چرا خداوند در آیه «أَلا إِنَّ عاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ»؛ به جای «کفروا ربّهم» نفرمود: «کفروا بربّهم»؟

خداوند در بیان سرگذشت قوم عاد می‌فرماید: «وَ أُتْبِعُوا فی‏ هذِهِ الدُّنْیا لَعْنَةً وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا إِنَّ عاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلا بُعْداً لِعادٍ قَوْمِ هُودٍ»؛[1] آنان، در این دنیا و روز قیامت، لعنت (و نام ننگینى) به دنبال دارند! بدانید «عاد» نسبت به پروردگارشان کفر ورزیدند! دور باد «عاد»- قوم هود- (از رحمت خدا، و خیر و سعادت).
برخی کلمه «ربّهم» در این آیه را مفعولٌ‌‌به کلمه «کَفَرُوا» گرفته‌اند.[2] اما در این‌که چرا «کفروا بربّهم»؛ یعنی با حرف جرّ نیامد می‌توان گفت: این تعبیرات مختلف می‌تواند معانی بسیار دقیقی را در نگاه خداوند متعال داشته باشد که بر ما پنهان مانده است. علاوه بر آن، می‌تواند تنها برای اختلاف در تعبیر و زیبا شدن کلام باشد که این نیز خود مقصودی عقلانی و مطابق با فصاحت و بلاغت است. همچنین برخی نیز «ربّهم» را  منصوب به نزع خافض گرفته‌اند؛[3] یعنی در واقع حرف جرّ بر روی آن قرار داشته و سپس حذف شده، اما در معنا لحاظ می‌شود. بنابر این، میان «ربّهم» و «بربّهم» هیچ اختلاف معنایی وجود نداشته و تنها تفاوت لفظی وجود دارد که این موضوع در ادبیات عرب رایج و مورد پذیرش است.

---