شود، گمان نكنيد كه بتوان از چنگال شيطان نفس رهايي يابيد. و تا در بند خويشتن خويش و هواهاي نفساني خود باشيد، نمي توانيد جهاد في سبيل الله و دفاع از حريم الله نماييد3.

2 ـ ابعـاد سيـاسـي و اجتمـاعـي حـج
 

اي مسلمانان جهان كه به حقيقتِ اسلام ايمان داريد! بپا خيزيد و در زير پرچم توحيد و در سايه تعليمات اسلام، مجتمع شويد و دست خيانتِ ابرقدرتان را از ممالك خود و خزائن سرشار آن كوتاه كنيد و مجد اسلام را اعاده كنيد و دست از اختلافات و هواهاي نفساني برداريد كه شما داراي همه چيز هستيد. بر فرهنگ اسلام تكيه زنيد و با غرب و غربزدگي مبارزه نماييد و روي پاي خودتان بايستيد و بر روشنفكران غربزده و شرق زده بتازيد و هويت خويش را دريابيد كه روشنفكران اجير شده، بلايي بر سر ملت و مملكتشان آورده اند كه تا متّحد نشويد و دقيقاً به اسلام راستين تكيه ننماييد، بر شما آن خواهد گذشت كه تاكنون گذشته است. امروز زماني است كه ملّت ها چراغ راه روشنفكرانشان شوند و آنان را از خود باختگي و زبوني در مقابل شرق و غرب نجات دهند كه امروز روز حركت ملت هاست و آنان هادي هدايت كنندگان تاكنونند. بدانيد كه قدرت معنوي شما بر همه قدرت ها چيره، و قريب يك ميليارد جميعت شما با خزائن بي پايان، مي تواند تمام قدرت ها را در هم شكند. نصرت كنيد خدا را تا نصرت دهد شما را. اي اقيانوس بزرگ مسلمانان! خروش بر آوريد و دشمنان انسانيت را درهم شكنيد كه اگر به خداي بزرگ رو آورديد و تعليمات آسماني را وجهه خود قرار دهيد، خداي تعالي و جنود عظيم او با شماست4.
از همه ابعاد آن مهجورتر و مورد غفلت تر، بعد سياسي اين مناسك عظيم است كه دست خيانتكاران براي مهجوريت آن بيشتر در كار بوده و هست و خواهد بود. و مسلمانان امروز و در اين عصر، كه عصر جنگل است، بيشتر از هر زمان، موظف به اظهار آن و رفع ابهام از آن هستند، زيرا بازيگران بين المللي با اغفال مسلمين و عقب نگه داشتن آنان از يك سو و عمّال سودجوي آنان از سوي ديگر و غفلت زدگان نادان از طرفي و آخوندهاي درباري يا كج فهم از سوي ديگر و متنسكان جاهل از يك طرف، دانسته يا ندانسته پشت در پشت هم ايستاده و در محو اين بعدِ سرنوشت ساز و نجات دهنده مظلومان، در فعاليت هستند. و لازم است متعهدان و بيداران و دلسوزان براي غربت اسلام و مهجوريت اين بعد، در احكام اسلام به ويژه حج كه اين بعد در آن ظاهرتر و مؤثرتر است، با قلم و بيان و گفتار و نوشتار به كوشش برخيزند، خصوصاً در ايام مراسم حج كه پس از اين مراسم عظيم انسان ها مي توانند در شهر و ديار خود با توجه به اين بعد عظيم، مسلمانان و مظلومان جهان را بيدار و براي خروج مظلومان جهان از تحت فشارهاي روز افزون ستمگران مدعي حمايت از صلح، به حركت وادارند. و پرواضح است كه اگر در اين كنگره عظيم جهاني كه همه اقشار ملت هاي مظلوم اسلامي از هر مذهب و ملت و داراي هر زبان و مسلك و هر رنگ و قشر، ولي با زي واحد و لباس مشابه، دور از هر آلايش و آرايش اجتماع نموده اند، مسائل اساسي اسلام و مسلمين و مظلومان جهان از هر فرقه حل نشود و حكومت هاي مستكبر و زورگو سرجايشان ننشينند، از اجتماعات كوچك منطقه اي و محلي كاري بر نخواهد آمد و راه حل فراگيري به دست نخواهيم آورد5.
