دوازده فروردین 1390
 

3.آيا ايران مورد تهديدنرم قرار گرفته است؟
 

مطالعه تاريخ صدر اسلام وتاريخ معاصر ايران وديگر کشورهاي اسلامي و آزادي خواه نشان مي دهد مستکبران وزورمندان جهان، همواره قصد نابودي و استثمار کشورهاي ضعيف وغارت منابع طبيعي آنها را داشته اند.
پيروزي انقلاب اسلامي ايران به عنوان بزرگ ترين ومهم ترين انقلاب نرم وفرهنگي، امريکا را بر آن داشت تا با راه اندازي جنگ نرم عليه ايران، از گسترش و نفوذ قدرت جمهوري اسلامي ايران جلوگيري کند. از اين رو، درچند حوزه، تهديدات نرم خود را عليه کشورهاي خاورميانه به ويژه ايران طراحي کرده است که عبارتند از :

الف) مقابله با ايدئولوژي اسلامي
 

ايالات متحده امريکا درسال 2002 و 2006 م، يک راهبرد امنيت ملي را با توجه به چالش هاي به وجود آمده پس از واقعه 11 سپتامبر برگزيد. دراين راهبرد چنين آمده است.
«اما اکنون يک ايدئولوژي جديد(اسلام) ما را تهديد مي کند».

ب) حل وفصل مسالمت آميز مسائل منطقه اي
 

درسند 2006 راهبرد دولت امريکا عبارت است از: پرداختن به تنش هاي منطقه اي شامل سه سطح پيشگيري، حل تنش وايجاد ثبات و بازسازي پس از اتمام تنش.
تمام يا بخش عمده اي از راه حل هاي حل وفصل مسائل منطقه اي با استفاده از قدرت نرم بيان شده است که زمينه اعمال تهديدات نرم را در مسائل منطقه اي به وجود مي آورد.

ج) جلوگيري از قدرتمند شدن حاکميت هاي مخالف سياست هاي امريکا
 

امريکا با همکاري اطلاعاتي ديگر کشورهاي هم پيمان خود و نيزاستفاده ابزاري از شوراي امنيت مي کوشد دولت هاي مخالف سياست هاي اين کشور را منزوي سازد و ازدستيابي آنان به تکنولوژي پيشرفته به بهانه دست يابي به سلاح هاي کشتار جمعي واتمي جلوگيري کند.
دربخشي از سند 2006 آمده است: « ما رهبري قدرت آژانس بين المللي انرژي اتمي را به عهده گرفتيم تا اين آژانس، قدرت رديابي ومقابله با توليد وتکثير اتمي را بيابد».
اين راهبرد آمريکا، درانرژي هسته اي ايران به خوبي روشن است.

د) نظام جمهوري اسلامي ايران
 

درگزراش کميسيون امنيت ملي امريکا ونيز درسند 2002 و 2006 م. نظام جمهوري اسلامي ايران به عنوان مهم ترين چالش هاي امريکا در قرن 21 معرفي شده است.
استفاده از مفاهيم وتعابيري چون ايران، کشوري ياغي، دشمن آزادي، مخالف روند صلح خاورميانه و مانند آن، مبين همين مطلب است.
درسند 2006 آمده است: « ما ممکن است با چالشي جديدتر از هيچ کشوري جز ايران مواجه نشويم. درحال حاضر، حکومت ايران، جمهوري اسلامي است، اما نمي تواند به مدت طولاني، هم جمهوري، هم اسلامي باقي بماند. ايران بايد از جمهوري بودن دست بردارد و به يک حکومت قرون وسطايي تنزل يابد يا اسلامي بودن را کنار بگذارد.

4. ابعاد تهديدهاي نرم
 

تهديد نرم مانند تهديد سخت، ابعاد گوناگوني چون سياسي، اقتصادي، اجتماعي وفرهنگي دارد. البته در تهديد نرم، تجلي ونمود ابعاد اجتماعي، سياسي و فرهنگي نسبت به ديگر ابعاد بيشتر است واهميت بيشتري دارد.

