با توجه به حضور ائمه اطهار(ع)، آیا می‌توان به شهدا توسل نمود و آیا آنان اجازه‌ی شفاعت دارند؟

هنگامی که اصل شفاعت و توسل پذیرفته شده باشد، می‌توانیم به هر فرد مقرب نزد خدا که توانایی شنیدن دعاهای ‌ما را دارد متوسل شویم، در اثبات مشروعیت آن نیازی به آیه و حدیث مستقلی نیست؛ چراکه هیچ حدیثی هم توسل را به افراد خاصی منحصر نکرده است. این مانند آن است که بگوییم هنگامی که خدا در دسترس است چه دلیلی برای توسل به امامان(ع) داریم که پاسخش داده شد.[1] توسل به شهدا با توسل به ائمه و درخواست مستقیم از خدا تمامشان تکمیل‌کننده یکدیگر بوده و منافاتی با هم ندارند.

با این وجود، روایات زیادی اصل شفاعت شهدا را مورد تأیید قرار داده است:

1. رسول خدا(ص) فرمود: شفاعت شهید درباره هفتاد نفر از خانواده‏اش پذیرفته می‏شود».[2]
2. رسول خدا(ص) فرمود: فرمود: سه گروه هستند که در روز قیامت، شفاعت می‌کنند و خدا هم شفاعت آنان را می‌پذیرد: پیامبران، سپس عالمان و سپس شهیدان.[3]
3. رسول خدا(ص) فرمود: خداوند به شهید شش خصلت کرامت می‌فرماید: «اول آن‌که با اولین قطره خون که از بدن او به زمین می‌رسد، تمام گناهان او را عفو می‌کند. دوم آن‌که در بهشت منزلی عالی به او می‌دهد؛ سوم آن‌که هفتاد حورالعین در خدمت او تعیین می‌فرماید. چهارم آن‌که او را از فزع اکبر و عذاب قبر ایمن می‌گرداند. پنجم آن‌که تاج شرف و بزرگواری از یاقوت سرخ بر سر او می‌نهد. ششم شفاعت‏ او را در حق هفتاد کس از نزدیکانش قبول می‌فرماید».[4]
4. امام علی(ع) فرمود که رسول خدا(ص) درباره مقام شهیدان فرمود: «سوگند به کسی که جانم در دست او است که وقتی شهیدان‏ وارد عرصه محشر می‏شوند، اگر پیامبران در مسیر آنها سوار بر مرکب باشند، پیاده می‏شوند، به خاطر نور و ابهت آنان و هر یک از آنها هفتاد هزار نفر را از خاندان و همسایگان خود شفاعت‏ می‏کند».[5]
5. امام علی(ع) فرمود: «… روز قیامت شهیدان به سوی سفره‏های گهرنشان می‌روند و بر آن می‌نشینند و هر مردی از ایشان 70 هزار از اهل‌بیت و 480 همسایگان خود را شفاعت کند تا این‌که همسایگان بر سر نزدیک نشستن با آنها با هم رقابت می‌کنند.[6]
6. عبداللَّه بن مسعود می‌گوید: «در روز قیامت پیامبر خدا(ص) چهارمین نفر از چهار شفاعت کننده است؛ یعنی ایشان با سه نفر دیگر شفیع بندگان هستند و آنها جبرئیل و ابراهیم و موسی(ع) و یا حضرت عیسی(ع) هستند. هیچ‌کدام از آن سه نفر از پیامبر(ص) شفاعت نمی‌کنند. بعد از این چهار نفر، انبیاء دیگر شفاعت می‌کنند. بعد از آنان صدیقان و سپس شهیدان‏ شفاعت می‌کنند…».[7]

[1]. «منافات نداشتن کافی بودن خدا با توسل به ائمه اطهار(ع)»، 32172؛ «مفهوم شفاعت در اسلام»، 350؛ «شفاعت در قیامت»، 440.

[2]. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، شمس الدین، محمد حسین، ج 7، ص 286، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت، چاپ اول، 1419ق. ، ج‏7، ص: 286؛  رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق: حکمت‏، علی اصغر، ج 2، ص 347، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ پنجم، 1371ش.

[3]. حمیری، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص 64، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1413ق.

[4]. کاشانی، ملا فتح الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، مصحح، شعرانی، ابوالحسن‏، ج 1، ص 90، تهران، اسلامیه، چاپ اول، 1363ش.

[5]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 97، ص 13 – 14، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[6]. علی بن موسی (امام هشتم)، صحیفة الإمام الرضا(ع)، محقق، مصحح، نجف، محمد مهدی،‏ ص 93، کنگره جهانی امام رضا(ع)، مشهد، چاپ اول، 1406ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، تهران، ج 2، ص 885، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[7]. تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج ‏10، ص  75.