بايد بدانند كه حـــج ابـراهـيمي، محمدي صلي الله عليهما و آلهما ـ سال هاست غريب و مهجور است، هم از جهات «معنوي و عرفاني» و هم از جهات «سياسي و اجتماعي». و حجاج عزيز تمامي كشورهاي اسلامي بايد بيت خدا را در همه ابعادش از اين غربت درآورند، اسرار عرفاني و معنويش به عهده عرفاي غير محجوب. و ما اينك با بعد سياسي و اجتماعي آن سر و كار داريم كه بايد گفت فرسنگ ها از آن دوريم. ما مأمور به جبران مافات هستيم. اين كنگره سراپا سياست كه به دعـوت ابــراهيم و محمد ـ صلي الله عليهما و آلهما ـ برپا مي شود و از هر گوشه دنيا و از هر فجّ عميق در آن اجتماع مى كنند، براي منافع ناس است و قيام به قسط است و در ادامه بت شكني هاي ابراهيم و محمد است و طاغوت شكني ها و فرعون زدودن هاي موسي است، و كدام بت به پايه شيطان بزرگ و بت ها و طاغوت هاي جهانخوار مي رسد كه همه مستضعفان جهان را به سجده خود و ستايش خويش فرا خوانند و همه بندگان آزاد خداي تعالي را بنده فرمانبردار خويش دانند6؟.
مكه و مني قربانگاه عاشقان است و اينجا محل نشر توحيد و نفي شرك; كه دلبستگي به جان و عزيزان نيز شرك است. به فرزندان آدم درس آموزنده جهاد در راه حق را داد كه از اين مكان عظيم نيز فداكاري و از خود گذشتن را به جهانيان ابلاغ كنيد. به جهانيان بگوييد «در راه حق و اقامه عدل الهي و كوتاه كردن دست مشركان زمان بايد سر از پا نشناخت و از هر چيزي حتي مثل اسمعيل ذبيح الله گذشت كه حق جاودانه شود». اين بت شكن و فرزند عزيزش بت شكن ديگر سيد انبيا محمد مصطفي صلي الله عليه وآله وسلم ـ به بشريت آموختند كه بت ها هر چه هست بايد شكسته شود و كعبه كه امّ القُري است و آنچه از آن بسط پيدا كرده تا آخرين نقطه زمين، تا آخرين روز جهان بايد از لوث بت ها تطهير شود. بت هر چه باشد، چه هياكل، چه خورشيد، چه ماه و چه حيوان و انسان و چه بتي بدتر و خطرناكتر از طاغوت هاي در طول تاريخ از زمان آدم صفي الله تا ابراهيم خليل الله تا محمد حبيب الله ـ صلي الله عليهم و آلهم اجمعين ـ تا آخرالزمان كه بت شكن آخر، از كعبه نداي توحيد سر دهد. مگر ابرقدرت هاي زمان ما و بت هاي بزرگ نيستند كه جهانيان را به اطاعت و كرنش و پرستش خود مي خوانند و بازور و زر و تزوير، خود را به آنان تحميل مي نمايند؟ كعبه معظمه، يكتا مركز شكستن اين بت هاست. ابراهيم خليل در اول زمان و حبيب خدا و فرزند عزيزش مهدي موعود روحي فداه ـ در آخر زمان از كعبه نداي توحيد سر دادند و مي دهند. خداوند تعالي به ابراهيم فرمود:
«وَ اَذِّنْ فِي النّاسِ بِالْحَجّ يَأتُوكَ رِجالاً وَ عَلي كُلِّ ضامِر يَأتينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَميق»
