پيش از هر سخني يادآور ميشويم كه معناي عام عبادت يعني بندگي و توجه به خداوند و اطاعت اوامر و نواهي او و انجام وظايف و تكاليفي الهي طبق اين معنا مسلماً حضرت هميشه در طاعت و عبادت خداوند هستند، از مجموعة دعاها حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ كه نقل شده است بدست ميآيد كه نهايت وابستگي را به خداوند و نهايت بيگانگي را از دنيا دارند چنانكه اين دعا را در قنوت نماز ميخوانند «اللهم مالك الملك، تؤتي الملك من تشاء و تنزع الملك ممن تشاء و تعزّ من تشاء و تذلّ من تشاء و…»[1] اما معناي خاص عبادت يعني انجام دستورات خاص شرع مقدس مانند نماز خواندن، روزه گرفتن، حج رفتن و… كه روشنترين مصداق عبادت، نماز است آيا حضرت صبح تا شب مشغول اين نوع عبادات از جمله نماز هستند در پاسخ اين سؤال ميپردازيم.
اين مطلب مسلم است كه عبادت و بندگي حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ همانند عبادت پدران گراميش ائمه اطهار است همان اماماني كه زندگي و عمرشان را به خداي متعال تقديم كردند و دوستي حضرت احديت را در اعماق و باطن وجودشان نفوذ دادند و سراسر وجودشان را محبت الهي فرا گرفته بود لذا بيشتر روزها را روزه و شبها را به عبادت ميگذراندند.
شايان توجه است كه وظايف و مسؤليتهاي سنگيني حتي در عصر غيبت بر عهدة حضرت ميباشد مانند آمادهسازي جامعه براي تحقق انقلاب نهايي به انتخاب و تربيت نيروي كارآمد و ضربتي با نظارت بر اعمال شيعيان حتي در امور جزئي كه به حكم قرآن اعمال ما را پيامبر و اولياء او ملاحظه ميفرمايند؛ پاسداري از حقيقت دين؛[2] اجابت دعاي مؤمنين؛ رسيدن به فرياد انسانهاي گرفتار و…[3] لكن انجام اين وظايف مانع عبادت حضرت نميشود همانطوري كه اميرمؤمنان علي ـ عليه السّلام ـ حتي در حالت نماز به در خواست مستمندي كه تقاضاي كمك ميكرد پاسخ گفت حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ نيز در اوج عبادت و اخلاص به مهمهاي حيات معنوي انسانها رسيدگي ميكنند چون اصولاً خدمت به خلق از مصاديق عبادت است؛ و توجه به خلق خدا به انگيزة تبعيت از فرمان خدا عين عبادت است، پس سراسر عمر گرانبهاي حضرت عبادت و پيروي از فرامين الهي است.
جالب است اين معنا حتي پيش از تولد حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ مطرح بوده، آنجا كه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ و امامان پيشين خبر از غيبت حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ ميدادند، اصحاب و ياران ميپرسيدند كه فايده و فلسفة غيبت حضرت چيست يا حضرت در پردة غيبت مشغول چه كاري هستند و جوابهاي فراخور حال از معصومين ـ عليهم السّلام ـ دريافت ميكردند كه در يكي از اين جوابها پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: «اي والذي بعثني بالنبوة انهم ينتفعون بنور ولايته في غيبته كانتفاع الناس بالشمس و ان جللها السحاب»[4] از اين حديث يكي از مطالبي كه استفاده ميشود اين است كه حضرت مانند خورشيد وظايف خود را انجام ميدهند ولو ابر مانع ديدن آن شود يعني غيبت حضرت مانع انجام وظايف او نميشود با نور هدايت و فيض الهي انسانها و جامعه را به تكامل ميرساند و…[5]خلاصه: اصليترين مشغوليت حضرت عبوديت و بندگي خداي سبحان است و انجام وظايف او نسبت به جهان وانسان ها به امر خداوند است كه اطاعت اوامر نيز خود عبادت خداوند است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. مكيال المكارم، ج1، سيد محمدتقي اصفهاني.
2. دادگستر جهان، آيت الله ابراهيم اميني، ص250 به بعد.
3. خورشيد مغرب، محمدرضا حكيمي.
پي نوشت ها:
[1] . مهج الدعوات، ص84و86 به نقل از، شريف قرشي، باقر، زندگاني خاتم الاوصياء، نشر فقاهت، ص50.
[2] . صافي گلپايگاني، لطف الله، امامت و مهدويت، انتشارات حضرت معصومه، 1378، بخش سوم ص43 و مهدي ـ عليه السّلام ـ انقلابي بزرگ، ص 241و245و246و257. مكارم شيرازي، ناصر،
[3] . فرازي از دعاي ندبه: جانم به قربانت اي حقيقت پنهاني كه از ما دور نيستي و اي دور از وطن كه كنار از ما نيستي.
[4] . مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، چاپ قديم، ص129.
[5] . مكارم شيرازي، ناصر، مهدي ـ عليه السّلام ـ انقلابي بزرگ، انتشارا هدف، ص253 به بعد.