الف) تهديد نرم درحوزه سياسي
 

تهديد، اعم از سخت و نرم درحوزه سياسي، درپي ايجاد بي ثباتي در دولت است.ايدئولوژي به عنوان مجموعه اي از انديشه ها وايده ها، چرايي مشروعيت حکومت حاکم وهويت وماهيت آن را تشکيل مي دهد.بنابراين، اگر تهديد نرم بتواند ايدئولوژي کشور مورد تهاجم را به چالش بکشد، بخش زيادي از نقش خود را در ايجاد بي ثباتي ايفا کرده است.

ب) تهديد نرم درحوزه فرهنگي اجتماعي
 

دربعد فرهنگي مواردي مانند فرهنگ، هنجارها، ارزش ها وهويت، از جلمه مؤلفه هايي هستند که فقدان يا مخدوش شدن آنها زمينه ساز تهديدات نرم داخلي و حتي شکل گيري تهديدات سخت افزاري و حمله نظامي دشمنان بيگانه است.
بنابراين، هرگونه اقدامي که به تغيير در الگوهاي رفتاري منطبق با ارزش هاي نظام حاکم بيانجامد در زمره تهديدهاي نرم آن حوزه قرار مي گيرد.
ويژگي مهم اين بعد درمقايسه با ديگر ابعاد، فراگير بودن وتداوم آن است. اين ويژگي تهديد فرهنگي را به تهديدي اساسي بدل مي سازد.

ج) تهديد نرم درحوزه اقتصادي
 

بي ترديد، ناتواني دولت درتأمين نيازها ورفاه اقتصادي مردم موجب نارضايتي ملت وبه تبع آن کاهش مشروعيت ومقبوليت نظامي مي شود.
فعاليت هايي که به صورتي فرآيندي ودر بستر زمان، فرهنگ حاکم بر اقتصاد را تغيير دهد، مانند تغييرالگوهاي مصرف، توليد وتوزيع به گونه اي مغاير با مباني ارزشي نظام مستقر ترويج نمايد و با رسوخ نظريه هاي جديد اقتصادي مبتني بر ليبراليسم وتأکيد برمصرف گرايي که در تضاد با هنجارهاي پذيرفته شده نظام سياسي از قبيل قناعت، ساده زيستي و…است درزمره تهديدات نرم حوزه اقتصادي به شمار مي رود.(31)

5. ابزارهاي اعمال تهديد نرم
 

الف) ابزارهاي متکي بر فضاي سايبر
 

جديدترين، فني ترين وآسان ترين تهديد نرم متکي بر فضاي سايبر است. دراين ميان پست هاي الکترونيک وتاکتيک هاي گوناگون مرتبط با آن، چت روم ها و وب سايت از عناصر اصلي اين ابزار است. همچنين روزنت ها يا روزنامه هاي اينترنتي از ابزار مؤثر دراين زمينه است.

ب) ابزارهاي متکي بر رسانه هاي نوشتاري
 

روزنامه ها، نشريه ها، خبرنامه ها، بولتن ها وکتاب ها دراين گروه قرار دارد. درحال حاضر امکان دسترسي به اين نوع رسانه ها به کمک اينترنت بسيار آسان است.

ج) ابزارهاي متکي بر رسانه هاي ديداري و شنيداري
 

راديوها، ماهواره ها، شبکه هاي تلويزيوني ماهواره اي فارسي زبان که هر روز درحال افزايش است نيز دراين گروه قرار مي گيرد.(32)

6. جنگ رسانه اي عليه ايران، مهم ترين ابزار تهديد نرم(33)
 

