نماز از ديدگاه امام خميني

1- نماز سنت سياسي اسلام:
« اگر برويد سراغ نماز، احيا کنيد اين سنت سياسي اسلام را… ترس از فانتوم ها نداشته باشيد، ترس از آمريکا و شوروي نداشته باشيد. » (1)
« در اسلام از نماز هيچ فريضه اي بالاتر نيست. » (2)
« نماز خوب فحشا و منکر را از يک امت بيرون مي کند.» (3)
« ما با ذکر خدا و با اسم خدا پيش برديم و نماز بالاترين ذکر خداست. » (4)
« نماز بخوانيد. از همه فريادها بالاتر است. » (5)
« شيطان ها از نماز مي ترسند، از مسجد مي ترسند. » (6)
« براق سير و رفرف عروج اهل معرفت، نماز است و هر کس از اهل سير و سلوک الي الله را به نمازي مختص به خود او و حظ و نصيبي است از آن حسب مقام خود. » (7)

نماز از ديدگاه رهبر انقلاب اسلامي حضرت آيه الله خامنه اي

« انسان هميشه به نماز محتاج است و در عرصه هاي خطر محتاج تر. » (8)
« هيچ وسيله اي محکم تر و دائمي تر از نماز براي ارتباط ميان انسان با خدا نيست. مبتدي ترين انسان ها رابطه خود را با خدا به وسيله نماز آغاز مي کنند، برجسته ترين اولياي خدا نيز بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز مي جويند. » (9)
« نماز، اين حقيقت مقدس و گوهر درخشان را که عطيه ي الهي به محمد صلي الله عليه و آله است، قدر بشناسيد. » (10)
« نماز برترين چيزي است که مي تواند همه افراد جامعه مسلمانان را به تهذيب اخلاقي و تعالي روحي و معنوي برساند. » (11)
« سه خصوصيت عمده در نماز هست که نقش برتر آن را در تهذيب اخلاقي و تهذيب نفس و پرورش رواني انسان ها پديد مي آورد: فراخواني به ترک گناه، – احياي روح پرستش، – اهداي آرامش به جان.» (12)
« نماز…. مظهر کامل پرستش و نيايش و رازگويي و نيازجويي و عشق و ايمان به محبوب فطري عالم وجود است.» (13)
« حقيقت آن است که نماز با نقش عظيم تربيتي، با تأثير شگرف در ايجاد آرامش و سکينه قلبي مؤمنان و با دميدن روح توکل و تقوا و اخلاص در نمازگزار و نيز با ايجاد فضاي تقدس و معنويت در پيرامون نمازگزار که موجب دوري او و ديگران از گناه است و با درس هاي معرفتي گوناگون که در الفاظ و اذکار آن نهفته است، بسي بيش از صرفا يک وظيفه شخصي و در واقع نقش کليدي در اداره فرد و جامعه است. » (14)
« به حق بايد نماز را برترين اعمال دانست. نماز مايه هاي لازم ايثار و گذشت و توکل و تعبد را که پشتوانه حتمي واجبات پرخطر و دشواري همچون جهاد و نهي از منکر و زکات است، در روح آدمي پديد مي آورد و او را شجاعانه به آن ميدان ها گسيل مي دارد. » (15)
« نماز، آدمي را از حصارهاي ظلماني مي رهاند و شهوت و غضب او را به سوي حقيقت متعالي و خير همگاني، هدايت مي کند.» (16)
« در همه اديان الهي، نمازگزاران، اصلي ترين ادب دينداري و آشکارترين و عمومي ترين نشانه ايمان است و نماز اسلام، کامل ترين نمازها است. » (17)

نماز از ديدگاه آيت الله العظمي بهجت (ره)

