مرز و حدود صراحت لهجه چیست و امام علی(ع) تا چه اندازه صراحت لهجه و رُک‌گویی داشت؟

یکی از رفتارهایی که با زبان و سخن ارتباط دارد، «صراحت‏ لهجه‏» و «قاطعیّت در گفتار» است. صراحت‏ لهجه، در برخی مواقع خوب و پسندیده است و در برخی مواقع بد و ناپسند. اما در همان مواقعی که صراحت لهجه و قاطعیت در گفتار خوب و لازم است، نباید در آن، تعبیر زننده و رکیک باشد و باید در هر موقعیتی، ابتدا شرایط را سنجید و آنجا که رُک سخن گفتن اثر مثبت دارد، رُک و صریح سخن گفت و آنجا که احساس می‌شود به شوخی بیان کردن موثّرتر است با لبخند و در قالب کنایه حرف خود را بیان کرد، و باید توجه داشت که رُک سخن گفتن؛ به معنای صراحت لهجه و جسارت در بیان حقیقتی که بیانش به مصلحت است، نه جسارت در بی‌احترامی به دیگران و یا بیان حقیقتی که به مصلحت نیست. و همین معیار، حد و مرز صراحت لهجه و رک سخن گفتن را مشخص می­کند.
با نگاهی در سیره عملی امام علی(ع) نمونه‌های فراوانی از صراحت لهجه به ویژه در امور حکومتی و محافظت از بیت المال -که امر مهمی است- به خوبی دیده می‌شود.