تفاوت آینده ‌نگری با آرزوهای دراز را از کجا باید شناخت؟

آینده‌ نگری نوعی تدبیر است که هر عاقلی به آن نیاز دارد؛ زیرا هر کس باید برای زندگی آینده خود تدابیر لازم را بیندیشد، فراز و نشیب کار را بسنجد، و مشورت های لازم را انجام دهد، سپس با توجه به همه اینها برنامه ای جامع و قابل عمل را طرح نماید و در اجرای آن کوشش کند. ولی آرزوهای طولانی که در روایات مورد نکوهش قرار گرفته، همان بلند پروازی ‌های خیالی و نفسانی هستند که انسان را به خود مشغول می ‌سازند و موجب غفلت وی می‌ شوند.

آینده‌ نگری و برنامه‌ ریزی برای آینده به انسان آرامش و به زندگی امید می ‌دهد. نشاط روحی و روانی را به دنبال دارد، ولی آمال و آرزوهای طولانی، حسرت و دست ‌یابی به امور غیر معقول را در دل ماندگار می‌ کند و زندگی را تلخ و آرامش را از بین می ‌برد.

در تعالیم دینی ما، جمع آوری مال و سرمایه و پس انداز، اگر با هدف ایثار و خدمت به مردم برای نیل به رضای خدا، و یا برای نیکوکاری و احسان به دیگران؛ نیز به منظور بی نیازی از مردم و حفظ مناعت طبع خود باشد، مورد تأیید است.

آنچه از نظر اسلام مردود و از مصادیق آرزوهای دراز بوده، تکاثر است؛ یعنی مسابقه در کثرت و فزونی مال. بدیهی است که بسیاری از ثروت اندوزی ها انگیزه ای جز آرزوهای شیطانی کبر و غرور ندارد؛ از این رو پس اندازهایی که از روی تفاخر و تکاثر فراهم آید، مایه غفلت و غرور انسان خواهد شد و دین اسلام نسبت به آن نظر منفی دارد.

گفتنی است که اسلام مخالف رفاه و آسایش نیست، اما این رفاه تا جایی مورد تأیید است که تکیه گاه های معنوی در پرتو رفاه طلبی ویران نشود. تلاش های مادی تا جایی پسندیده است که تلاشگر مسلمان بتواند از اسباب و لوازم مادی به منعم حقیقی و شکر نعمت هایش برسد.