آیا خواندن آیه «إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیما» بعد از تمام نمازها مستحب است؟

روایات مختلفی درباره استحباب خواندن این آیه شریفه[1] بعد از نمازها نقل شده است:
الف. بعد از نماز صبح و نماز مغرب
امام کاظم(ع): «هر آن‌کس پس از نماز صبح و مغرب پیش از آن‌که برخیزد یا با کسى سخن گوید آیه “إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ …” را تلاوت کند و سپس بگوید: “اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ ذُرِّیَّتِه‏”، خداوند صد حاجت او را برآورد؛ هفتاد حاجت در دنیا و سى حاجت در آخرت».[2]
ب. بعد از همه نمازها(واجب و نوافل)[3]
در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است که اگر نمازگزار بعد از تسبیح حضرت فاطمه زهرا(س) بگوید:
«لَا إِلَهَ إِلَّا الله، إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ‏ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً، لَبَّیْکَ رَبَّنَا وَ سَعْدَیْکَ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى ذُرِّیَّةِ مُحَمَّدٍ وَ السَّلَامُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ، وَ أَشْهَدُ أَنَّ التَّسْلِیمَ مِنَّا لَهُمْ وَ الْإِیمَانَ بِهِمْ وَ التَّصْدِیقَ لَهُمْ، رَبَّنا آمَنَّا وَ صَدَّقْنَا وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ‏ وَ آلَ الرَّسُولِ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ، اللَّهُمَّ صُبَّ عَلَیْنَا الرِّزْقَ صَبّاً صَبّاً بَلَاغاً لِلْآخِرَةِ وَ الدُّنْیَا مِنْ غَیْرِ کَدٍّ وَ لَا نَکَدٍ، وَ لَا مَنٍّ مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ إِلَّا سَعَةً مِنْ رِزْقِکَ وَ طَیِّباً مِنْ وُسْعِکَ مِنْ یَدِکَ الْمَلْأَى عَفَافاً، لَا مِنْ أَیْدِی لِئَامِ خَلْقِکَ، إِنَّکَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ، اللَّهُمَّ اجْعَلِ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْبَصِیرَةَ فِی دِینِی وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی وَ الْإِخْلَاصَ فِی عَمَلِی وَ السَّعَةَ فِی رِزْقِی وَ ذِکْرَکَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عَلَى لِسَانِی وَ الشُّکْرَ لَکَ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی، اللَّهُمَّ لَا تَجِدُنِی حَیْثُ نَهَیْتَنِی وَ بَارِکْ لِی فِیمَا أَعْطَیْتَنِی، وَ ارْحَمْنِی إِذَا تَوَفَّیْتَنِی، إِنَّکَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ»، در این صورت، خداوند، تمام گناهان او را آمرزیده، و از همان لحظه و روز و ماه و سال تا سال دیگر، از نادارى، نیازمندى، دیوانگى، جذام، پیسى، مرگ بد و از هر گرفتارى و بلایى که از آسمان به زمین فرو می‌آید عافیت می‌بخشد. و براى او در برابر این عمل، شهادت به کلمه اخلاص «لا إله إلّا الله» همراه با ثواب آن تا روز قیامت نوشته می‌شود، و پاداش آن مسلّماً بهشت است.[4]
ترجمه دعا: معبودى جز الله نیست، «براستى که خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستد؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید، بر او درود فرستید و کاملاً تسلیم [فرمان او] باشید». آرى، اى پروردگار ما، آرى. خدایا! بر محمّد و آل محمّد و اهل بیت و فرزندان حضرت محمّد درود فرست. و سلام و درود و رحمت و برکات خداوند بر او و ایشان باد، گواهى می‌دهم که ما تسلیم آنانیم، به ایشان ایمان آورده و آنان را راستگو می‌دانیم. خدایا! ایمان آوردیم و تصدیق نمودیم و از پیامبر و خاندانش پیروى نمودیم، پس ما را از جمله گواهان بنویس.
خدایا! روزی‌اى که ما را به خواسته‌هاى آخرت و دنیا برساند، بسیار بسیار بر ما فرو بار، بدون این‌که سخت بکوشیم و اندک بدست آوریم، و یا کسى از آفریدگانت بر ما منّت نهد، بلکه روزى وسیع و گسترده و پاکیزه‌ات را از دست پُر رحمت خویش همراه با پاکدامنى، و نه از دست خلایق پستت [به ما ارزانى دار].
خدایا! در دیده‌ام روشنایى، و در دینم بصیرت و روشندلى، و در عملم اخلاص، و در روزی‌ام وسعت، و یادت را در شبانه روز بر زبانم قرار ده، و سپاسگزارى از خویش را پیوسته و تا زمانى که در این دنیا پاینده‌ام داشته‌اى، ارزانی‌ام دار.
خدایا! هرگز مرا در آن‌جا که نهى فرموده‌اى(یعنى گناهان و غفلت‏) نیاب، و آنچه که عطا فرموده‌اى پر خیر و برکت گردان، و هنگامى که جانم را می‌ستانى بر من رحم کن، به راستى که تو بر هر چیز توانایى.
جمع‌بندی:
1. هرچند که خواندن آیه قرآن و صلوات بر پیامبر(ص) در هر وقت و زمانی ایراد ندارد، اما با توجه به روایت اول؛ خواندن این آیه شریفه – به همراه دعای بعد از آن – تنها بعد از نماز صبح و نماز مغرب مستحب است. ولی در روایت دوم؛ سفارش به ذکر و دعایی شده است که مستحب است بعد از تسبیحات حضرت فاطمه(س) در همه نمازها خوانده شود و آیه شریفه «إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ…» بخشی از آن می‌باشد.
2. به هرحال؛ در روایتی از امام علی(ع) سفارش شده است که اگر کسی این آیه را شنید، زیاد صلوات بفرستد.[5]