طلسمات

خانه » همه » مذهبی » چرا خداوند در آيه ي 56 سوره ي احزاب از مؤمنين و فرشتگان مي خواهد كه به پيامبرش درود فرستد و سخني از اهل بيت او نيست؟

چرا خداوند در آيه ي 56 سوره ي احزاب از مؤمنين و فرشتگان مي خواهد كه به پيامبرش درود فرستد و سخني از اهل بيت او نيست؟

قرآن مجيد مي فرمايد: « إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا » خداوند و فرشتگانش بر پيامبر -صلي الله عليه و آله- درود مي فرستند، اي كساني كه ايمان آورده ايد بر او درود فرستيد و سلام گوئيد و تسليم فرمانش باشيد[1].
معني ظاهري اين بخش از آيات سوره ي احزاب كه از چندين آيه ي قبل شروع شده در باره ي مسائل ويژه ي پيامبر اكرم -صلي الله عليه و آله- و بيان احكام اجتماعي و خانوادگي و از جمله بيان مقام معنوي آن حضرت مي باشد كه خدا و فرشتگان، درود بر او مي فرمايند و شما مؤمنين هم بر او درود بفرستيد، لذا آيات مخصوصاً مربوط به پيامبر مي باشد و كاري به ديگران ندارد، ولي لازمه ي درود و صلوات بر پيامبر -صلي الله عليه وآله- صلوات بر آل البيت نيز است، زيرا در همان ملاك ولايت الهي و رهبري به عنوان مهم ترين برجستگي در آل البيت عصمت هم وجود دارد و لذا رواياتي در كتاب هاي دانشمندان اسلامي مخصوصاً بزرگان اهل سنت از پيامبر -صلي الله عليه وآله- در تفسير آيه رسيده كه بايد آل حضرت محمد را نيز ذكر كرد:
1. ابوحمزه ثمالي… يكي از ياران پيامبر -صلي الله عليه و آله- به نام كعب چنين نقل مي كند: هنگامي كه آيه فوق نازل شد عرض كرديم سلام بر تو را مي دانيم، ولي صلوات بر تو چگونه است؟ فرمود بگوئيد: «اللهم صل علي محمد و آل محمد كما صلّيت علي ابراهيم انّك حميد مجيد، و بارك علي محمد و آل محمد كما باركت علي ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد.» از اين حديث هم چگونگي درود بر پيامبر و آل پيامبر -صلي الله عليه وآله- روشن مي شود و هم معني سلام.[2]در باره ي كيفيت صلوات بر پيامبر -صلي الله عليه وآله- در روايات بي شماري كه از طرق اهل سنّت و اهل بيت رسيده، صريحاً آمده است كه «آل محمد» را به هنگام صلوات بر محمد، بيفزاييد، از اهل سنّت هم بسياري از علماي آن ها نقل نموده اند، از جمله در «الدّر المنثور»، از صحيح بخاري و مسلم و ابوداود و ترمذي و نسائي و ابن ماجه و ابن مردويه و روايت ديگر از كعب بن عجره نقل شده كه مردي خدمت پيامبر -صلي الله عليه و آله- عرض كرد:
«اما السلام عليك فقد علمنا فكيف الصلاة عليك» سلام بر تو را ما مي دانيم چگونه است، اما صلوات بر شما بايد چگونه باشد؟ پيامبر -صلي الله عليه و آله- فرمود بگو: «اللهم صل علي محمد و علي آل محمد كما صليت علي ابراهيم انك حميد مجيد، اللهم بارك علي محمد و علي آل محمد كما باركت علي ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد.»[3]نويسنده ي تفسير دُرالمنثور علاوه بر حديث فوق، هيجده حديث ديگر نقل كرده، كه در همگي تصريح شده كه آل محمد را بايد به هنگام صلوات ذكر كرد[4].