« اگر بدانيم اصلاح امور انسان به اصلاح عبادت و در رأس آن ها نماز است که به واسطه خضوع و خشوع و آن هم به اعراض از لغو، محقق مي شود، کار تمام است.»
« نماز به منزله ي کعبه و تکبيره الاحرام، پشت سر انداختن همه چيز غيرخدا و داخل شدن درحرم الهي است و قيام به منزله ي صحبت دو دوست، و رکوع، خم شدن عبد در مقابل آقاست، و سجده، نهايت خضوع و خاک شدن و عدم شدن در مقابل اوست. وقتي که عبد در آخر نماز از پيشگاه مقدس الهي باز مي گردد، اولين چيزي را که سوغات مي آرود، سلامتي از ناحيه اوست. » (18)

نماز از ديدگاه دانشمندان غربي

در ميان دانشمندان غربي، تعداد زيادي افراد معتقد به خدا و اهل ايمان يافت مي شود که در مورد عبادت و تاثير آن نظرهايي داده اند که بيشتر به جنبه هاي تاثير رواني نماز توجه کرده اند که در ذيل مطالبي از آنان ذکر مي شود:
– الکسيس کارل در کتاب نيايش رد مورد دعا و نماز مي گويد:
«… دعا و نماز کوششي است در آدمي براي رسيدن به خدا و صحبت کردن با موجوي ناديدني ؟ که آفريننده ي همه چيز و حکمت اعلي و حقيقت و نيکي و نيرومندي و نجات همگان به دست اوست. هر وقت با شور و حرارت خود را با مفهوم در دعا و نماز مخاطب مي سازيم هم روح و هم جسم خود را به وجهي احسن تغيير مي دهيم…» (19)
«.. دعا و نماز عملي است که آدمي را در حضور خدا قرار مي دهد…» (20)
وي در مورد تاثير نيايش مي گويد:
« نيايش، به آدمي نيروي تحمل غم ها و مصائب را مي بخشد و هنگامي که کلمات منطقي براي اميدواري نمي توان يافت، انسان را اميدوار مي کند و قدرت ايستادگي در برابر حوادث بزرگ را به او مي دهد.» (21)
« نيايش علاوه بر اين که آرامش به وجود مي آورد، به طور کامل و صحيحي در فعاليت هاي مغزي انسان يک نوع شگفتي و انبساط باطني و گاه قهرماني و دلاوري را تحريک مي کند…» (22)
– ديل کارنگي روان شناس معروف مي گويد:
«… چرا همه روزه، نيروهاي خود را با نماز، حمد و دعا تقويت نمي کنيم و تجديد سازمان نمي دهيم ؟!… پزشکان روحي دريافته اند که دعا و نماز و داشتن يک ايمان محکم به دين، نگراني و [تشويق] و هيجان ترس را که موجب اکثر ناخوشي هاي ماست، برطرف مي سازد. » (23)
– مارسل بوازا، اسلام شناس معاصر سوئيسي و يکي از مشهورترين پژوهندگان اروپايي مي گويد:
«… نماز يادآوري مستمر يگانگي و عظمت خداوند و ابراز اشتياق براي راه يافتن در مقام قرب الهي است. اين تغيير حالت دائمي باعث آن مي گردد که امور مادي زندگي، آدمي را در خود غرق نکند…» (24)
– نماز از ديدگاه نورمن وينست گريسي
«… دعا و نماز بزرگترين نيرويي است براي مبارزه با دشواري هاي زندگي روزانه و به دست آوردن آرامش روحي.» (25)
– فيلسوف و دانشمند معروف فرانسوي، روژه گارودي مي گويد:
« در نماز، انسان به خود باز مي گردد و همه هستي را در وجود خويش احساس مي کند و نماز، انسان با ايمان را به ستايش خدا وامي دارد. » (26)
– کنث. و. مورگان دانشمند آمريکايي مي گويد:
« عبادت روزانه در واقع فريضه اي است که بشر در قبال رحمت بي کران الهي انجام مي دهد و با اداي اين فريضه از خالق متعال مدد مي جويد تا در ميدان حيات و صحنه تنازع بقا پيروز گردد. » (27)
-ويليام جيمز معتقد است:
« اگر نيرويي براي تحمل و پيشامدها لازم باشد، در اثر دعا و نماز به دست مي آيد. » (28)
– دکتر توماس هايس اوپ مي گويد:
« مهم ترين مطلبي که من در طول چند سال تجربه و آزمايش به دست آورده ام، اين است که بهترين وسيله براي درمان بي خوابي نماز است، با اين قيد که من پزشکم اين سخن را مي گويم که نماز بهترين وسيله اي است که تا کنون براي توسعه ي اطمينان و تسکين اعصاب و آسايش و نشاط شناخته شده است که زمينه بي خوابي را برطرف مي گرداند. به عبارت دقيق تر، مهم ترين وسيله ايجاد آرامش در روان و اعصاب انسان نماز است. » (29)
– سيرل برت، روان شناس انگليسي ضمن تأکيد بر نظر ويليام جيمز مي گويد:
« ما به واسطه نماز مي توانيم وارد انبار بزرگي از نشاط عقلاني شويم که در شرايط عادي ياراي وصول به آن را نداريم. » (30)

