چه موانع و مشكلاتي بر سر راه جوانان در امر ازدواج است براي مقابله با آن بايد چه كرد؟

مشكلات و موانعي كه بر سر راه ازدواج جوانان قرار دارد را مي توان در سه بخش كه هر كدام حائز اهميت و مهم مي باشند. مشكل هر بخشي را نيز بايد با استفاده از راهكار خود حل نمود و نمي شود براي همه يك نسخه پيچيد.
1. مشكلات فردي.
2. مشكلات خانوادگي.
3. مشكلات اجتماعي.
1. مشكلات فردي:
منشأ عمدة مشكلات فردي ازدواج، ديد و ذهنيت خاص افراد نسبت به ازدواج است و همين نگاه باعث مي شود هر كسي تصور خاصي از ازدواج و فرد مورد نظر براي زندگي مشترك داشته باشد كه اين امر دايرة انتخاب و تصميم گيري در تشكيل زندگي زناشويي را مشكل مي كند. براي نمونه مي توان به معيارهاي انتخاب همسر اشاره كرد كه هر كسي به دنبال انتخاب فردي براي زندگي مشترك خود مي باشد كه به گفته خودشان ايده آل و از هر جهت كامل باشد، مثلاً از نظر مادي، خانوادگي و داشتن جنبه هاي ظاهري، در حد اعلي باشد كه خود اين نگاه، محدودة انتخاب همسر مناسب را دچار ضيق و تنگي كرده و تصميم گيري را بسيار مشكل مي كند. طبيعي است هر چه دايرة انتخاب تنگ تر باشد و افراد شرائط را براي انتخاب شريك زندگي خود زياد كنند نمي توانند به سهولت در امر ازدواج تصميم گيري كنند و بايد عمر مفيد خود را براي پيدا كردن شريك زندگي مصرف كنند و شادابي و نشاط خود را هم صرف مقدمات ازدواج كنند و وقتي هم بعد از طي كردن اين مقدمات طولاني ازدواج كردند اگر خداي ناكرده همسرش – كه مدت طولاني از عمر خود را براي يافتن او صرف نموده – آنگونه كه او تصور مي كرده نباشد خود را ناكام مي دانند و عواقب جبران ناپذيري گريبان او را خواهد گرفت و خود را شكست خورده در اين مسئله مي داند. اما بر خلاف اين گونه ذهنيت و تصور، اگر ديد افراد به امر ازدواج بازتر و معيار آنها فقط طبق آنچه خداوند در قرآن كريم و اهل بيت طاهرين فرموده اند، باشد معمولاً افراد كمتر دچار شكست و سرخوردگي در اين مقوله مي شوند و حتي المقدور سعي در حفظ توسعه رابطه و بنيان خانواده را دارند و هميشه تلاش خود را مصروف با نشاط كردن كانون خانواده كنند و زندگي را براي خود و اهل خانواده شيرين مي كند. اما اگر معيارها مادي و بر اساس هوا و هوس باشد، بعد از فروكش اين هواها و اميال، فضاي سرد، خسته كننده و شكننده بر خانواده و زندگي حكم فرما مي شود و هر آن احتمال فروپاشي اين بنيان كه از ابتداء روي اصول و قاعده ساخته نشده است مي رود. پس آنچه مي توان نتيجه گرفت اين است كه حل مشكلات فردي در امر خطير ازدواج بستگي به اصلاح ديد و تفكر و رشد فرهنگي افراد دارد.
كه بطور خلاصه اصلاح معيارها در انتخاب همسر در تسريح امر ازدواج كمك بسيار زيادي مي كند.
2. مشكلات خانوادگي
مشكلات خانوادگي كه بر سر راه ازدواج جوانان مي باشد عبارتند از:
الف: چشم هم چشمي، و مقايسه هاي كه خانواده ها انجام مي دهند.
ب: توقعات بي جا و بيشتر از اندازه از عروس يا داماد.
