تیکتاک اپلیکیشن بزرگ ویدئومحور چینی است که شرکتی با نام بایتدنس (ByteDance) طراحی کرده و کاربران بسیار زیادی در سراسر دنیا دارد. بهدنبال ایجاد تنشهایی جدی در بین هند و چین، هند تصمیم گرفت تیکتاک را بههمراه دَهها اپلیکیشن چینی دیگر مسدود کند. گزارشهای اخیر میگویند هند بهزودی بیش از ۲۰۰ اپلیکیشن دیگر را مسدود خواهد کرد که توسعهدهندهی چینی دارند. مسدودشدن تیکتاک در هند میلیاردها دلار به بایتدنس ضرر زد. دراینمیان، رسانههای متعددی اعلام کردند ایالات متحده نیز به فکر مسدودسازی تیکتاک افتاده و قصد دارد در آیندهای نزدیک تصمیم خود را عملی کند.
اوایل مرداد، مجلس نمایندگان ایالات متحده ۳۳۶ رأی موافق دربرابر ۷۱ رأی مخالف به لایحهی صلاحدید حقوقی دفاع ملی داد. در بخشی از این لایحه آمده است دولت باید به مسدودسازی تیکتاک روی تمامی دستگاههای فدرال فرمان دهد. درحالیکه کسی انتظار نداشت، دونالد ترامپ اعلام کرد شنبه فرمان مسدودسازی تیکتاک را «بهشکل اضطراری» امضا میکند تا این اپلیکیشن به کارش در ایالات متحده پایان دهد. درحالیکه تحلیلگران بررسی جوانب مسدودسازی تیکتاک در ایالات متحده را شروع کرده بودند، بهیکباره خبر مهمی فضای مجازی را درنوردید: بایتدنس با ایالات متحده بهتوافق رسیده است.
بهنوشتهی خبرگزاری روئیترز بهنقل از منابع آگاه، بایتدنس با فروش واحد تجاری تیکتاک در ایالات متحده موافق کرده است تا دولت ترامپ این اپلیکیشن را در آمریکا مسدود نکند. در ابتدا، گزارشهایی منتشر شده بودند که اعلام میکردند بایتدنس میخواهد تیکتاک را به مایکروسافت واگذار کند. تیکتاک در حوزهی ویدئو نفوذ بسیار زیادی دارد و اضافهشدن آن به فهرست شرکتهای تحت مالکیت مایکروسافت، اتفاقی مهم برای شرکت ردموندی خواهد بود.
در ابتدا از جزئیات کامل ماجرا خبر نداشتیم؛ بااینحال روئیترز مینویسد مایکروسافت میخواهد وظیفهی حفاظت از دادههای کاربران آمریکایی تیکتاک را طبق دستور دولت برعهده بگیرد. طبق برنامهی تدوینشدهی دولت، شرکت آمریکایی دیگری اجازهی تصاحب واحد تجاری تیکتاک در آمریکا را خواهد داشت.
چندین هفته است که دولت ترامپ تهدید کرده تیکتاک را در آمریکا مسدود میکند؛ نرمافزاری که توسعهدهندهای چینی دارد. آمریکا میگوید بایتدنس با دولت چین در ارتباط است و دادههایی که در تیکتاک جمع میشوند، ممکن است برای اهداف جاسوسی استفاده شوند.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجهی آمریکا، ۷ ژوئیهی ۲۰۲۰ (۱۷ تیر ۱۳۹۹) گفت دولت آمریکا در حال بررسی گزینهی مسدودسازی تیکتاک است. جمعهی گذشته، دونالد ترامپ در گفتوگو با رسانهها اعلام کرد: «میخواهیم آنها [تیکتاک] را در ایالات متحدهی آمریکا مسدود کنیم.» ترامپ دراینباره جزئيات بیشتری ارائه نداد؛ اما گفت قصد دارد شنبه دستور مسدودسازی را صادر کند. ونسا پاپاس، مدیرکل شعبهی آمریکایی تیکتاک، ساعات اولیهی امروز در ویدئویی گفت: «برنامه نداریم هیچجا برویم و تیکتاک قرار است تا مدتها در اینجا» باقی بماند.»
