خانه » همه » مذهبی » چگونه اراده خود را تقویت کنیم؟

چگونه اراده خود را تقویت کنیم؟

پاسخ اجمالی

شخص با اراده کسی است که وقتی در مورد کاری، به خوبی تأمل کرد، تصمیم به انجام آن می‌گیرد و با فعالیت و ثبات قدم آن‌را به اجرا در می‌آورد. راه‌کارهای زیر برای تقویت اراده سفارش می‌شود:

  1. ابتدا هدف و یا اهداف دقیق و مشخص خود را از زندگی یا کاری که می‌خواهید انجام دهید، برای خود ترسیم کنید. 2. توانایی‌ها و استعدادهای خود را بشناسید.
  2. برای تمام کارها و فعالیت‌های شبانه‌روزی، برنامه‌ای مدون و منظّم داشته باشید.
  3. به خود تلقین نمایید که توانایی نایل شدن به مقصود و رسیدن به هدف را دارید.
  4. برای به دست آوردن اراده‌ای قوی و محکم، توجه به تدریجی بودن آن و نیاز به تمرین و ممارست، امری بایسته است. 6. ساعات معینی از روز ورزش کنید.
  5. نمازها را در اول وقت بخوانید.
  6. توکل بر خداوند داشته باشید.
  7. متوجه آثار و عواقب خطرناک گناهان باشید.

10. به مطالعه‌ی کتاب‌های اخلاقی بپردازید و به داشتن حداقل معلومات در این وادی بسنده نکنید.

پاسخ تفصیلی

برای روشن شدن پاسخ، نخست بهتر است شخص با اراده و فرد بی‌ثبات و فاقد اراده را توصیف کنیم.

شخص با اراده کسی است که وقتی در مورد کاری، به خوبی تأمل کرد، و انجام آن‌را برای خود ضروری دانست، تصمیم به انجام آن می‌گیرد و با فعالیت و ثبات قدم، آن‌را به اجرا در می‌آورد. (البته پافشاری در تصمیمی غلط یا داشتن تکبر، غرور نابجا و میلی قهرمانانه، ثبات قدم نخواهد بود و از دیدگاه ارزشی فاقد اعتبار است). در مقابل فرد سست اراده، با کمترین مشکلی از انجام دادن کار، دلسرد شده و پس از آن هرگونه کوششی را در جهت تحقّق هدف، متوقف می‌نماید.

پس شخص با اراده کسی است که دارای هدفی معقول باشد و تا موقعی که به آن نرسیده، از تعقیب آن باز نمی‌ایستد. مشکلات و موانع روانی یا مادی، به اراده و عزم او لطمه نمی‌زند و از پیش‌رفتش جلوگیری نمی‌کند.

و از آن‌جا که انسان دارای دو بعد روحی(فکری) و جسمی(عملی) است، راه‌کارهایی برای تقویت اراده در دو بخش فکری و عملی توصیه می‌شود:

الف) راهکاری فکری:

  1. تعیین هدف یا اهداف: ابتدا هدف و یا اهداف دقیق و مشخص خود را از زندگی یا کاری که می‌خواهید انجام دهید، برای خود ترسیم کنید. طبیعی است این هدف، باید شفاف، معقول، قابل دست‌یابی، بدون افراط و تفریط، مطابق با توان و استعداد خود و واقع‌بینانه باشد؛ نه آرمانی و بلند پروازانه و خارج از توانایی‌های شما! در غیر این صورت وقتی با مشکلات و سختی‌های طاقت‌فرسا و خارج از توان خود، روبرو شوید، نا امید و دلسرد شده و از ادامه‌ی کار منصرف می‌گردید، و هم‌چنین از انجام کارهای دیگر منصرف شده و خود را ناتوان و بی‌اراده می‌بینید!
  2. شناخت توانایی‌ها و استعدادها: همه‌ی ما در وجود خود، استعدادهایی داریم؛ کافی است این نیروها را بشناسیم و برای رسیدن به هدف، آنها را به کار گیریم.
  3. برنامه‌ریزی: باید برای تمام کارها و فعالیت‌های شبانه‌روزی، برنامه‌ای مدون و منظّم داشته باشید. بدین منظور از جدولی استفاده کنید که در ستون افقی آن، ساعات شبانه‌روز و در ستون عمودی، ایام هفته را یادداشت و تمام کارهای روزانه را در آن درج کنید. (از خواب، استراحت، عبادت، ورزش، مطالعه، و …). هر فعالیتی را در زمان خاص خود در جدول بنویسید و هیچ زمانی را بدون کار خالی نگذارید. هر روز صبح با نگاهی به آن برنامه، به اجرای دقیق آن بپردازید و شب‌ها قبل از خواب، آن‌را محاسبه و ارزیابی کنید، شایسته است، مانند یک محاسبه‌گر جدی و قاطع، فعالیت‌های روزانه و میزان موفقیت خود را در انجام دادن آنها بررسی کنید؛ در صورت موفقیت، خود را تشویق و در صورت تخلّف و سهل‌انگاری، تنبیه کنید.
  4. تلقین: تلقین به خود در تقویت اراده، اثر قابل ملاحظه‌ای دارد؛ بنابر این هر روز جملاتی را به خود تلقین کنید؛ مانند این جملات: «من اراده لازم برای انجام کارهایم را دارم»، «هیچ چیز نمی‌تواند اراده‌ام را متزلزل کند»، «آنچه را که به نظرم انجام دادنی است، انجام می‌دهم و هیچ قدرتی نمی‌تواند مرا از آن باز دارد»، «اراده من هر روز محکم‌تر می‌شود»، «بر من لازم است که موفق شوم؛ زیرا موفقیت از آن نیرومندان است» و … .
  5. تدریجی بودن تقویت اراده: برای به دست آوردن اراده‌ای قوی و محکم، توجه به تدریجی بودن آن و نیاز به تمرین و ممارست، امری بایسته است، گمان نکنید می‌توانید به طور دفعی و بدون هیچ تلاشی، به آن دست یابید.

همواره بر خداوند توکل کرده و در همه امور از او استمداد جویید.

ب) راه کارهای عملی:

برای تقویت اراده به راه‌کارهای عملی زیر توجه کرده، و به آنها پایبند باشید:

  1. هر روز صبح حداقل بیست دقیقه، به طور مرتب و در ساعتی معین ورزش کنید.
  2. خواندن نمازها در اول وقت، و در صورت امکان، چند دقیقه قبل از اذان صبح از خواب بیدار شده، نماز شب بخوانید و اگر در آن وقت بیدار نشدید، قضای آن‌را به جای آورید.
  3. مقید باشید هر روز تعداد آیات معینی از قرآن را تلاوت کنید (حداقل 30 تا 50 آیه) و در صورت تمایل در هفته‌های بعد، به میزان آن بیفزایید.
  4. ترک گناه و مخالفت با هواهای نفسانی، نقش بسیار مؤثری در تقویت اراده و نهادینه کردن آن در درون انسان دارد؛ و برای این منظور باید توجه به آثار و عواقب خطرناک گناهان داشت.[1]
  5. کارهایی را که به عهده می‌گیرید، ناتمام رها نکنید. آنها را به نحو احسن و تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه دهید.
  6. از پراکنده کاری و آشفتگی در کارها که موجب به هم ریختگی فکری می‌شود بپرهیزید و به فعالیت‌های خود تمرکز و انسجام بخشید.
  7. اگر می‌توانید روزه بگیرد که در تقویت اراده مفید است، و اگر نمی‌توانید روزه بگیرید حداقل در خوردن و نوشیدن امساک کنید.

9.مطالعه کتاب‌های اخلاقی[2] مخصوصا زندگینامه‌ی اولیای الهی و علمای وارسته[3] در تقویت اراده مؤثر است.[4]

 


[1]. مطالعه کتاب‌هایی؛ مانند گناهان کبیره، و کیفر گناهان، و … در این زمینه مناسب است.

[2]. مانند کتاب معراج السعاده مرحوم ملا احمد نراقی.

[3]. مانند کتاب‌های نشان از بی‌نشانها، برگی از دفتر آفتاب، کیمیای محبت، در محضر لاهوتیان.

[4]. «سیر مطالعاتی در جهت تقویت پایه های فکری و برنامه ریزی»، 5308؛ « اراده و اختیار و ارادی بودن اراده»، 48138؛ «اراده و انگیزه از نگاه قرآن و روایات»، 46472؛ «تأثیر محیط، وراثت و ژنتیک بر اختیار انسان»، 93574.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد