در وسائل الشيعه، حديثي از يونس روايت شده به اين عنوان… عن يونس عن ابي الحسن الماضي ـ عليه السّلام ـ قال: اصحاب الكبائر كلّها اِذا اقيم عليهم الحد مرتين قتلوا في الثالثة… آيا اين حديث صحيحه است يا خير؟ يونس كيست، حال او را روشن نماييد؟

1 . سلسله سند حديث و آدرس دقيق آن:
اين حديث، سلسله سندش به اين شكل است : محمد بن يعقوب، عن محمد بن يحيي، عن احمد بن محمد، عن صفوان، عن يونس، عن ابي الحسن الماضي ـ عليه السّلام ـ قال: اصحاب الكبائر كلّها اِذا اُقيم عليهم الحدّ مرّتين قتلوا في الثالثة.
شيخ صدوق هم اين حديث را باسناده عن صفوان بن يحيي و شيخ آن را باسناده عن يونس بن عبدالرحمان، نقل و روايت كرده‌اند.
اين حديث در جلد هيجدهم وسايل الشيعه (از بيست جلدي ها)، باب پنجم، از ابواب مقدمات الحدود و احكامها العامّه، حديث اول، صفحة 314 نيز آمده است. تكرار اين حديث در همين جلد، باب بيست، از ابواب حدّ الزّنا، صفحه 388، نيز آمده است، غير از اين دو حديث دو حديث ديگر نيز با همين مضمون، در همين جلد، در ابواب ديگر نيز آمده است. آدرس اين حديث در وسائل‌الشيعه سي جلدي، جلد 28، باب پنجم، روايت 34113، صفحه 19، مي‌باشد. همچنين اين حديث، در كتاب شريف بحارالانوار، جلد 79، باب 95، روايت دوم، صفحه 204 نيز آمده است.
2 . اما اعتبار سندي اين حديث: 1. محمد بن يعقوب (كليني)، ثقه است و جليل القدر؛ 2. محمد بن يحيي، ثقه است و كثير الحديث؛ 3. احمد بن محمد، ثقه است (البته برخي از علماي رجال در مورد ايشان اختلاف دارند)؛ 4. عن صفوان: ظاهراً مراد صفوان بن مهران است كه ثقه است و صفوان بن يحيي هم، ثقةٌ ثقةٌ؛ 5. عن يونس: يونس هم چه يونس بن عبدالرحمان، باشد و چه يونس بن يعقوب، هر دو ثقه هستند.
بنابراين، اين حديث صحيحه است و يا يك درجه، پايين‌تر، موثقه، كه قابل استناد و استدلال است.
3 . اما بيوگرافي يونس: يونس در اين حديث، همان يونس بن يعقوب است. ايشان اهل كوفه بوده است. و در زمان امام رضا ـ عليه السّلام ـ در مدينه فوت كرده است.
ايشان يكي از روايان حديث است. كشي از ايشان روايات زيادي نقل كرده است.
از نظر عقيده، در مورد ايشان اختلاف است. از علامه نقل شده كه ايشان فطحي مذهب است. شيخ در كتاب «الغيبة» نقل كرده كه ايشان امامي است.
به هر تقدير علماء علم رجال از ايشان توصيف كرده‌اند. گفته‌اند، يونس بن يعقوب موثق و عظيم الشأن است و از نظر عقيده نيز او را صحيح‌العقيده دانسته‌اند.[1]اگر مراد از يونس، يونس بن عبدالرحمان باشد، ايشان هم در زمان امام هفتم و امام هشتم مي‌زيسته و از ايشان هم توثيق شده و علماء علم رجال از او مدح بليغي به عمل آورده‌اند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ جامع الرواة، ج 2، ص 360 الي 364.
2ـ رجال آيت الله خويي، ذيل حرف «ياء».

پي نوشت:
[1] . حر عاملي، وسائل الشيعه، بيروت، ج20، ص370.