با مراجعه به كتاب هاي ملل و نحل و فرق و مذاهب اسلامي، فرقه هاي زيادي به چشم مي خورد كه با انحراف از راه ثقلين، داراي عقايد باطلي شده اند كه با هيچ يك از اصول واقعي اسلام ناب مطابقتي ندارند. گرچه با گذشت زمان اكثر اين فرقه ها منقرض شده اند. از جملة ي اين فرقه ها، فرقة كامليه است. در رابطه با اين فرقه اقوالي هست كه برخي از آنها را نقل مي كنيم:
1. اين فرقه از غاليان[1] و منسوب به رهبرشان ابوكامل معاذ بن الحصين النبهاني هستند. آنها صحابه را به خاطر ترك بيعت با حضرت علي ـ عليه السلام ـ تكفير مي كنند و همچنين معتقدند كه حضرت علي ـ عليه السلام ـ بدليل ترك جنگ با كساني كه با حضرتش بيعت نكرده اند، كافر شده است. و اين در حالي است كه در حق آن حضرت غلو كرده، و مي گويند: امامت نوري است كه از شخص به شخص ديگر منتقل مي شود. آن نور در شخص نبوت است، و در شخص ديگر امامت و چه بسا امامت در شخص، به نبوت تبديل شود. و اين فرقه به بدترين مردم منسوب هستند.[2]2. فرقة كامليه مي گويد: ياران پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ به علت مخالفت با نص جلي كه در غدير خم دربارة علي ـ عليه السلام ـ رسيده بود، كافر شدند. و علي ـ عليه السلام ـ هم از روي تقيه، از جنگ با ايشان صرف نظر كرد كه او نيز كافر شد. و معتقدند آن حضرت كشته نشده، بلكه زنده است و به آسمان صعود كرده، و رعد صداي ايشان و برق تازيانة اوست و به دنيا باز خواهد گشت و دشمنان خودش را خواهد كشت.[3]از جمله باورهاي اينها اين است كه همانند شيطان، معتقدند كه آتش از خاك افضل است. و از رجال معروف اينها (بشّار بن برد) يكي از شاعران معروف اين فرقه مي باشد؛ علي ـ عليه السلام ـ و صحابه را كافر مي داند. به دستور مهدي خليفه عباسي وي را به خاطر ترويج عقايد فاسد در دجله غرق كردند.[4]با توجه به عقايدي كه از اين فرقه ذكر گرديد. هيچ يك از عقايد و رفتارهاي اينها را قرآن، پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و ائمه ـ عليهم السلام ـ تأييد نكرده و اين فرقه از جرگة مسلمانان خارج و كافر هستند. آن گونه كه خداوند در آيه شريفه اي دربارة لهو و لعب مي فرمايد: اي رسول آنان را كه دين خود را بازيچه و هوسراني گرفتند و زندگاني دنيا آنها را فريب داده، بحال خود واگذار، همين قدر به آنها تذكر بده كه هر كس به عاقبت عمل خود گرفتار مي شود.[5]و امام صادق ـ عليه السلام ـ در اين باره مي فرمايد: گوش دادن به غنا و لهو، نفاق را در قلب مي روياند، چنانچه آب زراعت را مي روياند.[6] ولي فرقة كامليه برخلاف آيات و احاديث، گوش دادن به غنا و لهو را عبادت مي دانند. و در مورد حضرت علي ـ عليه السلام ـ راه غلو را پيش مي گيرند.
احاديث رسيده مسلمانان را به كسب روزي حلال و تحصيل علم، سفارش مي كنند. چنان چه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ مي فرمايد: طلب علم بر هر مسلماني واجب است.[7] و امام صادق درباره كسب روزي مي فرمايد: هر كس به دنبال كسب روزي براي خانواده خود برود، مانند مجاهدي است كه در راه خدا جهاد مي كند.[8]ولي فرقة كامليه بر خلاف اين احاديث ترك كسب و كار به خاطر رسيدن به دنيا را، واجب مي دانند.
عبدالقاهر مي گويد: من از دو جهت كامليه را كافر مي شمارم: يكي اين است كه آنان همة صحابه را بدون استثناء كافر مي شمارند، و ديگر اينكه آتش را از خاك برتردانسته و از قول شيطان تبعيت مي كنند.[9] و غير از اينها نظريات ديگري در مذمت اين فرقه وارد شده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. شهرستاني، محمد بن عبدالكريم، توضيح الملل، ج 1، ناشر: اقبال، مكان تهران.
2. بهبهاني، محمدعلي، خيراتيه، ج2، ناشر انصاريان، تاريخ 1412 ق.
3. نوبختي، فرق الشيعه، ترجمه و توضيح، محمدجواد مشكور.
پي نوشت ها:
[1] . غاليان بر گروهي اطلاق مي شود كه در مورد حضرت علي ـ عليه السلام ـ قائل به الوهيت و… شدند.
[2] . شريف يحيي الامين، فرهنگ نامة فرقه هاي اسلامي، ترجمه محمدرضا موحدي، بيجا، بي نا، بي تا، ص 223.
. نص جلّي نصي كه پيامبر صراحتاً حضرت علي را از جانب خدا به پيامبري برگزيده است.
[3] . طوسي، خواجه نصيرالدين، تلخيص المحصل، ص 49-48، مشكور، محمدجواد، سير كلام در فرق اسلامي، ص 273.
[4] . عبدالمنعم الحفني، موسوعة الفرق و الجماعات، انتشارات مكتبة مربولي، ص 529.
[5] . انعام/70.
[6] . كليني، الكافي، ج 6، ص 431.
[7] . صابري يزدي، علي رضا، الحكم الزاهره، بي جا، انتشارات مؤسسة النشر الاسلامي، بي تا، ص 22.
[8] . مشكور، محمدجواد، ترجمة الفرق بين الفرق، ص 30-29.
[9] . كليني، محمد بن يعقوب، الكافي، تحقيق علي اكبر غفاري، انتشارات دارالكتب الاسلاميه، چاپ سوم، 1367 هـ ، ج 5، ص 88.