2 – اين آيه و آيه ي بعدي (56 و 57، احزاب) در بيان تثبيت محور اصلي تولّي و تبرّي ايماني و مكتبي نسبت به پيامبر -صلي الله عليه وآله- است و لذا بار سياسي داشته و اگر آل البيت را هم با پيامبر -صلي الله عليه و آله- نقل مي كرد، موجب مخالفت دشمنان آن ها مي شد و به احتمال زياد آيه را تحريف مي كردند، شاهد اين مطلب اين كه كتاب صحيح مسلم كتاب معروف و معتبر نزد اهل سنّت بابي براي «صلوا» عنوان كرد، و دو حديث در آن نقل كرده، مبني بر لزوم صلوات بر محمد و آل محمد و چند بار در اين دو حديث صلوات بر محمد آل محمد ذكر شده است، ولي تعصّب او به قدري بود كه عنوان باب را چنين انتخاب كرد «باب الصلاة علي النبي صلي الله عليه و سلم» و با آن همه روايت هاي زياد از پيامبر خدا -صلي الله عليه و آله- كه در كتب معتبر آن ها وارد شد كه صلوات بايد بر محمد و آل محمد، هر دو باشد، باز اكثر جامعه اهل سنت با آن  مخالفت كردند و لذا خداوند براي حفظ قرآن از تحريف فقط از پيامبر نام برد، ولي تغيير كيفيّت صلوات را به عهده ي پيامبر و ائمه ي معصومين قرار داد و پيامبر اكرم با تأكيدهاي زيادي كه خود اهل سنّت نقل كردند، ذكر (آل) را هم در صلوات لازم دانسته اند.
3- هم آهنگي وحي قرآن دراين آيه با گفتار پيامبر (صلي الله عليه وآله) كه به تصريح قرآن[5] آن هم وحي الهي است، در مورد لزوم صلوات بر (آل) بيان گر يك حقيقت و يك مفهوم متعالي در مورد آل البيت (عليه السلام) مي باشد كه در حقيقت آل البيت (عليه السلام) به منزله ي ذات مقدس خود پيامبر و جزو وجودي او مي باشند كه در روايات اسلامي گاهي از آن ها به عنوان (بضعه) و پاره ي تن پيامبر (صلي الله عليه وآله) تعبير شده است و به همين دليل جز «در نبوت و اخذ وحي» در تمام ويژگي هاي رسول گرامي اسلام شريك مي باشند كه از جمله در لزوم صلوات بر آن ها و حرمت ايذاي آن ها مي باشد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. مستدرك الوسائل؛ محدث حسين نوري، قم، آل البيت، 1408ه‍ق، ج5، ص345، باب كيفيت صلوات بر محمد و آل محمد، حديث 1 الي 12.
2. بحارالانوار، محمد باقر مجلسي، بيروت، موسسه الوفاء، 1404ه‍ ق، ج91، ص48، باب 29 فضيلت صلوات بر محمد و آل محمد.
3. جمال الاسبوع، سيد بن طاوس، قم، رضي، ص471 ذكر صلوات بر پيامبر و آل او.
4. دعائم الاسلام؛ نعمان بن محمد تميمي مغربي، مصر، دارالمعارف، 1385ه‍ق، ج1، ص28، وجوب صلوات بر محمد و آل محمد.

پي نوشت ها:
[1] احزاب/56.
[2] مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهاردهم، 1376، ج 17، ص 417، 418 و طبرسي، ابن علي فضل، مجمع البيان، بيروت، درالمعرفة، چاپ دوم، 1988، ج 7 و 8، ص 579.
[3] سيوطي، جلال الدين، الدرالمنثور، قم، مكتبه آيه الله مرعشي، 1404ه‍ق، ج5، ص216.
[4] طباطبائي، محمد حسين، الميزان، تهران، دارالكتب الاسلاميه، پنجم، 1372ه‍ش، ج16، ص365 و مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، پنجم، 1372ه‍ش، ج17، ص418 به نقل از سيوطي، جلال الدين، الدرالمنثور، قم، مكتبه آيه الله مرعشي، 1404ه‍ق، ج5، ص216، ذيل آيه 56.
[5] ان هو الا وحي يوحي: آنچه مي گويد چيزي جز وحي الهي نيست. نجم/4.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد