با توجه به فساد و فحشايي كه در تهران رواج يافته است و گناهان قبح خود را از دست داده اند آيا باز هم مي توان در تهران زندگي كرد يا نه؟
سؤال در واقع بر مي‌گردد به اين كه تأثير محيط بر انسان تا چه ميزان مي باشد و آيا در شرايط فعلي شهر تهران، تأثيرات منفي آن به گونه‌اي هست كه انسان تغيير محيط دهد يا مي‌تواند با رعايت اصول و نكاتي در اين شهر به زندگي خود ادامه دهد؟ در اين نوشتار سعي مي‌كنيم به طرز مختصر پاسخ دهيم.

بحث اوّل: تأثير محيط بر فرد
در اسلام، انسان فردي مختار و صاحب اراده مي باشد كه در مقابل اجبارها مي‌ايستد و مي‌تواند برخلاف جريان متداول جامعه حركت كند. ولي اين بدان معنا نيست كه جامعه بر انسان تأثيري ندارد. بلكه، جامعه در انسان تأثير گذار است؛ هم در نگرش و شناخت انسان و هم در گرايش و انگيزة انسان. اگر جريان جامعه و محيط ما طوري باشد كه به طرف زشتي‌ها و فساد و فحشاء گرايش داشته باشد، افراد جامعه هم در همين راستا حركت مي‌كنند. گرچه افراد متفاوت مي‌باشند بعضي خود گرايش به فساد دارند، در نتيجه كاملاً با شرايط منطبق هستند. همرنگ جماعت مي‌شوند. بعضي‌ها گرايش ندارند ولي تدريجاً گرايش پيدا مي‌كنند و ارادة آنها نمي‌تواند مقاومت كند. و بعضي‌ها گرايش ندارند و اراده محكمي دارند و در مقابل جريان منفي جامعه مقاومت مي‌كنند. در اين گروه هم واضح است كه افراد فرق مي‌كنند، ممكن است كسي به لغزش‌ها دچار شود ولي برگردد و به عبارت ديگر گاهي مغلوب جريان جامعه شود و گاهي غالب شود. و ممكن است كسي آن قدر ارادة قوي داشته و هميشه در حال تقويت اراده خود باشد كه اصلاً مغلوب جريان جامعه واقع نشود.[1] با اين توضيح مختصر به سراغ سؤال اصلي مي‌رويم.
الف. در مورد وضع تهران مي‌توان اين‌گونه گفت اگر چه فساد شهر تهران رشد كرده است ولي مظاهر مذهبي و فعاليت‌هاي ديني نيز رشد كرده‌اند يعني يك جنگ نابرابر نيست و مي‌توان به‌وسيلة فعاليت‌هاي مذهبي در مقابل فساد رايج در تهران ايستاد. پس نبايد سنگر مبارزه را خالي كرد.برخي از ابزار هاي فساد مانند ماهواره و اينترنت در سراسر ايران مي تواند يافت شود
ب. سعي كنيم به‌وسيلة تقويت كننده‌هاي مذهبي خود را در مقابل اين فساد و فحشاء بيمه كنيم و حتي در حد توان به مبارزه با آن بپردازيم. تقويت كننده هاي مذهبي عبارتند از:
 1. رفتن به نماز جمعه و ديدار با مؤمنين كه خيلي روحيّه بخش مي‌باشد.
2. هر روز به مسجد برويم و نمازهاي خود را با جماعت بخوانيم تا در فاصله هاي معين با ديدن هم کيشان خود موجب تقويت روحيّه گردد 3. در هيئت هاي مذهبي شركت داشته باشيم و در اين ميان هم از سخنراني استفاده كنيم و هم از مداحي.
 4. در راهپيمائي ها و كارهاي مثبت جمعي شركت داشته باشيم.
 5.به زيارت امام رضا ـ عليه السلام ـ و حضرت معصومه ـ عليهم السلام ـ و حضرت عبدالعظيم حسني (ره) و حضرت امام خميني (ره) و مسجد جمكران برويم تا رابطة‌مان با اهل بيت بيشتر شود.
 6. در شهر تهران با اساتيد اخلاق ارتباط داشته باشيم و از آنها روحيه بگيريم.
 7. با أدعية كميل و توسل مأنوس باشيم.
 8. هر روز كمي قرآن بخوانيم.
9. از مؤمنان و اقوام دوست و همدم براي معاشرت برگزينيم.
ج. اگر بر فرض به شهر ديگري برويد آيا مي توانيد از فساد و فحشاء دور بمانيد؟ پاسخ شايد منفي باشد چون آمارها نشان مي دهد كه هر چه در تهران روي مي دهد در يك فاصله زماني بسيار كم در شهرستان ها نيز ظهور و بروز پيدا مي كند.[2]د. در صورت يافتن محله هاي مذهبي براي زندگي به آن منطقه برويد.
ه. كساني كه به تربيت خود و فرزندانشان توجه ويژه دارند، شايد براي حفظ دين مجبور باشند كه تن به مهاجرت دهند. گاهي اين مهاجرت اجباري و گاهي هم واجب مي شود مثل زماني كه فساد از حد خود گذشته باشد و هر لحظه ايمان انسان را تهديد مي كند. قرآن كريم از زبان فرشتان خطاب به گنهكاراني كه براي گناهان خود توجيه مي‌آورند و جامعه و شهر را مقصر مي‌دانند مي فرمايد: «مگر زمين خداوند واسع و گسترده نيست تا در آن مهاجرت كنيد»(نساء/97)
پس اگر روحية قوي داشته باشيم و با مكان هاي مذهبي در ارتباط باشيم در همه جا راحت خواهيد بود حتي تهران، ولي اگر روحيه قوي نداشته باشيم در شهرهاي ديگر نيز احساس دل تنگي خواهيم نمود.

پي نوشت ها:
[1] . مصباح يزدي، جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، شركت چاپ و نشر بين الملل سازمان تبليغات اسلامي.
[2] . حوراء، ماهنامه داخلي علمي، فرهنگي و اجتماعي زنان، ناشر دفتر مطالعات زنان، حلقه هاي مفقود حجاب، هاجرالسادات قاسمي،  شمارة نهم، دي ماه 83، ص 24.