از ميان گروه هاي «عباد الرحمن»، «مؤمنان»، «صالحان»، «السابقون» و «سارعوا الي مغفرة من ربكم» كدام يك از نظر ايمان و تقرب به خداوند نزديک ترند؟

صفات عباد الرحمن، ايمان، اعمال صالح و سبقت در امور خير و طلب مغفرت، همگي از صفات ويژة بندگان خوب خداوند متعال است، عبادت خداوند نتيجه ايمان قلبي و اعتقاد به او و سبقت در امور خير نيز انگيزه‎اي براي انجام اعمال صالح و طلب مغفرت مي‎باشد، و تمام صفات مذكور بايد در وجود يك بندة ويژه خداوند باشد، قرآن كريم در برخي آيات به مناسبت با ذكر صفات مذكور، برخي از ويژگي‎هاي بندگان خاص خداوند را مي‎شمارد؛ چنان كه مي‎فرمايد: «وعباد الرحمن الذين يمشون علي الارض هوناً و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما؛[1] بندگان خاص خداوند رحمن آن‎ها هستند كه با آرامش و بي‎تكبر بر زمين راه مي‎روند و هنگامي كه جاهلان آن‎ها را خطاب سازند به آن‎ها سلام مي‎گويند.»[2]در جايي ديگر مي‎فرمايد: «وعدالله الذين ءامنوا و عملوا الصّلحت لهم مغفرة و اجرٌ عظيم؛[3] خداوند؛ به آن‎ها كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‎اند وعدة آمرزش و پاداش عظيمي داده است».
خداوند متعال به بندگان مؤمنش وعده داده و مي‎فرمايد: «خداوند به مردان و زنان با ايمان، باغ‎هايي از بهشت وعده داده كه نهرها از زير درختانش جاري است، جاودانه در آن خواهند ماند، و مسكن‎هاي پاكيزه‎اي در بهشت‎هاي جاودان (نصيب آن‎ها ساخته)؛ و (خشنودي و) رضاي خدا، (از همة اين‎ها) برتر است؛ و پيروزي بزرگ همين است.»[4]و در آيه‎اي ديگر توصيه مي‎فرمايد: «و سارعوا الي مغفرة من ربكم…؛[5] و شتاب كنيد براي رسيدن به آمرزش پروردگارتان…».
البته ممكن است مقام و مرتبة «سابقون» از مؤمنان، صالحان و عبادالرحمن به خداوند نزديك‎تر باشد؛ چنان كه خداوند متعال مي‎فرمايد: «و السابقون السابقون، اولئك المقربون؛[6] (و سومين گروه) پيشگامان پيشگام، آن‎ها مقربانند».
«سابقون» كساني هستند كه نه تنها در ايمان پيشگامند، بلكه در اعمال خير و صفات و اخلاق انساني نيز پيشقدمند، آن‎ها اسوه و الگو مردمند و پيشواي خلقند و مقربان درگاه خداوند متعال هستند. حضرت امام صادق ـ عليه السّلام ـ خطاب به جمعي از پيروان خود فرمود: «شما سابقون نخستين و سابقون آخرين هستيد، در دنيا پيشگام در ولايت ما بوديد و در آخرت پيشگام در بهشتيد.»[7]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ناصر مكارم شيرازي و همكاران، اخلاق در قرآن، تهران، دار الكتب الاسلاميه.
2. مصباح يزدي، محمد تقي، اخلاق در قرآن، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).

پي نوشت ها:
[1] . فرقان/ 63.
[2] . ر.ك: مكارم شيرازي، ناصر و همكاران، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب اسلاميه، چاپ چهارم، 1367، ج 15، ص 147 ـ 154.
[3] . مائده/ 9.
[4] . توبه/ 72.
[5] . آل عمران/ 133.
[6] . واقعه/ 10 و 11.
[7] . كليني، محمد بن يعقوب، الكافي، ‌تهران، دار الكتب الاسلاميه، سال انتشارات 1365، ج 8، ص 212.