آیا اثر وضعی افعال حرام، برای کسی که اطلاع از حرمت ندارد و مرتکب آن می شود و یا برای دیگرانی که نقشی در گناه نداشته اند، قابل پذیرش است؟

تأثیر گناهان در زندگی انسان، از امور مسلمی است که آیات قرآن و روایات دلالت بر آن دارد، البته توجه به این مسئله ضروری است که محدوده و تأثیر آن، برای تمام افراد یکسان نیست.

بیشترین آثار وضعی زیانبار گناهان، دامنگیر افرادی می شود که با اختیار و آگاهی مرتکب آن شوند، اما کسانی که بدون اطلاع از گناه بودن عملی مرتکب آن شده اند و یا کسانی که هیچ نقشی در بروز گناه نداشته بلکه قربانی گناهانی شده اند که اسباب آن را دیگران ایجاد کرده اند، به مقتضای عدالت و حکمت خداوند، نمی توان به صورت مطلق آنان را از رسیدن به  سعادت محروم دانست، بلکه با اندک تلاشی می توان آثار منفی آن گناهان را زدود.

در متون دینی و سخنان پیشوایان (ع) راه های جبران بسیاری برای گناهان ذکر شده است، چه رسد به اموری که واقعا گناه نبوده اند.