آثار معنوی روزه

روزه بر روح معنوی و ایمانی انسان می افزاید و با پرورش ایمان، اراده روزه دار را در دوری کردن از گناه و معصیت بالا می برد. امام علی علیه السلام در این باره می فرماید:
عَلَیْکُمْ بِصیامِ شَهْرِ رَمَضانَ فَاِنَّ صِیامَهُ جُنَّهٌ حَصیَنَةٌ.
بر شما باد به روزه ماه رمضان؛ زیرا روزه این ماه، سپری است نگه دارنده [از آتش دوزخ].
پیامبر بزرگوار اسلام نیز روزه را دروازه عبادت ها می شمارد و می فرماید: «لِکُلِّ شَی ءٍ بابٌ و بابُ العبادةِ الصَّوْمُ؛ برای هر چیزی، دری است و درِ عبادت ها، روزه است».
در حقیقت، خودسازی و پای بندی در انجام دادن عبادت را باید از روزه آغاز کنیم. کمتر عبادتی است که به اعتبار و اهمیت روزه می رسد، به گونه ای که حتی هنگام خواب و آسایش نیز ثواب طاعت و عبادت برای روزه دار در نظر گرفته می شود، چنان که در حدیث نبوی آمده است: «نَوْمُ الصَّائِمِ عِبادَةٌ؛خواب روزه دار عبادت است».
درباره جایگاه روزه، در حدیثی قدسی می خوانیم:
کُلُّ حَسَنَةٍ بِعَشْرِ اَمْثالِها اِلی سَبْعَمِأةِ ضِعْفٍ الّا الصّیامَ فَاِنَّهُ لی و اَنا اَجْزی بِهِ.
هر حسنه و عمل نیکی، ده برابر تا هفت صد برابر پاداش دارد، مگر روزه؛ زیرا به راستی روزه متعلق به من است و من به طور مستقیم ثواب و جزای روزه را می دهم.

پیام متن:

روزه را خدا از آنِ خود دانسته و پاداش آن را نیز به خود محول کرد که روزه دروازه عبادت و سپر آتش دوزخ است.

آثار اجتماعی روزه

از پی آمدهای مثبت روزه، برانگیختن حس هم دردی با مستمندان و هم نوعان تنگ دست است. روزه، به پاک سازی معنوی جامعه و ایجاد تعادل، هم بستگی و برادری بیشتر میان مسلمانان کمک می کند و پایه فضیلت های اخلاقی را استوار می سازد. همچنین در ماه مبارک رمضان آدمی می کوشد از زشت کاری های اخلاقی همچون فسق و فجور و فحشا و خیانت به دور ماند.
در این ماه مبارک، بندگان به احسان و اطعام و انفاق مستمندان بسیار سفارش شده اند. از آنجا که «مواسات» به معنای سهیم ساختن برادران در رزق و روزی است، ماه رمضان را ماه «مواسات» می نامند. بر این اساس، مسلمانان در پرتو تمرین و پی گیری عملی بر این صفت ارزنده، می کوشند جامعه را از کینه و بی اعتنایی در برابر یکدیگر برهانند و برادروار در کنار هم زندگی تکاملی داشته باشند.
از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام پرسیدند: چرا روزه واجب شده است؟ فرمود: «تا ثروتمند درد گرسنگی را دریابد و به فقیر توجه کند». هشام از امام صادق علیه السلام علت روزه را پرسید. حضرت فرمود:
خداوند روزه را واجب کرد تا غنی و فقیر با هم مساوی باشند و چون ثروتمند رنج گرسنگی را لمس نکرده تا به فقیر رحم کند و هر وقت چیزی خواسته، قدرت به دست آوردن آن را داشته است، خدا خواسته است که میان بندگانش در امور اقتصادی تعادل و برابری ایجاد کند. همچنین می خواهد ثروتمند طعم گرسنگی را بچشد و اگر جز این بود، دارا بر تهی دست و گرسنه ترحم نمی کرد.

پیام متن:

روزه، روح هم بستگی، برادری و برابری را افزایش می دهد و گرایش ثروتمندان را برای کمک به فقیران بیشتر می کند.

آثار بهداشتی روزه

روزه از نظر بهداشت و سلامت بدن به ویژه سلامت معده و پاک سازی آن از انواع غذاهای بیماری زا، آثار نیک و بسیار سودمندی دارد. معده و دستگاه گوارش، از اعضای پرکار اندام آدمی است. با مصرف سه وعده غذا، در همه ساعت های شبانه روز، دستگاه گوارش در حال هضم موادغذایی و جذب و دفع آنهاست. با روزه گرفتن، از یک سو این اعضا استراحت می کنند و از فرسودگی در امان می مانند و از سوی دیگر، از میزان ذخایر چربی های زیان بار بدن کاسته می شود. پیامبر گرامی اسلام فرمود: «اَلْمِعْدَةُ بَیْتُ کُلِّ داءٍ و الْحِمْیَةُ رَأْسُ کُلِّ دَواءٍ؛ معده، مرکز و خانه هر دردی است و پرهیز، اساس هر داروی شفابخش است».
پرخوری سبب پرخوابی نیز می شود و در نتیجه، آدمی را از رشد و کمال باز می دارد. پیامبراکرم صلی الله علیه و آله در روایتی دیگر فرمود:
اِیّاکُمْ والْبَطْنَةَ فَاِنّها مَفْسَدَةٌ لِلْبَدَنِ و مُورِثَةٌ لِلسُّقْمِ و مَکْسَلَةٌ عَنِ الْعِبادَةِ.
بپرهیزید از پرخوری و پر کردن معده؛ زیرا پرخوری سبب فساد بدن و سوءهاضمه و زمینه ساز انواع بیماری ها و عامل سستی بدن از اجرای عبادت های الهی خواهد شد.
باز در جای دیگر فرمود:
لاتُمیتوا الْقَلْبَ بِکَثْرَةِ الطَّعامِ و الشَّرابِ فَاِنَّ الْقَلْبَ یَمُوتُ کالزَّرعِ اِذا کَثُرَ عَلَیْهِ الْماءُ.
قلبتان را با زیاد خوردن و نوشیدن نکُشید؛ زیرا قلب می میرد، مثل زراعتی که هرگاه آبش از حد زیاد باشد، خراب می شود.
بنابراین، روزه بهترین فرصت برای بهداشت بدن و استراحت معده است. روزه داری ماهانه، برای سلامتی بدن بسیار مفید است. به گفته یکی از دانشمندان: «اولین بیماری بر اثر پُرخوری و نیز نخستین درمان، روزه گرفتن است».

پیام متن:

روزه سبب پالایش دستگاه گوارش، از بین رفتن چربی های زاید بدن و ابزار مؤثری برای مبارزه با بیماری هاست. پس برای داشتن جسم سالم، از روزه گرفتن غافل نشویم. منبع:ماهنامه طوبی
/ن