الف) راديوهاي فارسي زبان
 

بسياري از راديوهاي فارسي زبان داراي سايت اينترنتي بر روي شبکه جهاني اينترنت بوده واخبار واطلاعات آنها نيز از اين طريق در دسترس است. افزون بر آن، دريافت فرکانس اين راديوها به صورت ديجيتالي واز راه آنتن هاي ماهواره اي نيز امکان پذير است.
با بررسي محتواي برنامه هاي اين راديو مي توان گفت بخش اعظم اطلاعاتي که اين راديوها به مخاطبان منتقل مي کنند، با هدف جهت دهي به افکار عمومي ايران و مطابق خواست گردانندگان آنهاست.
به تازگي بخش عمده کنگره امريکا به حمايت فعاليت هاي مدني و رسانه اي درايران اختصاص داده شده تا از طريق تلويزيون هاي ماهواره اي فارسي زبان مقيم لس آنجلس، به برنامه سازي و ترويج فرهنگ غربي در داخل ايران بپردازند.
در اغتشاشات تير 1382 وخرداد 1388 درتهران و بسياري از شهرستان ها، تلويزيون هاي ماهواره اي نقش تحريک کنندگي فراواني داشته اند وبسياري از دستگير شدگان اين حوادث وناآرامي ها به تأثيرپذيري از برنامه هاي مخرب اين تلويزيون اذعان کردند.

شبکه هاي تلويزيوني ماهواره اي
 

راه اندازي شبکه هاي تلويزيوني ماهواره اي، از روش هاي مهم جنگ رسانه اي امريکا عليه ايران است.
اين شبکه ها بيشتر درامريکا استقرار دارند وبا اجازه کانال هاي ماهواره اي، تصاوير خود را به مناطق مختلف جهان به ويژه ايران مخابره مي کنند.
بهره برداري چند منظوره از تکنولوژي هاي جديد ارتباطي، از ديگر شيوه هاي جنگ رسانه اي عليه ايران به شمار مي رود. البته هدف اين شبکه ها برنامه اي از پيش تعيين شده براي گسترش فرهنگ استفاده از ماهواره درايران وحل مسائل ومشکلات فني استفاده کنندگان است.

ب) سايت هاي اينترنتي فارسي
 

بخش عمده اي از سايت هاي فارسي خبري، به گروه ها وفعاليت هاي سياسي خارج ازکشور يا دولت هاي خارجي وابسته است. سرمايه گذاري روي سايت هاي اينترنتي، از ابزارهاي جنگ رسانه اي عليه ايران است که کشورهايي چون امريکا وجريانات معاند نظام جمهوري اسلامي ايران با قدرت و شدت پي گيري مي کنند. در گذشته، ارتباط دولت ها، سازمان هاي سياسي، گروه ها و جريانات اپوزيسيون با مردم ايران، با سختي وبا صرف هزينه هاي فراوان صورت مي گرفت، ولي امروزه اينترنت امکان ارتباط با مردم ايران را با هزينه هاي بسيار اندک فراهم آورده وبه راحتي مي توان آنها را بمباران تبليغي وسياسي کرد. مي توان گفت اينترنت، امروزه جاي نوارها واعلاميه هاي چاپي را گرفته وبه ابزاري مؤثر و گسترده براي مبارزه هاي سياسي و جنگ هاي رسانه اي تبديل شده است.

