در خصوص منافع نماز شب سؤال فرموده بوديد، نماز شب منافع متعدد مادّي و معنوي دارد مرحوم آيت الله قاضي استاد مرحوم علامه طباطبايي در سفارشي به يكي از شاگردان فرموده بودند: «دنيا ميخواهي نماز شب بخوان، آخرت ميخواهي نماز شب بخوان».
بنابراين منافع نماز شب صرفاً منافع اُخروي نيست بلكه منافع مادّي و معنوي فراواني در همين دنيا دارد از جمله اين كه، باعث اعتماد به نفس پايدار ميشود، اعتماد به نفسي كه كليد بسياري از پيروزيهاي انسان محسوب ميشود. در ساية اعتماد به نفس است كه انسان به بسياري از اهداف خود دست مييابد، ارتباطش با ديگران خوب ميشود و بسياري از آثار ديگر.
اعتماد به نفس از عزّت نفس و كرامت انساني و احترام به خود ناشي ميشود و كرامت نفساني و احترام به خويشتن نيز در ساية ارتباط با خدا پيدا ميشود چرا كه وقتي انسان خود را صرفاً مملوك و مخلوقِ مالك با تدبيري چون خداوند بداند و فقط براي او دلش بلرزد و فقط براي او به سجده افتد، هم حق بندگي را بجا ميآورد و هم قوت قلب و اعتماد به نفس پيدا
در اينجا بهتر است منافع نماز شب را در بخشي از آيات و روايات پيگيري كنيم، كه البتّه به ترجمة آنها بسنده ميكنيم:
1ـ آية شريفة 79 سورة اسراء: «بخشي از شب را بيدار بمان كه برايت غنيمت است و چه بسا پروردگارت تو را به مقام پسنديدهاي برگزيند.»
پس يكي از آثار نماز شب، مقام محمود و پسنديدهاي است كه خداوند براي بندگان نماز شبخوان در نظر ميگيرد.
2 و 3 و 4: در ميان احاديث قدسي، خداوند در خطابي به يكي از پيامبرانش، ضمن تجليل از بندگاني كه نماز شب ميخوانند ميفرمايد: «من به آنها سه چيز ميدهم: اوّل: در دلشان نور خود را حك ميكنم. دوّم: آن كه اگر آسمانها و زمينها و به سنگيني تمامي موجوداتِ آنها در ميزانشان باشددر نظرشان كم و بيمقدار مينمايم (كنايه از اين كه همت آنها را بالا ميبرم و قدرت معنوي بالايي برايشان در نظر ميگيرم)، سوم: آن كه با روي خودم روي به آنها ميكنم ،تصور مي کني كسي ميداند كه من به كسي كه با روي خودم به او رو كرده باشم ميخواهم چه بدهم؟»[1] بقية آثار و منافع نماز شب را در حديثي از پيامبر گرامي اسلام (ص) پي ميگيريم: «نماز شب: 5ـ وسيلهاي است براي خوشنودي خدا و دوستي ملائكه. 6ـ سنّت و روش پيامبران و نور معرفت و ريشة ايمان ميباشد (چون به وسيلة نماز شب، ايمان تقويت ميشود). 7ـ بدن را آرامش ميدهد. 8ـ شيطان را خشمناك ميكند. 9ـ سلاحي است بر عليه دشمنان. 10ـ وسيلهاي است براي اجابت دعا و قبول شدن اعمال. 11ـ روزي انسان را توسعه ميدهد. 12ـ شفيع بين ملك الموت و نمازگزار ميشود. 13ـ چراغ و فرش قبر و جوابِ (دو فرشتة) منكر و نكير ميباشد. 14ـ در قبر تا قيامت مونس و زائر نمازگزار خواهد بود. 15ـ هنگام قيامت نماز شب بر سر نمازگزار سايه ميافكند. 16ـ تاجي بر سرش و لباسي بر بدنش ميباشد. 17ـ در قيامت نور پيش رويش و حائل و مانع بين او و آتش دوزخ خواهد بود. 18ـ براي مؤمن حجتي است نزد خدا. 19- وسيلة سنگيني ميزان اعمال و حكم عبور بر صراط است. 20 ـ كليد بهشت است. زيرا نماز تكبير، حمد، تسبيح، تمجيد، تقديس، تعظيم، قرائت و دعا است. به درستي كه نمازي كه در وقتش خوانده شود افضل اعمال است.[2] البتّه منافع ديگري نيز در روايات براي نماز شب آمده است كه به همين مقدار اكتفاء ميشود خداوند به ما و شما توفيق انجام اين عمل بابركت را عنايت فرمايد.
پي نوشت ها:
[1] – به نقل از كتاب : ملكي تبريزي . ميرزا جواد . نماز شب نالهاي در شبگير . ص 13 . بخشي برگزيده از «كتاب اسرار الصلوة»،. ترجمة : محمد . تحريرچي. تهران . انتشارات علامه طباطبايي . چاپ اوّل . 1363 .
[2] – اميني . ابراهيم . خودسازي يا تزكيه و نهذيب نفس . ص 243 . به نقل از : بحارالانوار . ج 78 . ص161 . قم . شفق . چاپ اوّل . 1367 .