الف) ( تبيين نياز دروني انسان ها به نيايش و پاسخ اين نياز توسط نماز )

براي هر قشري به زباني بايد سخن گفت : مخصوصا با جوان ها ، دانش آموزان دبيرستاني و دانشگاهيان، بايد با زبان خاصي صحبت کرد اگر در برخورد با آنان فقط به ترجمه ي اين آيه اکتفا کنيم که : « ان الصلوه تنهي عن الفحشاء و المنکر» (1) شايد کافي نباشد ، چون معلوم نيست که او چندان از فحشا و منکر که بدان آلوده شده ناراحت باشد ، هنوز به گرفتاري هاي آن دچار نشده ، بايد ما اين آيه را توضيح بدهيم و بگوييم چرا نماز ، انسان را از فحشا و منکر باز مي دارد . نماز به تو چه مي دهد که تو به سراغ فحشا و منکر نمي روي . سعي کنيم جوانان را با طعم شيرين نماز آشنا کنيم .
مسئله ي نماز ، مسئله نيايش است و بايد از نيازي که انسان به نيايش دارد سخن به ميان آوريم ما بايد جوان ها را متقاعد کنيم که به نيايش در برابر خداوند احتياج دارند. بايد نماز را در ارتباط با انسان و نيازهاي حقيقي انسان براي آنها تعريف کنيم که انسان موجودي است که با اين دنياي مادي و ظاهري و ظواهر و مظاهر آن سيراب و اقناع نمي شود ، انسان در اين جهان خود را غريب و تنها احساس مي کند ، لذا به هر چيزي رو مي کند . تا وقتي به خواسته ي خود نرسيده گمان مي کند که آرزوهايش را برآورده مي کند ؛ ولي وقتي به آن مي رسد دچار پوچي مي شود . اين تصوير سراب گونه ي جهان را ما بايد ترسيم کنيم . اين بيان قرآني را ما بايد ترسيم کنيم که در اين دنيا تا زماني که دل شما متوجه خدا نشود به هر چيزي که روي آوريد ناکام مي مانيد . اين نياز انسان به ثبات ، اين نيازي که انسان به جاودانگي دارد ، به حيات مطلق دارد ، به زيبايي مطلق دارد . و اين نياز حقيقي وقتي محقق مي شود که اين انسان با خداوند در ارتباط باشد . به نيايش به درگاه خداوند بپردازد و بر آستان او سر فرود آورد .
و اين انسان در جست و جوي نامتناهي است و به تعبير « دکارت » يکي از فلاسفه ي اروپا « در وجود انسان هيچ نشانه اي از جانب خداوند گوياتر از نامتناهي حقيقي خداست . وقتي انسان سجاده اي مي افکند و به نماز مي ايستد در حقيقت در مقابل آن نامتناهي حقيقي سجده مي کند ، در برابر حيات نامتناهي ، زيبايي نامتناهي ، علم نامتناهي و قدرت نامتناهي که در اين دنيا پيدا نمي کند و سرگشتگي همه در دنيا به علت آن است که نيازهاي نامتناهي را سراغ امر متناهي برده اند و آن معشيت ضنک که قرآن مي فرمايد: « و من أعرض عن ذکري فان له معيشه ضنکا » ؛ (2) هر کس از ياد من اعراض کند ، پس به تحقيق براي او زندگي سختي قرار داده مي شود. تجلي با ارزش در همين سرگشتگي است و اين همان سرگشتگي است که انسان غربي با همه ي ترقي ها و کشف ستاره و ماه و فضا باز به آن مبتلا است و اين همه بيماري و گرفتاري براي اين است که از اين امر نامتناهي حقيقي غافل اند و آن ميل نامتناهي را متوجه امر محدود کرده اند. (3)

پي نوشت ها:

1. عنکبوت (29) آيه 45 .
2. طه (20) آيه 124 .
3. ر.ک : نماز نشانه حکومت صالحان ، مجموعه ي مقالات ارائه شده در سمينار نماز مشهد ، ص 95 – 104 سخنراني جناب آقاي دکتر غلامعلي حداد عادل .

منبع: کتاب دانستني هاي لازم از نماز
/خ