آيا بزرگداشت زاد روز انبياء و اوليا ^، بدعت يا شرک است؟

وهابيون برگزاري مراسم ميلاد حضرت رسول اکرم | و ساير اولياء ^ را بدعت مي دانند.
بن باز، مفتي اعظم سعودي مي نويسد:
مراسم ميلاد پيامبر گرامي جايز نيست؛ چون بدعت در دين محسوب مي شود. رسول گرامي و خلفاي راشدين و صحابه حضرت و ديگر تابعين چنين مراسمي انجام نمي داده اند.[1] خداوند منان در قرآن مجيد به تجليل از پيامبر گرامي اسلام پرداخته است و مي فرمايد:
﴿وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ﴾(انشراح : 4) «آوازه تو را در جهان بلند کرديم.»
معلوم مي شود که خداوند مي خواهد شکوه و جلال پيامبر | در جهان گسترش يابد و خود نيز در آيات قرآن وي را مي ستايد.
و از جانب ديگر قرآن کريم مسلمانان را به دوستي پيامبر گرامي اسلام و اهل بيت آن حضرت دعوت مي کند: ﴿قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى﴾(شوري: 23) «اي پيامبر! بگو از شما پاداشي جز دوستي خويشاوندانم نمي خواهم.»
شکي نيست که مسلمانان به پيروي از کتاب آسماني خويش با برگزاري يادواره هاي شکوهمند از مقام والاي آن اسوه ي کمال و فضيلت تجليل مي کنند و جلوه اي از عشق و علاقه خويش را نسبت به پيامبر و خاندان پاک او به نمايش مي گذارند و اينگونه مراتب پيروي خود را از فرمان هاي الهي اعلام مي دارند. روشن است که هدف مسلمانان از برگزاري چنين مراسمي جز بلند آوازه ساختن پيامبر گرامي | چيز ديگري نيست؛ همان چيزي که که قرآن کريم آن را پذيرفته است.
به همين جهت، پيروان آيين اسلام از دير باز به بر پايي مراسم جشن ميلاد رسول گرامي اسلام | و روز مبعث همت مي گماشتند:
حسين بن محمد ديار بکري مي نويسد: و لا يزال اهل الاسلام يحتفلون بشهر مولده عليه السلام و يعملون الولائم و يتصدقون في لياليه بانواع الصدقات و يظهرون السرور و يزيدون في المبرات و يعتنون بقراءة مولدة الکريم و يظهر عليهم من برکاته کل فضل عميم.[2] مسلمانان جهان هماره در ماه ولادت پيامبر | جشن مي گيرند و وليمه مي دهند و در شب هاي آن ماه، صدقه مي دهند شادماني مي کنند و به انواع نيکي ها جامه ي عمل مي پوشانند و ياد نامه ي ميلاد وي را مي خوانند و رحمت ها و برکت هاي فراگير بر همگان آشکار مي شود.
‌ آنچه ديار بکري گفته همان فتواي حافظ سخاوي از علماء اهل سنت است که اين کار را مشروع مي داند نه بدعت.[3] قسطلاني در المواهب اللدنية مي گويد:
در طول تاريخ، مسلمانان در ماه ميلاد پيامبر اکرم | جشن بر پا مي کنند و به مردم اطعام مي دهند و با انواع صدقات به مستمندان ياري مي رسانند و با اظهار سرور و اعتنا به خواندن مولودي آن حضرت، به او اظهار ارادت مي کنند.