منتقدان تاکنون بهدفعات به بررسی شیوههای حفظ حریم خصوصی کاربران در تیکتاک اشاره کرده و آن را ناقص دانستهاند و مدعی هستند تیکتاک ارتباطاتی تناتنگ با دولت چین دارد. باوجوداین، تیکتاک بهطورکلی این اتهامات را رد میکند و آن را زادهی ذهن منتقدان میخواند. پمپئو تاکنون چندبار تیکتاک را با هواوی و ZTE مقایسه کرده است؛ دو شرکت بزرگی که دولت ترامپ از آنها بهعنوان تهدیدی برای امنیت ملی یاد میکند.
در پی انتشار گزارش روئیترز، برخی از خبرنگاران با تیکتاک ارتباط برقرار کردند تا جزئیات ماجرا را جویا شوند. مدیران تیکتاک به انگجت میگویند قصد ندارد دربارهی شایعهها نظر دهند؛ ولی به موفقیت بلندمدت تیکتاک اطمینان دارند. مایکروسافت ترجیح داده است درخواست خبرنگاران برای ارائهی توضیح بیشتر را بیپاسخ بگذارد. کاخسفید نیز فعلا بیانیهی رسمی منتشر نکرده و نگفته است توافق جدید از مسدودشدن اپلیکیشن جلوگیری میکند یا خیر؛ بااینحال، انتظار داریم بهزودی بیانیهی توافق تیکتاک با ایالات متحده منتشر شود.
در نظر داشته باشید این توافق لزوما بهمعنی پایان خطر مسدودشدن تیکتاک در آمریکا نیست و فعلا هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت ترامپ تیکتاک را مسدود نکند. ترامپ در گفتوگو با رسانهها صراحتا موضوع مسدودسازی تیکتاک را مطرح کرده و اصلا دربارهی فروختهشدن واحد تجاری تیکتاک به شرکتی آمریکایی سخن بهمیان نیاورده بود. ترامپ گفت برای مسدودسازی تیکتاک به فرمانی اجرایی یا قدرتهایی متکی خواهد شد که برای مواقع اورژانسی اقتصادی به او داده شده است. البته گفتههای ترامپ قبل از مطرحشدن احتمال توافق بین آمریکا و تیکتاک اعلام شدند.
مقالههای مرتبط:
انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده در ماههای آینده برگزار میشود و کاربران تیکتاک تلاش میکنند از راه انتخاباتی انتقاد خود را به تصمیم ترامپ اعلام کنند. ماه گذشته، کاربران تیکتاک و البته طرفداران K-Pop دنبالکنندگان خود را ترغیب کردند بلیتهای گردهمایی بزرگ ترامپ در شهر تالسا را بخرند؛ اما در مراسم حضور پیدا نکنند تا صندلی خالی زیادی وجود داشته باشد. بررسیها نشان داد میزان استقبال از گردهمایی ترامپ کمتر از حد انتظار بوده و این یعنی احتمالا پویش بهراهافتادهی کاربران تیکتاک موفقیتآمیز بوده است.
طبق اعلام گزارشهای روز گذشته، احتمالا ترامپ نهایتا مالک چینی تیکتاک را به فروش سهام خود مجبور کند تا دیگر نقشی در فعالیتهای این سرویس بزرگ نداشته باشد. در پی همین گزارش، گزارشهای دیگری منتشر شدند و از مایکروسافت بهعنوان خریدار احتمالی واحد تجاری تیکتاک در آمریکا یاد کردند. قوانین ایالات متحده برخلاف قوانین سرسختانهی چین موسوم به «دیوار آتش بزرگ چین»، سابقهی مسدودسازی نرمافزار را ندارد.
مسدودسازی تیکتاک در ایالات متحده ضرر زیادی به این شرکت خواهد زد. طبق آمار، امروزه ۱۰۰ میلیون نفر از ساکنان آمریکا کاربر تیکتاک هستند. مسدودسازی ناگهانی تیکتاک بسیاری از مردم را در اپلیکیشن نگه میدارد؛ اما همزمان خیلیها سراغ استفاده از اپلیکیشنهای جایگزین خواهند رفت یا اینکه از مسدودشدن اپلیکیشن بسیار ناراحت خواهند شد. ناگفته نماند مسدودشدن تیکتاک درآمد خالقان محتوای این سرویس را نیز متأثر خواهد کرد و تیکتاک برای جلوگیری از رخداد این اتفاقات چارهای جز تندادن به خواستههای دولت ترامپ ندارد.