در حادثه ي عاشورا تحريفاتي صورت گرفته است كه لازم است آن تحريفات از حادثه ي بسيار مهمّ عاشورا پيراسته شود. در همين زمينه در كتاب حماسه حسيني آيت الله شهيد مطهري اين قضيه به عنوان يكي از تحريفات لفظي عاشورا مطرح و رد شده است.[1] و در پاورقي همين مطلب نوشته شده كه:«در كتاب منتخب طريحي و اسرار الشهاده در بندي، از يك مرد اسدي نيز نقل شده است كه شبها شيري ميآمد». ناگفته نماند كه منتخب طريحي از سري كتب معتبر تاريخي نيست، با توجّه به اينكه مرحوم طريحي انسان شايستهاي بودند ولي ممكن است افراد نادان و يا مغرض برخي مطالب غير معتبر را به كتاب ايشان افزوده باشند. بنابراين كسي كه در صدد است از اين كتاب استفاده كند لازم است نسبت به تاريخ و سيره ي معصومان آگاهي داشته باشد و از ذكر و قبول مطالب غير مستند خودداري كند.
و امّا در خصوص داستان فضه و شير كه در كتاب كافي اثر مرحوم ثقة الاسلام كليني ـ رحمة الله عليه ـ آمده است و اين كتاب توسط حجة الاسلام حاج سيد جواد مصطفوي ترجمه شده در اين بخش ايشان از ترجمه اين روايت خودداري نمودهاند، و ميفرمايند:«اين روايت جنبه تاريخي دارد و سندش به امام ـ عليه السّلام ـ نميرسد، پس از ترجمه آن خودداري ميكنم».[2]
با مراجعه به معجم رجال حضرت آيت الله خويي ـ رحمة الله عليه ـ روات اين حديث بررسي شد و آخرين راوي آن که (ادريس ابن عبدالله الاودي الكوفي)است فردي ناشناخته ميباشد.[3] و همچنين به كتب تاريخي مانند منتهي الآمال و ارشاد شيخ مفيد و برخي كتب ديگر مراجعه گرديد و در آنها چنين مطلبي ذكر نشده است. ظاهراً اين عدم تبيين نشان از اين مطلب باشد كه يا نسبت به صحّت و عدم صحّت آن در شك و ترديد بودهاند و چيزي ننوشتهاند و يا اينكه مانند مرحوم شهيد مطهري ـ رحمة الله عليه ـ مطلب را مردود دانسته و با اين وجود جانب احتياط را رعايت كرده و چيزي نگفتهاند. بنابراين چون سند روايت چندان قوي و از اعتبار لازم برخوردار نيست نميتوان به آن اعتماد و آن را نقل نمود.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. حيات فكري و سياسي امامان شيعه ـ عليهم السّلام ـ، نويسنده:رسول جعفريان.
2. برگزيدهاي از كتاب الفتوح، نويسنده:ابن اعثم كوفي، ترجمة محمّد ابن احمد مستوفي هروي.
3. برگي از تاريخ عاشورا، نويسنده:مرحوم دكتر محمّد ابراهيم آيتي.
پي نوشت ها:
[1] . مطهري، مرتضي، حماسه حسيني، (يادداشتها) تهران، صدرا، چاپ سي وششم، 1383، ج2، ص 170.
[2] . كليني، اصول كافي، ترجمه و شرح سيد جواد مصطفوي، انتشارات گلگشت، بيچا، بيتا، ج2، ص367.
[3] . خويي، ابوالقاسم، معجم رجال الحديث، بيروت، چاپ اول، ـ ، سال 1304 هـ، 1917 م، ج3، ص11.