یکی از اوصاف قیامت که در قرآن مجید به آن اشاره شده، آشکار شدن اسرار و واقعیت باطنی انسانها است.[1] در این روز؛ ایمان یا کفر، نیّت خیر یا شرّ، ریا و اخلاص و اعمال مخفی انسانها، برای خود و دیگران آشکار میشود. این ظهور و بروز برای مؤمنان موجب افتخار و خوشنودی و برای مجرمان و گناهکاران مایه سرافکندگی و خواری و شرمندگی است که گاهی این اتفاق برای شخصْ از عذاب دوزخ نیز دردناکتر خواهد بود.[2]
همچنین در آیات دیگر قرآن آمده؛ اهل بهشت و اهل جهنم از چهرههایشان شناخته میشوند بدین ترتیب که اهل بهشت چهرههایی نورانی و زیبا دارند و اهل جهنم صورتهایی تیره و ظلمانی.[3] از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که برخی از مسلمانان، در روز قیامت به شکل میمون و برخی به شکل خوک و دیگر حالات ناخوشایند، محشور میشوند.[4]
با این اوصاف، اما بسیاری از خطاکاران مؤمن، مشمول پردهپوشی خدای ستّار العیوب و مهربان قرار گرفته و گناهان آنها فاش نمیشود. امام صادق(ع) در پاسخ کسی که از آن حضرت در اینباره سؤال کرد، فرمود: «وقتی خدا بنده مؤمنش را مورد محاسبه قرار میدهد، تک تک گناهانش را به او نشان میدهد سپس از روی رحمتش آنها را میبخشد، و به گونهای پردهپوشی میکند که حتی فرشتگان مقرّب و پیامبران نیز از گناهان او خبردار نمیشوند».[5]
البته در این بین، کسانی هستند که اهل بهشت خواهند بود ولی خطاکاری آنان برای اهل بهشت آشکار شده و این افراد از این واقعه ناخشنود خواهند بود. اما چون بهشت جایگاهی است که در آن برای کسی ناراحتی و حُزن و اندوهی وجود ندارد، خدا این سوء سابقه را از ذهن اهل بهشت پاک میکند و آنها این مطلب را فراموش میکنند.[6]
همچنین در آیات دیگر قرآن آمده؛ اهل بهشت و اهل جهنم از چهرههایشان شناخته میشوند بدین ترتیب که اهل بهشت چهرههایی نورانی و زیبا دارند و اهل جهنم صورتهایی تیره و ظلمانی.[3] از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که برخی از مسلمانان، در روز قیامت به شکل میمون و برخی به شکل خوک و دیگر حالات ناخوشایند، محشور میشوند.[4]
با این اوصاف، اما بسیاری از خطاکاران مؤمن، مشمول پردهپوشی خدای ستّار العیوب و مهربان قرار گرفته و گناهان آنها فاش نمیشود. امام صادق(ع) در پاسخ کسی که از آن حضرت در اینباره سؤال کرد، فرمود: «وقتی خدا بنده مؤمنش را مورد محاسبه قرار میدهد، تک تک گناهانش را به او نشان میدهد سپس از روی رحمتش آنها را میبخشد، و به گونهای پردهپوشی میکند که حتی فرشتگان مقرّب و پیامبران نیز از گناهان او خبردار نمیشوند».[5]
البته در این بین، کسانی هستند که اهل بهشت خواهند بود ولی خطاکاری آنان برای اهل بهشت آشکار شده و این افراد از این واقعه ناخشنود خواهند بود. اما چون بهشت جایگاهی است که در آن برای کسی ناراحتی و حُزن و اندوهی وجود ندارد، خدا این سوء سابقه را از ذهن اهل بهشت پاک میکند و آنها این مطلب را فراموش میکنند.[6]
[1]. طارق، 9.
[2]. شیرازی، مکارم، تفسیر نمونه، ج 26، ص 369، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.
[3]. آل عمران، 106.
[4]. بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص 568، مؤسسه بعثت، قم، چاپ اول، 1374ش.
[5]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 7، ص 260، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.
[6]. همان، ج 8، 355 – 356.