معنای «آب آتش افروز» در عرفان چیست؟

کلمه آب در ادب و عرف به معناى ماده سیال معروف است و در ترکیبات مختلف با کلمات خاصى معانى متعدد دارد؛ و به همین صورت یعنى به صورت بسیط و غیر مرکب در اصطلاح عارفان کنایه از علم و دانش است. در کلمات مشایخ آمده است: کار درویش این است که اگر تشنه را بدید بدو آب دهد که منظور فیوضات معنوى است و منظور از تشنه تشنه حقایق و معارف حقه است. در قرآن مجید آمده است: «وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَکُمْ» و «أَخْرَجَ مِنْها ماءَها وَ مَرْعاها» و «فَأَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْیَیْنا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» و «وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْ‏ءٍ حَیٍّ» که اهل ذوق همه این آیات را به معناى علم و معرفت تفسیر کرده‌‏اند.[1]
آب آتش‏افروز نیز به معنای فیوضات الهى است. عراقى می‌گوید:

ساقى بده آب آتش‏افروز
چون سوختیم تمامتر سوز.[2]

---