مالکیت هدایا و چشم روشنی هایی که به مناسبت تولد بچه داده می شود از آن کیست؟

مالکیت هدایا و چشم روشنی هایی که به مناسبت تولد بچه داده می شود بستگی به نیت شخصی دارد که این هدایا را می بخشد. اگر قصد او هدیه به پدر یا مادر باشد آنها مالک می شوند و اگر قصد او هدیه به کودک باشد کودک مالک می شود و پدر و مادر نمی توانند اموال فرزند خود را تصاحب کنند، مگر در صورتی که احتیاج شدید داشته باشند (معسر باشند).[1]

البته پدر چون ولی طفل و کودک خود است، می تواند در مال او تصرف کند به شرط اینکه این تصرف در جهت مصلحت او باشد؛ مثل اینکه با مال او تجارتی انجام دهد که برای طفل زیان آور نباشد یا با او شریک شود یا با او مضاربه کند.

پاسخ دفاتر مراجع عظام در خصوص سؤال مذکور به این شرح است:

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

تابع قصد و نیت اهدا کنندگان است که هر کدام را قصد کند، مال همان محسوب مى‌شود.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

تعلق به والدین دارد و اگر بستگان پدر بیاورند متعلق به پدر و اگر بستگان مادر بیاورند متعلق به مادر است.

دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

ظاهر این است که متعلّق به پدر و مادر است.

حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) نیز در پاسخ به این سؤال فرموده اند:

مالکیت آنچه هدیه داده می شود، به نیت هدیه دهنده بستگی دارد. اگر او به والدین هدیه دهد، از اموال آنها محسوب می شود و گرفتن آنها برای مالک شدنشان کافی است و ظاهراً در هدیه به کودکان غیر ممیّز قصد هدیه دهنده همین امر باشد، مگر خلاف آن اثبات شود.

و اگر هدیه دهنده به خود بچه هدیه می دهد، و پدر به عنوان ولایت آن را می گیرد، آنگاه بچه مالک می شود و پدر نمی تواند از آن مال مگر در صورت اضطرار به قدر کفایت استفاده شخصی کند و بنابر احتیاط، با رعایت منفعت بچه می تواند در آن مال به نفع بچه تصرف نماید. هرچند جواز تصرف برای کودک، مادامی که ضرری به مال وارد نشود خالی از قوت نیست.