ج) خبرگزاري هاي خارجي
 

مطبوعات غربي به مسائل ايران بسيار اندک توجه دارند وبه ندرت رويدادهاي جاري ايران دراين رسانه ها بازتاب مي يابد. با اين حال، يک خط مشي کلان ومحوري براين رسانه ها حاکم است که براساس آن فقط اخبار منفي ازايران بر روي صفحات اين نشريات نقش مي بندد وعمده گزارش هاي خبرنگاران مطبوعات غربي از ايران، يا مربوط به بحران هاي سياسي، اجتماعات، زد و خوردها وتضاد حاکميت با مردم است يا به حوادثي مانند نقض حقوق بشر، تلاش براي دستيابي به سلاح هاي هسته اي وکشتار جمعي ونقض آزادي هاي سياسي ومدني درايران مربوط مي شود اين رسانه ها همچنين با انتشار اخبار سري ومحرمانه يا اخبار هدايت شده دستگاه هاي سياست خارجي واطلاعاتي کشورهاي متبوع خود، به ايجاد فضا وجوسازي عليه ايران مي پردازند.
ريشه يابي بسياري از جريان سازي هاي رسانه اي عليه ايران، براي نخستين بار نشان مي دهد. اين رسانه هاي غربي واغلب، وابسته به محافل صهيونيستي بوده اند که با جعل يا انتشار عامدانه برخي اطلاعات، يک محور فشارعليه ايران ايجاد کرده وبيشتر رسانه هاي بين المللي، تحت تأثير جو ايجاد شده، به دنباله روي ازآن مسئله ودامن زدن به بحران خبري و سياسي پرداخته اند.
درسال هاي اخير، بامحوريت يافتن مسائل سياسي ايران، بسياري از مطبوعات خارجي، اقدام به اعزام خبرنگار خارجي يا تأسيس وتقويت دفاتر نمايندگي در ايران کرده اند.
از ديگر سو اگر خود خبرنگاران خارجي مستقر درايران نيز بخواهند، اخبار مثبت ايران درخروجي هاي خبرگزاري هاي خارجي منتشر نمي شود. آنان به تجربه دريافته اند اگرخواستار ادامه کار وهمکاري با آن رسانه خاص هستند، بايد چه نوع اخباري را پوشش دهند وهمچنين کدام بخش از اخبار را برجسته و بزرگ نمايي کنند.
از يک ديدگاه وبراساس آنچه از پي آمدهاي رسانه هاي الکترونيک جديد مطرح است، جهان وبه تبع آن کشور ايران، وارد عصر دوم رسانه ها شده است که بر خلاف دوره مدرن و عصر اول رسانه ها، آينده آن به طور کامل قابل پيش بيني نيست واطلاعات، حرف آخر را مي زند.
جهان امروز، جهاني انباشته از سرگشتگي ها، دودلي ها، ترديدها، پرسش هاي جديد ودر يک کلام، جهاني بي ثبات وبسيار متغيراست. اين جهان، ديگر مانند گذشته منظم و قابل کنترل نيست وپي آمدهاي ناخواستني بسياري دارد.
بنابراين، رسانه هاي جديد الکترونيکي نقش بسيار مؤثري درتغييرات فرهنگي ايران ايفا خواهند کرد.
در ادامه به بخشي از سخنان رهبر معظم در باره جنگ رسانه هاي غرب عليه ايران اشاره مي کنيم.
«امروز تهاجم فرهنگي با استفاده از ابزارها وفن آوري هاي جديد ارتباطي خيلي جدي است. صدها وسيله و راهرو اطلاعات به سمت فکر جوان ونوجوان ما وجود دارد. از انواع شيوه هاي تلويزيوني وراديويي ورايانه اي وامثال اينها دارند استفاده مي کنند وهمين طور به صورت انبوه، افکار وشبهه هاي گوناگون را در آنها مي ريزند. بايد درمقابل اينها ايستاد. امروز نمي شود به همان روش هاي قديمي خودتان اکتفا کنيم.
البته که جوان نمي آيد. جوان را بايد بشناسيد. فکر او را بايد بشناسيد. آنچه را که به او هجوم آورده، بايد بشناسيد. تا ميکروب وبيماري را نشناسيد که علاج نمي توان کرد. اينها همه ملايي مي خواهد. درس خواندن، مطالعه کردن وکارکردن که همه اينها زير عنوان مهارت هاي ديني خلاصه مي شود.»
ايشان درکلامي ديگري مي فرمايد:
«امروز دشمن، جبهه وسيعي را با استفاده از ابزارهاي خطرناک وکارآمد و نيز با بهره گرفتن از علم وتکنولوژي تشکيل داده است تا جمهوري اسلامي را هدف يک رويش همه جانبه فرهنگي قرار دهد. مقابله با اين تهاجم بسيار خطرناک و ويرانگر، نيازمند هوشياري واستفاده از ابزار وروش هاي مشابه دشمن يا شيوه هاي جايگزين آن است».(34)

روش ها وفعاليت هاي مورد استفاده در تهديد نرم(35)
 