پي نوشت ها:

1. صحيفه نور؛ تهيه و جمع آوري مرکز مدارک فرهنگي انقلاب اسلامي، ج12، ص 234.
2. همان، ص 148-147.
3. همان، ص 148-147.
4. همان، ص 148-147.
5. کلمات قصار ( پند و حکمت ها، امام خميني )، ص 51.
6. کلمات قصار( پند و حکمت ها، امام خميني )، ص 51.
7. امام خميني، اسرار نماز، ص 6.
8. نماز گنجينه ي رمز و راز، مرکز تحقيقات اسلامي سپاه، ص 14.
9. همان، ص 12 و 13.
10. همان، ص 21 و 22.
11. همان، ص 32.
12. همان، ص 32 و 33.
13. همان، ص 37.
14. همان، ص 43 و 44، پيام هفتم 76/7/7.
15. همان، ص 44.
16. نماز گنجينه ي رمز و راز، مرکز تحقيقات اسلامي سپاه، ص 50.
17. همان، ص 50.
18. رضا باقي زاده، برگي از دفتر آفتاب، ( شرح حال شيخ السالکين آيت الله بهجت مدظله العالي ) ص 139، چاپ چهارم، مؤسسه فرهنگي انتشاراتي مشهور، بهار 79.
19. رحيم کارگر، نماز از ديدگاه دانشمندان و متفکران، ص 11 و 12 به نقل از نيايش کارل، ص 11 و 12، آيين زندگي، ص 347.
20. همان، ص 11، ( نيايش کارل، ص 7.)
21. رحيم کارگر، نماز از ديدگاه دانشمندان و متفکران، ص 10، ( راه و رسم زندگي، ص 137.)
22. همان، ص 12، ( الکسيس کارل، ص 11-12، آيين زندگي، ص 247.)
23. همان، ص 15 و 17 و ( آيين زندگي، ص 242 و 241.)
24. همان، ص 54، ( اسلام و حقوق بشر، مارسل بوازا، ترجمه مؤيدي، ص 94.)
25. همان، ص 38 ( کليدهاي خوشبختي، ترجمه احمدآرام، ص 88- 386.)
26. نماز از ديدگاه دانشمندان و متفکران، ص 36، ( هشدار به زندگاني، روژه گارودي، ترجمه کسائي، ص 259.)
27. همان، ص 35.
28. نماز از ديدگاه دانشمندان و متفکران، ص 23.
29. همان، ص 24، ( آيين زندگي، ديل کارنگي، ص 249، قرآن و روان شناسي، ص 357.)
30. همان، ص 31. ( قرآن و روان شناسي، ص 362، علم النفس ديني، ص 31.)

منبع: بهشت وصال
/خ