جهاد و مجاهده در قرآن به طور عام به معنای جد، جهد، تلاش و تحمل مشقت و سختیها است که البته برترین درجات آن جانبازی و طلب شهادت در راه خدا است. در قرآن کریم و روایات مرزی بین جهاد به معنای نبرد با طاغوت و کفر در عالم خارج، و نبرد با نفس و خواهشهای دل و وادار کردن نفس به انجام وظایف فردی و اجتماعی و… وجود ندارد؛ چرا که این دو در عمل لازم و ملزوم هم بوده و از هم جدایی ناپذیرند.