1. درحوزه سياسي
 

– جنگ رواني؛
– بي اعتبار کردن رهبران ديني وانقلابي ؛
– ايجاد وگسترش اختلاف ميان جناح هاي مختلف حاکميت با هم وبا مردم؛
– مشغول ساختن ذهن مديران نظام به مسائل داخلي ومنصرف ساختن آنان از تعقيب اهداف جهاني انقلاب اسلامي،
– نفوذ درمجامع روشنفکري وتصميم سازي نظام مانند دانشگاه ها، مطبوعات و مراکز نشر وفيلم؛
– انحراف افکارعمومي کشور به سود امريکا؛
– کوشش براي متهم کردن مسئولان ايراني به مواردي شبيه ميکونوس؛
-تلاش براي حذف مسالمت آميز رهبران روحاني ايران؛
– ايجاد شکاف ميان دولت وملت؛
– ساختن حزب؛
– نفوذ درپست هاي کليدي نظام؛
– اتحاد مخالفان نظام؛
– تضعيف رهبري.

2. درحوزه اقتصادي
 

-تحريم هاي اقتصادي؛
-کمک مالي به خانواده هاي زندانيان سياسي؛
– کمک هاي مالي به گروه هاي مخالف حکومت؛
– تشويق اعتصابات وشورش هاي صنفي وکارگري.

3. درحوزه هاي فرهنگي اجتماعي
 

– ايجاد شبهه در آموزه هاي ديني،
– حمايت مکرر و مؤکد از حقوق بشر ودموکراسي درايران؛
– تدارک شبکه هاي متعدد راديو تلويزيوني براي ايرانيان با استفاده از جديدترين فن آوري ها؛
– بي اهميت جلوه دادن منابع خبري نظام به ويژه صدا وسيما؛
– ايجاد تصويري دل فريب از امريکا در اذهان مردم؛
– از بين بردن انگيزه دفاع از کشور وناموس درصورت حمله نظامي امريکا؛
– القا حس ناتواني وبدبيني به آينده، تنبلي وهوس راني؛
– گسترش فساد واعتياد در جوانان کشور.

4. درحوزه امنيتي
 

– کوشش براي دامن زدن به گرايش هاي تجزيه طلبانه درنقاط مختلف کشور؛
– دامن زدن به نافرماني مدني در تشکل هاي دانشجويي ونهادهاي غير دولتي وصنفي؛
– حمايت از مخالفان حکومت ايران؛
– دعوت فعالان جوان ايراني براي شرکت در سمينارهاي خارجي؛
– تضعيف سرويس هاي امنيتي ونظامي حکومت ايران؛
– بي اعتبار سازي رسانه ملي.

اهداف تهديدهاي نرم عليه ايران
 

چنان که گفته شد، هدف اصلي تهديد نرم عبارت است از تحميل اراده بر حريف و سرنگوني کشور مورد تهاجم با استفاده از شيوه ها وابزارهاي غير نظامي.
درکشور ايران، امريکا اهدافي را در تهديد نرم دنبال مي کنند تا به براندازي جمهوري اسلامي ايران بيانجامد. آن اهداف عبارتند از :

1. تضعيف وتخريب باورهاي ديني وبه عبارت ديگر دين زدايي
 

خداوند در قرآن کريم دراين باره مي فر مايد:
يريدون ان يطفوا نور الله بافواهم و يابي الله الا ان يتم نوره ولو کره الکافرون.(توبه: 32)
مي خواهند نور خدا را با سخنان خويش خاموش کنند، ولي خداوند نمي گذارد، تا نور خود را کامل کند، هر چند کافران را خويش نيايد.

2. تضعيف ارکان نظامي اسلامي به ويژه ولايت فقيه ورهبري جامعه
 

درقرآن کريم مي خوانيم:
واذ يمکر بک الذين کفروا ليثبتوک او يقتلوک او يخرجوک ويمکرون ويمکرالله والله خير الماکرين.(انفال: 30)
و[يادکن] هنگامي را که کافران درباره تو نيرنگ مي کردند تا تو را به بند کشند يا بکشند يا [از مکه] اخراج کنند ونيرنگ مي زدند وخدا تدبير مي کرد وخدا بهترين تدبيرکنندگان است.

