در آيه اي از قرآن آمده است: «خداوند و فرشتگانش بر پيامبر درود مي فرستند؛ اي کساني که ايمان آورده ايد، بر او درود بفرستيد و سلام گوييد و کاملا تسليم (فرمان او) باشيد. (احزاب / 56)
در اين كلام وحي، سفارش به فرستادن صلوات بر پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ شده است؛ زيرا پيامبر اكرم در همه عالم خلقت داراي شأن والايي است. به ويژه براي مسلمانان كه به واسطه آن حضرت هدايت شده اند.
اما درباره اين که صلوات چه نفعي براي پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ و خانوان آن حضرت دارد، بايد گفت: از ديدگاه قرآن و جهان بيني الهي، خداوند كمال مطلق است و همة انسان ها در مسير تكامل و رهسپار خداوند سبحان مي باشند كه يا به لقاي مهر و جمال يا قهر و جلال حضرت حق راه مي يابند.[1] مفهوم صلوات، تقاضاي رحمت تازه پروردگار براي محمد و آل محمد است؛ بنابراين درود و صلوات فرستادن پيروان آنها در حقيقت تقاضاي مقام بالا و والاتر براي آن بزرگواران است چه آن كه ايشان در اين مراتب، لحظه به لحظه در حال سير و حركت تکاملي مي باشند و الي الابد كه بروند اين راه پايان ندارد، همان گونه كه خود پيامبر مي فرمود:« ربّ زدني علما» خدايا علم (و هدايت) مرا بيشتر كن و آن كه در آيه ديگر آمده است که خداوند هدايت هدايت يافتگان را افزون مي كند. (مريم/76).[2]در عين حال، بايد توجه داشت كه فوايد و بركات درود و صلوات بر پيامبر و اهل بيت اطهارش نسبت به مؤمنان و محبان خاندان رسالت و امامت نيز زياد است، شايد بدان جهت است که خداوند متعال در قرآن مجيد، مؤمنان را امر به صلوات بر پيامبر مي فرمايد. (احزاب / 56)
در احاديث و روايات، كلمات بلندي در عظمت و شرافت اين ذكر وارد شده که گوشه اي از فوايد آن را نسبت به مؤمنان بيان کرده است. به عنوان نمونه به چند مورد را اشاره مي كنيم:
1. ملائكه براي فرستنده صلوات،صلوات مي فرستند و براي او استغفار مي كنند.2.سبب قرب به حق تعالي مي گردد.
3. موجب رضاي حق تعالي مي گردد. 4. موجب قرب به حضرت رسالت ـ صلي الله عليه و آله ـ مي گردد. 5. موجب شناخت آن حضرت مي شود. 6. موجب كفارة گناهان مي شود. 7. موجب استجابت دعا مي شود. 8. موجب دفع نفاق مي شود. 9. موجب درود و صلوات فرستادن جميع خلايق بر صلوات فرستنده مي شود. 10. موجب پاكيزه شدن اعمال مي گردد. 11. موجب عافيت مي گردد. 12. موجب نزول رحمت پروردگار مي شود. 13. سبب طيب مجالس مي شود. 14. موجب سنگيني ميزان حسنات مي گردد و…[3]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ميرتقي، محمدعلي، جايگاه عظيم صلوات در عرش، تهران، نشر سبحان، 1380.
2. عزيز، عباس، آثار و بركات صلوات در دنيا، برزخ و قيامت، قم، صلاه، 1379.
3. طه باستاني، محمد، بهترين كلام در احكام و فضيلت صلوات، سنندج، اميرصادق تبريزي، 1377.
پي نوشت ها:
[1] . مطهري، مرتضي، آشنايي با قرآن، تهران، انتشارات صدرا، چاپ پنجم، 1370، ج 1 و 2، ص 115.
[2] . مطهري، مرتضي، انسان كامل، تهران، انتشارات صدرا، چاپ يازدهم، 1373، ص 346، و مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، انتشارات دارالكتب الاسلاميه، چاپ بيست و پنجم، 1369، ج 1، ص 47، و جوادي آملي، عبدالله، ادب فناي مقربان، قم، مركز نشر اسراء، 1381، ص 89.
[3] . الحسيني اردكاني، احمد بن محمد، شرح و فضايل صلوات، تهران، انتشارات ميقات، چاپ چهارم، 1375، ص 45.