يکي از رازها و فوائد نماز اين است که موجب استواري و استقامت نمازگزار در برابر سختي ها و ناگواري ها مي گردد، به خاطر اينکه نماز، روح نيرومند معنوي را در انسان زنده مي کند، و قطعاً چنين روحي، در برابر سختي ها، مقاوم تر و استوارتر خواهد شد.
بر همين اساس در دو مورد از قرآن آمده:
استعينوا بالصبر و الصلوة.
«از خصلت صبر، و از نماز کمک بجوئيد.» (بقره- 45و153)
در روايت آمده: هرگاه رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) در برابر شدائد طاقت فرسا قرار مي گرفت، به نماز پناه مي برد و با خواندن نماز، شدائد را بر خود هموار مي ساخت.
و نيز نقل شده: ابن عباس (فقيه و مفسر بزرگ اهل بيت (عليه السلام) و پسر عموي رسول خدا) در سفر بود، به او خبر دادند که برادرت «قثم بن عباس» از دنيا رفت (و در سمرقند شهيد شد)، ابن عباس، از اين خبر، سخت ناراحت شد و کلمه ي استرجاع به زبان آورد، و از جاده بيرون رفت و در بيابان دو رکعت نماز خواند و سپس بر مرکب خود سوار گشت، در حالي که مي گفت:
استعينوا بالصبر و الصلوة، و به اين ترتيب در پناه نماز، خود را آرام کرد، و از پريشاني بيرون آمد.(1)
استعانت و ياري طلبي از نماز، گاهي در مرحله ي بالاتري است و آن اينکه انسان در نماز، حاجات خود را از خدا مي طلبد، و از آنجا که نماز عالي ترين مناجات و وسيله براي نزديک شدن به پيشگاه خدا است حاجت انسان که در نماز از خدا خواسته، بهتر و زودتر برآورده مي شود.
بسياري از علماء و وارستگان، در قنوت يا در سجده هاي نماز، حاجت خود را از خدا خواسته و به نتيجه رسيده اند، نفرين مردان دل سوخته ي خدا، در نماز، بنيان طاغوتيان و ستمگران را زير و رو کرده است.
رسول اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم) به ابوذر فرمود:
يا اباذر، مادمت في الصلاة فانک تقرع باب الملک، و من يکثر قرع باب الملک، يفتح له.
«اي ابوذر! مادام که در نماز هستي، در حقيقت در خانه ي فرمانروا را مي کوبي، و کسي که در خانه فرمانروا را زياد بکوبد، آن در به رويش گشوده مي شود.»
نيز فرمود: «اي ابوذر! هيچ مؤمني به نماز نمي ايستد، مگر اينکه بين او تا عرش خدا، نيکي بر او فرود مي آيد، و خداوند فرشته اي را بر او مي گمارد که ندا مي کند: اي پسر آدم!
لو تعلم مالک في صلاتک؟ و من تناجي؟ ما سئمت و ما التفت.
«اگر بداني که چه پاداش عظيمي به خاطر نمازت داري؟ و با چه کسي راز و نياز مي کني؟ هرگز از نماز خواندن خسته نمي شوي، و از آن روي برنمي تابي.»(2)
و بر همين اساس، رسول اکرم (صلي الله عليه و اله) فرمود:
الا ان الصلاة مأدبة الله في الارض قد هنأها لاهل رحمته في کل يوم خمس مرات.
«آگاه باشيد! نماز سفره ي گسترده ي خدا در زمين است، که خداوند آن را روزي پنج بار براي اهل رحمتش (افراد شاسيته ي رحمت) گوارا نموده است.» (3)
براستي آن کسي که در شبانه روز، پنج بار کنار سفره رحمت و لطف خدا مي نشيند، آيا از کنار چنين سفره اي، گرسنه و با دست خالي برمي خيزد؟ هرگز نه، بنابراين، روح و جان خود را در کنار اين سفره ي رحمت، و با غذاهاي معنوي و ملکوتي اين سفره، نيرومند کنيم.

پي نوشت :

1- الدر المنثور، ج1، ص68- بحار، ج82، ص192.
2- امالي شيخ طوسي، ج2، ص114و142.
3- مستدرک الوسائل، ج1، ص170.

منبع: کتاب نماز از ديدگاه قرآن و عترت /س