پسري مؤمن از خانوادة خوب (نسبتاً فاميل و همساية قبلي ما) به خواستگاري من آمد. امّا مادرم به خاطر لاغر بودن پسر مخالفت كرد. خدا مي‌داند تنها ايرادي كه مادرم گرفت همين بود و براي همين به آن‌ها جواب رد داد مادرم به دعا نوشتن و استخاره اعتقاد دارد و…

در پاسخ با اين پرسش توجه به اين نكات ضروري است:
1. دختر و پسر بايد نسبت به فردي كه به همسري برگزينند شناخت كامل و همه جانبه داشته باشند. به هيچ وجه صلاح نيست انسان نسبت به كسي كه مي‌خواهد يك عمر با او زندگي كند و او را نسبت به همه چيز خود شريك گرداند شناخت كافي نداشته باشد. پدران و مادران مي‌توانند مشاوران مطمئن بوده و نقش مهمي در اين‌باره داشته باشند و با دلسوزي و خير خواهي هرچه تمام‌تر نظرات و تجربيات خود را در اختيار فرزندانشان قرار دهند.
اما بر خلاف انتظار، در پاره‌اي موارد، پدران و مادراني يافت مي‌شوند كه يا از روي خودخواهي و يا از روي جهل با ازدواج فرزندان مخالفت نموده و با بهانه‌گيريهاي خلاف عقل و شرع و اعمال نظرهاي بي‌جا، مانع ازدواج فرزندانشان با افراد مورد پسند و دلخواه، كه از هر جهت ايده‌آل فرزندشان است مي‌شوند. در اين مورد نيز لاغر بودن خواستگار نمي تواند از معيارهاي حقيقي همسر گزيني باشد.
2. غالب پدر و مادرها خير و صلاح فرزندانشان را مي‌خواهند و هر چه دربارة فرزندان خود مي‌گويند و هر تصميمي مي‌گيرند از روي همين خيرخواهي و صلاح‌انديشي و دلسوزي است. اما با توجه به سطح فرهنگي جامعة ما به خصوص پدرها و مادرها كه معمولا باورها و تصورات خاصي در مورد زندگي دارند ممكن است معيارهاي آنان با معيارهاي فرزندان و حتي معيارهاي صحيح همخواني نداشته باشد لذا توصية ما اين است كه با توجه به اين‌كه احترام پدر و مادر و اطاعت از آنان بر فرزندان واجب است[1] هيچ‌گاه در برابر مادر واكنش منفي و رفتار حاكي از بي احترامي از خود نشان ندهيد. بلكه با رفتارهاي شايسته و منطقي با وي برخورد نموده و ثابت كنيد كه او را دوست داريد. ضمناً به ايشان بگوييد كه اگر خير و صلاح شما را مي‌خواهد ملاكها و معيارهايي را در انتخاب همسر شما در نظر بگيرد كه مورد تأييد اسلام است و نقش تعيين كننده‌ در زندگي آينده شما دارد. اساسي‌ترين معيارهاي انتخاب همسر از نظر اسلام ايمان، تدين، و اخلاق شايسته است[2] و اگر حرف شما را نمي‌پذيرد افراد ديگري كه مورد تأييد وي است واسطه قرار دهيد تا با مادرتان صحبت و او را متوجه اين نكته نمايد كه همه شرايط ايده‌آل در يك خواستگار جمع نمي‌شود پس بايد مهم‌ترين، پايدارترين و ارزشمندترين ملاك ها را مد نظر قرار داد.
3. در نامة خود نوشته بوديد كه مادرم اعتقاد به دعا نوشتن دارد. در اين خصوص بايد عرض شود كه: مسئله بخت و طالع و رمالي و فالگيري هم از نظر علمي و هم از نظر ديني مورد نكوهش واقع شده و هيچ‌گونه توجيه منطقي و درستي ندارد. قرآن در اين زمينه مي‌فرمايد: «طائركم عندالله[3] …» يعني بخت و طالع و پيروزي و شكست شما همه نزد خداست. به اين ترتيب اسلام پيروان خود را از وادي خرافه به حقيقت، و از بي راه به صراط مستقيم دعوت مي‌كند[4]. اما اينكه در جامعة ما هنوز هم چنين مسائل خرافي وجود دارد تا حدود بسياري مربوط به سطح فرهنگي جامعه مي‌شود كه متاسفانه تاكنون اقدام جدي در اين‌گونه مسائل انجام نشده است. اگر با اين‌گونه افراد حقه باز و شياد برخورد قاطع و جدي شود هيچ‌گاه خانواده‌ها به خصوص پدر و مادرها گول دعا نويس و فالگيرها را نخواهند خورد.
4. در بخش ديگري از نامه استخاره با قرآن كريم اشاره شده. در اين خصوص لازم است بيان كنم كه مسئله استخاره با دعا نويسي، فالگيري و طالع بيني فرق اساسي دارد. استخاره امري است پسنديده كه در مورد كارهاي مهم مي‌توان به آن توسل نمود. چون استخاره يك حالت روحاني است كه در ترديد و دودلي فرد با همة وجود با خداوند ارتباط برقرار نموده و از او راه چاره مي‌طلبد[5].
از اينرو به اين اصل توجه داشته باشيد و سعي كنيد از ابتدا در خصوص ازدواج تحقيق نموده و در مورد پيامدها و نتايج آن با افراد بصير و امين مشورت كنيد، اگر نتيجة تحقيقات شما خوب بود وارد عمل شويد و لازم نيست استخاره نماييد. گاهي استخاره‌هاي بيش از حد موجب مي‌شود فرد نتواند در هيچ كاري تصميم بگيرد وحتي در كارهاي نه چندان مهم باعث سرگرداني و مانع عمل مي‌شود.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. اكبر مظاهري، جوانان و انتخاب همسر، دفتر تبليغات اسلامي، 1374.
2. ابراهيم اميني، انتخاب همسر، سازمان تبليغات اسلامي، 1372.
3. محمود ارگاني، آداب معاشرت با خويشاوندان با پدر و مادر، خويشان چگونه رفتار كنيم؟) پيام مهدي، 1380، فصل6
4. ابولفضل طريقه دار، كند وكاوي درباره استخاره و تفأل، دفتر تبليغات اسلامي، 1377.

پي نوشت ها:
[1]. در آيات متعدد به اين حقيقت اشاره شده است. از جمله: لقمان/14 . اسراء/23 و نساء/36، و انعام/151.
[2]. اميني، ابراهيم، انتخاب همسر، سازمان تبليغات اسلامي، 1372، ص 106 ـ 97.
[3]. نمل/47.
[4]. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج 1، ص 493 ـ 491.
[5]. مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، ج 91، ص 285.