و فرمود: «و طَهِّرْ بَيْتي لِلطّائِفينَ وَالْقائِمينَ وَالرُّكّع السُّجُودِ» و اين تطهير از همه ارجاس است كه بالاترين آنها شرك است كه در صدر آيه كريمه است و در سوره توبه مي خوانيم:
«وَ اَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسوُلِهِ اِلَي النّاسِ يَوْمَ الحَجّ الاَكْبَرِ اَنَّ اللهَ بَــري مِنَ الْمُشرِكينَ وَ رَسوُلُهُ» و مهدي منتظر در لسان اديان و به اتفاق مسلمين از كعبه ندا سر مي دهد و بشريت را به توحيد مي خواند. همه فريادها را از كعبه و مكه سر مي دهند و ما بايد از آنها تبعيت كنيم ونداي «توحيد كلمه» و «كلمه توحيد» را از آن مكان مقدس سردهيم و با فريادها و دعوت ها و تظلم ها و افشاگري ها و اجتماعات زنده و كوبنده در مجمع مسلمين در مكه مكرمه بت ها را بشكنيم و شياطين را كه در رأس آنها شيطان بزرگ است در عقبات رَمْي كنيم و طرد نماييم تا حج خليل الله و حبيب الله و ولي الله مهدي عزيز را بجا آورده باشيم والا در حق ما گفته مي شود «ما اَكْثَرَ الضَجيج وَ اَقَلَ الحَجيج».
اميد است حجاج محترم بيت الله الحرام از هر فرقه هستند و اهل هر مذهب مي باشند در مواقف و مشاعر محترمه دسته جمعي براي پيروزي اسلام بر كفر جهاني دعا كنند و براي بيداري مسلمانان و حكومت هاي آنان فرياد كنند و دعاي بليغ نمايند. شايد به بركت دعا در محيط وحي و محل كسر اصنام جاهليت، خداوند تبارك و تعالي بر مسلمين تفضل كند و مجد و عظمت صدر اسلام را به آنان برگرداند و دست اجانب و جهانخواران را از بلاد آنان كوتاه فرمايد و ابر رحمت و غفران خود را بر سر عموم مسلمين بباراند. «انه عفواً عفوراً» 7.

3 ـ حفـظ وحـدت مسلميـن
 

دل ميقات در هواي زائراني مي تپد كه از كشور «لاشرقيه ولا غربيه» آمده اند تا با تلبيه و لبيك لبيك، دعوت خداوند را به سوي صراط مستقيم انسانيت اجابت كنند و با پشت پا زدن بر مكتب هاي شرقي و غربي و انحرافات ملي گرايي، فرقه زدايي نموده، با همه ملت ها بدون در نظر گرفتن رنگ و مليت و محيط و منطقه، برادر و برابر، غمخوار يكديگر باشند و تحكيم وحدت كنند و با «يد واحده» بر دشمنان بشريت و زورگويان جهانخوار بتازند8.
از ملّي گرايي خطرناكتر و غم انگيزتر، ايجاد خلاف بين اهل سنّت و جماعت با شيعيان است و القاء تبليغات فتنه انگيز و دشمني ساز، بين برادران اسلامي است و بحمدالله تعالي در انقلاب اسلامي ايران هيچ اختلافي بين اين دو طايفه وجود ندارد و همه با دوستي و اخوت در كنار هم زندگي مي كنند.
و اهل سنت كه در ايران جمعيتش بيشمارند و در اطراف و اكناف كشور زيست مي كنند و داراي علما و مشايخ بسيار هستند، با ما برادر و ما با آنها برادر و برابريم9.