خداوند رحمت کند کساني را که به اين کار عظيم دست مي زنند.[4] از سيوطي شافعي که يکي علماي معروف اهل سنت است پرسيدند: مولودي خواني در ماه ربيع الاول از نظر شرع امري پسنديده است يا ناپسند؟ آيا کسي که آن را انجام مي دهد مشمول ثواب مي شود يا خير؟
سيوطي در پاسخ گفت: جواب اين است که اصل مولودي خواني که عبارت است از اجتماع مردم و خواندن بخشي از قرآن و خواندن روايات در شأن پيامبر اکرم و در پايان نيز طبق هاي غذا را مي آورند و بين مردم پخش مي کنند. اين کار عملي است نيکو که به باني و شرکت کننده ي آن ثواب داده مي شود؛ زيرا با اين عمل قدر و منزلت پيامبر اکرم بزرگ داشته مي شود و در ولادت آن حضرت شادي مي شود.[5] براستي آيا شايسته است اين عمل مطلوب را بدعت شماريم و خود را از برپايي چنين مراسمي محروم کنيم و از برپايي اين سنت حسنه به دليل همراه شدن احتمالي اين مراسم با اختلاط زنان و مردان يا اجراي موسيقي و مانند آن زير سئوال ببريم؟ بلکه مي بايست از کار گناه جلوگيري نمود زيرا در هر مکان و زماني انجام گناه حرام است.
نبايد براي امور جانبي و احتمالي از بر پايي يک سنت حسنه جلوگيري کنيم؛ بلکه در اصل بايد از اعمال خلاف و حرام جلوگيري کرد.
چگونه مي توان عملي را بدعت شمرد در حالي که تجويز آن عمل را به صورت کلي يا موردي، از قرآن و سنت برداشت مي کنيم و سيره هميشگي مسلمانان بر آن تعلق گرفته است و اين مراسم را تنها براي احترام و تجليل از بندگان شايسته خدا و با اعتقاد به بندگي و نيازمندي آنان به پروردگار جهان انجام مي دهند.
پس اين رفتار آنان با اصل توحيد و يگانه پرستي کاملا سازگار است؛ زيرا دليل بر جواز چنين کاري آيه قرآن است؛ زيرا که خداوند از زبان پيامبر خدا حضرت عيسي × چنين نقل مي شود:
﴿قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَکُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْکَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ﴾(مائده : 114) «عيسى پسر مريم گفت: بارالها پروردگارا از آسمان خوانى بر ما فرو فرست تا عيدى براى اول و آخر ما باشد و نشانه‌ اى از جانب تو و ما را روزى ده که تو بهترين روزى ‌دهندگانى».
در اين آيه حضرت عيسي × از خدا در خواست مي کند تا مائده اي آسماني بر آنان نازل شود و روز نزول آن را عيد بگيرند.
چگونه است که روح الله اراده مي کند روزي را که مائده آسماني در آن نازل مي شود و مايه لذت جسماني است عيد بدانند و جشن بگيرند ولي اکنون مسلمانان اگر بخواهند روز نزول وحي يا زادروز پيامبر گرامي اسلام | و ديگر ايام الله را پاس بدارند و عيد بشمارند و جشن بگيرند؛ مايه شرک و بدعت مي شود؟ آيا تولد پيامبرخاتم از جانب خدا براي هدايت همه ي جهانيان از نزول يک غذاي جسماني کمتر است؟ آيا تولد امامي که همه ي جهان را از عدل و داد پر مي کند از مائده آسماني کمتر است!؟ به يقين چنين نيست؛ بلکه چنين کاري يعني غذا دادن و امثال آن به مناسبت ميلاد در حقيقت پيروي از خود آن حضرت است در اظهار شکر نعمت وجود آن حضرت؛ زيرا به گفته ي سيوطي شافعي: پيامبر پس از بعثت براي خود عقيقه نمود با آن که عبدالمطلب در روز هفتم تولدش براي او عقيقه نموده بود و براي يک نفر دو بار عقيقه نمي نمايند؛ بنابر اين آن حضرت چنين نمود تا اظهار شکر به درگاه خدا نمايد که او را رحمة للعالمين آفريد. همچنين جواز چنين کاري را براي امت تشريع نمود، پس براي ما نيز اظهار شکر به جهت تولدش مستحب است.[6] براي مطالعه بيشتر مراجعه شود: پاسخ به شبهات وهابيت، 129.