سوره فرقان، آيه 61: «تَبارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ جَعَلَ فِيها سِراجاً وَ قَمَراً مُنِيراً»
«بروج» جمع «برج» در اصل به معنى «ظهور» است، و لذا آن قسمت از ديوار اطراف شهر يا محل اجتماع لشگر را كه بلندتر و آشكارتر است «برج» مى نامند، و نيز به همين دليل هنگامى كه زن زينت خود را آشكار سازد «تبرجت المرأة» مى گويند. اين كلمه به قصرهاى بلند نيز اطلاق مى شود.
به هر حال برج هاى آسمانى اشاره به صورت هاى مخصوص فلكى است كه خورشيد و ماه در هر فصل و هر موقعى از سال در برابر يكى از آنان قرار مى گيرند مثلا مى گويند خورشيد در برج «حمل» قرار گرفته، يعنى محاذى «صورت فلكى حمل» مى باشد، و يا «قمر در عقرب» است، يعنى كره ماه برابر صورت فلكى «عقرب» واقع شده است. (صور فلكى به مجموعه اى از ستارگان گفته مى شود كه شكل خاصى در نظر ما دارند).
اما دليل اينكه خورشيد را «سراج» ناميده و ماه را با صفت «منير» همراه نموده، ممكن است اين باشد كه «سراج» به معنى چراغ است كه نور از درون خودش سرچشمه مى گيرد، و اين متناسب با وضع خورشيد است كه طبق تحقيقات مسلم علمى نورش از خود او است، بر خلاف ماه كه نورش از پرتو خورشيد است، و لذا آن را با «منير» توصيف كرده، يعنى روشنى بخش، هر چند نورش از ديگرى گرفته شده باشد.
به اين ترتيب آيه اشاره به منزلگاه هاى آسمانى خورشيد و ماه دارد و در حقيقت اين آيه بيانگر نظم دقيق سير خورشيد و ماه در آسمان (البته در نظر ما هر چند اين تغييرات حقيقتا مربوط به گردش زمين دور آفتاب است) و نظام فوق العاده دقيقى است كه ميليون ها سال بى كم و كاست بر آنها حكم فرما است به گونه اى كه منجمان آگاه مى توانند از صدها سال قبل وضع حركت خورشيد و ماه را در روز و ساعت معين نسبت به صدها سال بعد پيش بينى كنند، اين نظامى كه حاكم بر اين كرات عظيم آسمانى است شاهد گويايى بر وجود پروردگارى است كه مدبر و اداره كننده عالم بزرگ هستى مى باشد.
منبع:
تفسير نمونه، ج15 ، ص 142