3. تغيير دراعتقادها وباورها وتحريف عقايد
 

قرآن کريم مي فرمايد:
من الذين هادوا يحرفون الکلم عن مواضعه ويقولون سمعنا وعصينا.(نساء:46)
برخي از آنان که يهودي اند، کلمات را از جاهاي خود برمي گردانند و با پيچانيدن زبان خود وبه قصد طعنه زدن در دين اسلام يا در آميختن [عبري به عربي] مي گويند: شنيديم ونافرماني کرديم، وبشنو[که کاش] ناشنوا گردي.

4. اختلاف افکني
 

درآيه اي ازقرآن دراين باره مي خوانيم:
والذين اتخذوا مسجداً ضراراً وکفراً وتفريقاً بين المؤمنين وارصاداً لمن حارب الله ورسوله من قبل وليحلفن ان اردنا الا الحسني والله يشهد انهم لکاذبون.(توبه: 107)
وآنهايي که مسجدي اختيار کردند که مايه زيان وکفر و پراکندگي ميان مؤمنان است و[نيز] کمينگاهي است براي کسي که پيش از اين با خدا و پيامبر او به جنگ برخاسته بود وسخت سوگند ياد مي کنند که جز نيکي قصدي نداشتيم، و [لي] خدا گواهي مي دهد که آنان بي شک، دروغ گو هستند.

5. گسترش فساد
 

در آيه اي از قرآن مي خوانيم:
الذين طغوا في البلاد فاکثروا فيها الفساد.(فجر: 11و12)
همانان که درشهرها سر به طغيان برداشتند ودر آنها بسيار تبهکاري کردند.

برخي راهکارهاي مقابله با تهديد هاي نرم (36)
 

-باور به هجوم وتهديدهاي نرم وشناسايي تاکتيک هاي جنگ رواني و رسانه اي؛
– مهندسي فرهنگي، عمق بخشي فرهنگي وتشکيل اتاق هاي فکر براي پيشگيري از نفوذ عوامل فرهنگي دشمن؛
– تبيين حقايق از زبان نخبگان به مردم؛
– تقويت امنيت فرهنگي؛
– قانونمند کردن مقابله با جرايم سايبر وتلفن همراه؛
– حمايت تقنيني و مالي از تعميق قدرت نرم نظام در محيط هاي مجازي؛
– مقابله با ايجاد وگسترش فرقه هاي ساختگي؛
– مقابله با ايجاد ونشر شايعه هاي مخرب؛
– تقويت فرضيه امر به معروف ونهي از منکر؛
– مبارزه با روحيه تجمل گرايي؛
– پيشبرد طرح هاي توسعه اي درمناطق محروم و مرزي ورفع فقر، ناامني و بيکاري؛
– فراهم آوردن زمينه عضويت نخبگان درنهادهاي دولتي وسياسي با هدف جلوگيري ازجذب آنان در جبهه مخالفان؛
– استفاده از توانمندي هاي بالاي مساجد در تربيت نيروي انساني؛
– اطاعت از رهبري وهمراهي با روحانيت متعهد درخط رهبري؛
– تقويت انگيزه هاي معنوي والهي؛
– تقويت قدرت نرم نيروهاي مسلح؛
– تأکيد بر آينده پژوهي با هدف تقويت جنبش نرم افزاري توليد علم.

پي نوشت ها :
 

31. تهديد نرم وراهبردهاي مقابله با آن، صص 142- 147. (تلخيص)
32. همان، ص 132.
33. نک: جنگ نرم، صص 241- 246.
34. سخنراني رهبري درتاريخ 19/ 9 / 71.
35. نک: جنگ نرم، صص 77و 88.
36. نک: حسين عبدي، جنگ نرم، صص 89- 102 و صص 112- 116.
 

منبع:کرماني زاده،عين اله،اشارات(ش1 پیاپی142(،انتشارات مرکزپژوهش های اسلامی صداوسیمای قم،1390