امروز چاره چيست و براي شكستن اين بت ها چه تكليفي متوجه مسلمانان جهان و مستضعفان مي باشد؟ يك چاره كه اساس چاره هاست و ريشه اين گرفتاري ها را قطع مي كند و فساد را از بن مي سوزاند، وحدت مسلمانان بلكه تمامي مستضعفان و دربند كشيده شدگان جهان است و اين وحدت كه اسلام شريف و قرآن كريم بر آن پافشاري كرده اند، با دعوت و تبليغ دامنه دار بايد بوجود آيد و مركز اين دعوت و تبليغ، مكه معظمه در زمان اجتماع مسلمين براي فريضه حج است كه ابراهيم خليل الله و محمد حبيب الله شروع و در آخرالزمان حضرت بقية الله ـ ارواحنا لمقدمه الفدا ـ تعقيب مي كند. به ابراهيم خليل الله خطاب مي شود كه مردم را به حج بخوان تا براي شهود منافع خود از همه اقطار بيايند. اين منافع جامعه است، منافع سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي. بيايند و ببينند تو كه بر آنان پيغمبري، عزيزترين ثمره حيات خود را در راه خدا تقديم كردي و همه ذريه آدم بايد به تو تأسي كنند، ببينند كه بت ها را شكستي و آنچه جز خداوند بود به دور افكندي، شمس باشد يا قمر، هياكل حيوانات يا انسان ها و گفتي و از روي حقيقت گفتي «وَجَّهْتُ وَجْهِي لِلَّذي فَطَرَالسَّمواتِ وَالاَرْضَ حَنيفاً مسلماً وَ ما اَنَا مِنَ الْمُشْرِكينَ» و همه بايد به پدر توحيد و پدر پيامبران عظيم الشأن تأسي كنند10.

4 ـ وظايـف حجـّاج محتـرم
 

لازم است برادران ايراني و شيعيان ساير كشورها از اعمال جاهلانه كه موجب تفرق صفوف مسلمين است احتراز كنند و لازم است در جماعات اهل سنت حاضر شوند و از انعقاد تشكيل نماز جماعات در منازل و گذاشتن بلندگوهاي مخالف رويه، اجتناب نمايند و از افتادن روي قبور مطهره و كارهايي كه گاهي مخالف شرع است جداً اجتناب كنند.
نيابت از سعي براي نماز طواف، صحيح نيست. بايد هر كس خودش به هر نحو مي تواند نماز بخواند و مجراست از گرفتن نايب و مزاحمت به نمازگزاران اجتناب نمايند.
طواف را به نحو متعارف كه همه حجاج به جا مي آورند، به جا آورند و از كارهايي كه اشخاص جاهل مي كنند احتراز شود و مطلقاً از كارهائي كه موجب وهن مذهب است بايد احتراز شود11.
به خواهران و برادران محترم كشورهاي اسلامي، قبل از هر چيز اين نكته را بايد عرض كنم كه صورت حج، اين عبادت بزرگ را كه براي انجام آن مشرف مي شويد، به صورتي شايسته و موافق دستور الهي انجام دهيد و مسائل آن را نزد علماي اعلام با دقت فراگيريد. مبادا خداي ناخواسته پس از انجام حج و گذشت وقت، معلوم شود كه خللي در آنها وارد شده و موجب بطلان حج گرديده و زحمت هاي شما هدر رفته است.
حضرات آقايان علماي محترم كوشش فرمايند كه زائران محترم را به وظايف خود آشنا نمايند تا صورت حج، مطابق شرع مطهّر انجام گيرد. و از مهمات در همه عبادات، اخلاص در عمل است كه اگر خداي نخواسته كسي عملي را براي خودنمايي و عرضه به ديگران انجام دهد و خوبي عملش را به رخ ديگري بكشد، عمل او باطل است. و حجاج محترم مواظب باشند كه رضاي غير خداوند را در اعمال خود شركت ندهند12.
منابع
1ـ صحيفه نور، ج 19 ، ص 42 .
2 ـ همان، ص 199 .
3 ـ همان، ص 42 .
4 ـ همان، ج 13 ، ص 83 .
5 ـ همان، ج 19 ، ص 43 .
6 ـ همان، ج 20 ، ص 18 .
7 ـ همان، ج 18 ، ص 87 .
8 ـ همان، ج 19 ، ص 197 .
9 ـ همان، ج 13 ، ص 81 .
10 ـ همان، ج 18 ، ص 90 .
11 ـ همان، ج 9 ، ص 176 .
12 ـ همان، ج 19 ، ص 199 .
صحيفه نور
ارسال توسط کاربر محترم سایت :salarezeynab