چه تفاوت‌هایی بین حدیث، سنت، اثر و روایت وجود دارد و هر کدام دارای چه پیشینه‌ای است؟

روایت؛ در لغت به معنای حمل است، چنان که گویند: «رَوَى الْبَعِیرُ الْمَاءَ»؛ شتر آب را حمل کرد. و به شخص سیراب بخاطر آشامیدن آب «ریّان» می‌گویند.[1] همچنین به معنای داستان، قصه و نمایش نامه نیز آمده است.[2] و به روز هشتم ذی الحجّة بدین جهت که حاجیان برای عزیمت به عرفات آب حمل می‌کنند، یوم الترویّة گفته شده است.[3]
در اصطلاح علم حدیث‌شناسی روایت مترادف با معنای حدیث می‌باشد. و همان حوزه معنایی حدیث درباره روایت نیز جاری است، هر چند که اصطلاح روایت کاربرد کمتری نسبت به حدیث دارد. و به حدیث از آن جهت روایت گفته شده است که گفتار، فعل یا تقریر معصوم را نقل یا حمل می‌کند. راوی حدیث نیز در حقیقت حامل حدیث است.[4]
و حدیث در اصطلاح علمای شیعه عبارت است از: «کلامی که حکایت کند از گفتار یا کردار یا تأیید و امضای پیامبر(ص) یا یکی از امامان معصوم(ع)».[5] اما حدیث در اصطلاح اهل سنت، عبارت است از: «کلامی که به پیامبر اکرم(ص) یا یکی از صحابه یا تابعین منتهی می‌شود. و به خاطر تشخیص و جدا کردن هر دو قسم از یکدیگر گاهی به کلامی که به صحابه و تابعین منتهی می‌شود اثر می‌گویند».[6]
سنت در لغت به معنای راه و روش و طریقه است، و در اصطلاح عام، به معنای راه و روش پیامبر(ص) در گفتار و رفتار و تأیید دیگران می باشد.[7]
اما سنت در اصطلاح علم حدیث شناسی بر گفتار و رفتار و تأیید معصوم(ع) – پیامبر(ص) و امامان(ع)- اطلاق می شود.[8]

---