چرا در دوره عادت ماهیانه زنان نباید نماز و روزه بگیرند؟

فلسفه بسیاری از احکام الاهی برای ما مخفی است اگرچه احکام الاهی دارای مصالح و حکمت هایی است که به آن دلیل تشریع شده است. نماز نخواندن و روزه نگرفتن زنان در ایام حیض و عادت ماهیانه، از جمله احکامی است که راهی برای فهم آن وجود ندارد.[1] تنها چیزی که می دانیم این است که قرآن با زنان در حال حیض همچون انسان هایی که مبتلا به بیماری چند روزه شده اند که طبیعتاً کسالت و رنج را برایشان در پی دارد، برخورد می کند. تعبیر خداوند از حیض، ” آن چه که مایه رنج” است، می باشد.[2]

آن چه در قرآن کریم درباره احکام حیض آمده است، فقط حرمت همبستری با زنان در این ایام است و دیگر احکام مخصوص به زنان حائض در سنت و روایات ثابت شده است. خداوند می فرماید: ” از تو درباره حیض مى‏پرسند، بگو: آن [مایه‏] رنج است، پس [به وقت‏] حیض از زنان کناره گیرید و تا وقتى که پاک شوند، با آنان نزدیکى مکنید، آن گاه چون [به خوبى‏] پاک شوند، [غسل کنند] از همان جا که خداوند به شما فرمان داده است با آنان آمیزش کنید. به راستى خداوند توبه کنندگان و پاک شوندگان را دوست مى‏دارد.”[3]

احکام حیض در روایات

در روایات احکام خاصی برای زنان حائض دیده شده است، ترک نماز و روزه در این ایام از جمله این احکام است. امام رضا (ع) در روایتی می فرمایند: زن به مجردی که خون حیضش را دید باید نماز و روزه را ترک کند.[4]

در روایات باب “وُجُوبِ قَضَاءِ الْحَائِضِ وَ النُّفَسَاءِ، الصَّوْمَ دُونَ الصَّلَاةِ = وجوب قضاء روزه و عدم قضاء نماز های حائض”[5] از معصومین (ع) نقل شده است که زن باید قضای روزه ایی را که در ایام حیض نگرفته است، بگیرد اما گرفتن قضای نمازها، واجب نیست و نباید آنها را قضاء کند.[6]

اما درباره فلسفه عدم قضاء نمازها و جوب قضاء روزه های قضا شده، درمناظره ای که بین امام صادق (ع) و ابوحنیفه در روایات ما آمده است، به نکته مهمی در این باب اشاره می شود. ایشان با تأکید بر این که علت و فلسفه احکام با مقایسه و قیاس به دست نمی آید[7]، به ابوحنیفه می فرماید: ای أبو حنیفه نماز أفضل است یا روزه؟ أبو حنیفه گفت: بلکه نماز أفضل است.حضرت امام صادق(ع) فرمود: بنا بر قیاسی که تو انجام می دهی، بایستى بر حائض قضاى نماز های ایّام حیض که از او فوت گشته لازم باشد و قضاء روزه لازم نباشد، با این که پیامبر(ص) قضاء نماز را ساقط گردانید و أمر بقضاء روزه نمود.![8] از این روایات به خوبی فهمیده می شود که در چنین مواردی نمی شود با فلسفه بافی و خلق حکمت هایی که از قیاس و مانند آن سرچشمه می گیرد درباره احکام الاهی سخن گفت.

بنابراین؛ بر طبق روایات و اجماع فقهاء[9]، زنان در ایام حیض نباید نماز اقامه کنند و روزه بگیرند.

نمایه مربوط:

سؤال 1259 
(سایت: 1451) (زنان و نقص عقل و مشورت با آنان).