رابطه امامت و توحید در حدیث سلسلة الذهب چیست؟

از این روایت استفاده می شود که وصول به مقام توحید، انسان را در عصمت و مصونیت وارد می‌کند، و وصول به این مقام بدون عبور از ولایت که معناى مرآتى خدا است ممکن نیست.

برای درک عمیق این مطلب لازم است نکاتی به دقت مورد مطالعه قرار گیرد:

1. اگر گفته می شود ولایت از آنِ خدا است‏؛ یعنی ‏خداوند با همه موجودات معیّت دارد. و اگر گفته می شود انسانی به مقام ولایت رسیده، به این معنا است که در مراحل سیر و سلوک و شهود الاهی، به مرحله‏اى رسیده که هیچ یک از حجب، بین او و حضرت حق حایل نیست و به مقام بندگى محضه خداوند، نایل آمده است.

2. همه موجودات به حسب سعه و ضیق وجودی، از ولایت بهره می برند و مَظهَر این اسم اند. از این رو، «اوَّلُ ما خَلَق الله؛ اولین مخلوق» که حجاب اقرب و نزدیک‌ترین موجود از نظر قرب به ساحت اقدس کبریایى است، از ولایت مطلقه، عامه و کلیه الاهیه برخوردار است.

3. «اول ما خلق الله» همان حقیقت محمدیه؛ یعنی حقیقت پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) است. پس ائمّه معصومین(ع) از مقام ولایت کلیّه برخوردارند. روشن است که آدمی در طریق کمال و قوس صعود، می تواند موانع پیش‌رو را به کناری نهد و از جمیع انیات و تعینات و تعلقات مادی و حتی معنوی جدا و ذوب در حضرت احدیت شود و به مقام فنا دست ‌یابد. در چنین حالتی خویشتن خویش را فراموش نموده، محو جمال معشوق گشته و به هر چه که می‌نگرد فقط او را ببیند و بس، و تا آن‌جا پیش ‌رود که دوئیت را برداشته و به مقام هوهویت برسد، آیینه تمام نمای حق تعالی شود، از مقام ولایت کلیه برخوردار شود و خداوند در مظهری کامل تجلی نماید.

4. توحید همان معناى مرآتى و آیتى حجاب اقرب است و ورود به چنین عالمی، مشروط به عبور از ولایت است؛ یعنی کسى در ناحیه صعود به معرفت و قرب ذات اقدس حق تعالی نمی‌‏رسد، مگر از این آیینه و آیتِ ‏بزرگ؛ زیرا نور و تشعشع این خورشید، دیده هر بیننده را کور می‌کند و نمی‌توان بدون آیینه و حجاب، جمالش را مشاهده کرد. پس توحید عین ولایت و ولایت عین توحید است و این دو از هم‌دیگر جدایی ندارند.

امام خمینی (ره) می‌گوید: شیخ عارف شاه آبادی(دام ظله) می‌فرمود که شهادت به ولایت در شهادت به رسالت نهفته است؛ زیرا که ولایت، باطن رسالت است و نویسنده گوید که در شهادت به الوهیت شهادتین منطوی است جمعاً و در شهادت به رسالت آن دو شهادت نیز منطوی است، چنانچه در شهادت به ولایت آن دو شهادت دیگر منطوی است.

لذا ما بر این باوریم که برای درک و شناخت هر یک از صفات الاهی راهی جز شناخت و ارتباط با معصومان(ع) وجود ندارد؛ مثلاً برای شناخت این نکته که آیا خداوند نسبت به کاری که انجام می‌دهیم رضایت دارد یا نه، راهی نداریم جز این‌که رضایت یا عدم رضایت اهل‌بیت(ع) را به دست آوریم.