ج: اختلافات فرهنگي، مادي، طبقاتي، و خانواده دختر و پسر.
د: عدم درك و شناخت موقعيت افراد و خانواده ها از يكديگر كه موجب مانع تراشي و سنگ اندازي در راه اين امر خير و خدا پسندانه مي گردد.
البته موانع ديگري هم وجود دارد كه مي توان به اين مورد اشاره كرد كه خانواده ها عدم كاميابي و مشكلاتي كه خودشان داشته اند را مي خواهند براي فرزندان خود از بين ببرند لذا سعي مي كنند آنچه را كه در اين مسير وجود دارد بر طرف كنند كه خود اين مي تواند مشكلاتي را در پي داشته باشد.
3. مشكلات اجتماعي:
اين مشكلات را مي توان به چند دسته تقسيم كرد كه هر كدام هم ناشي از عوامل و مشكلات ديگري مي باشند كه حل هر كدام مستلزم راه كار مناسب خود و انجام دادن برنامه هاي مناسب است.
الف: مسكن.
ب: تحصيل.
ج: شغل و داشتن كار مناسب همراه با درآمد جوابگو براي مخارج زندگي.
د: هزينه هاي سنگيني كه براي انجام مراسمات و برپائي يك زندگي مشترك شده است.
در مورد مشكلاتي كه بيان شد مقداري از آن قابل حل مي باشد و مي توان با آن كنار آمد مانند مسئله تحصيل كه بعضي از جوانها تحصيل را بهانه عدم ازدواج مي دانند. ولي مشكلاتي مانند مسكن يا اشتغال واقعاً يك تدبير و همت همه جانبه مي طلبد كه اگر از ناحيه متوليان امر و خانواده ها همياري و مساعدت انجام گيرد تا حدود زيادي قابل حل مي باشد و زوجهاي جوان هم اگر كمي توقعات و انتظارات خود را پائين بياورند، مي توانند با اين مشكل كنار بيايند اما اگر همين روحيه و مسابقه اي كه در تجمل گرائي و افزودن بر هزينه ها كه واقعاً كمر همه را خم كرده است ادامه داشته باشد و هيچ نوع نرمش از خانواده ها و جامعه و خود جوانان اتفاق نيافتد وضع ازدواج از اين كه هست مشكل تر هم خواهد شد.
خلاصه آنچه در پايان مي توان گفت اين است كه اصلاح ديد و فرهنگ افراد، جامعه و خانواده مي تواند راهگشاي مشكل و معضل ازدواج باشد و همين كه سن ازدواج بالا مي رود خود مشكل ساز مي شود اگر چه مي توان گفت طبق آنچه در آيات قرآن و روايات اهل بيت آمده است به همت در راه ازدواج جوانان و تشكيل خانواده ها امر و ثواب فراوان دارد.
البته كارشناسان امر براي حل مشكل مسكن راه حلهايي ارائه داده اند كه راه حل كوتاه مدت و دراز مدت مي باشد. و آنچه نقش مهمي در حل كوتاه مدت اين معضل دارد 1. بودن زوجهاي جوان در خانه والدين خود براي مدتي و در كنار آنها زندگي كردن 2. اجاره نشيني تا صاحب مسكن بشوند.[1]مشكل تحصيل هم اگر زوجين توافق داشته باشند اصولاًً مشكل نيست و عدّة فراواني بعد از ازدواج ادامه تحصيل داده اند و به مدارج عاليه علمي رسيده اند كه در جامعه نمونه هاي فراواني دارد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. كتاب بهشت خانواده در 2 جلد، نوشته دكتر سيد جواد مصطفوي، انتشارات دارالفكر.
2. جوانان و انتخاب همسر، نوشته علي اكبر مظاهري، انتشارات پارسايان.

پي نوشت:
[1] . مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، انتشارات پارسيان، ص 51 به بعد.