اقداماتی كه والدين درباره نمازخوان کردن فرزندانشان بايد انجام دهند به شرح ذیل می باشد
یک- دعا كردن براي نمازخوان شدن فرزندانشان
همانگونه که حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) برای فرزندان خود دعا نمود تا از اقامه کنندگان نماز باشند و به خداوند متعال عرضه داشت:« رَبِّ اجْعَلْني مُقيمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّيَّتي»[1]؛« پروردگارا: مرا برپا كننده نماز قرار ده، و از فرزندانم(نيز چنين فرما)» والدین نیز وظیفه دارند در مرحله اول برای نماز خوان شدن فرزندانشان دعا نمایند.
دو – ايجاد تصوير صحيح و روشن از دين در ذهن فرزندان
بعضي از بچه ها فكر مي كنند دين يعني حزن، اشك و انجام يك سري از كارها كه به درد آخرت مي خورد و تاثيري در زندگي دنيا ندارد. بايد بحث«دين و زندگي» را براي آنان به تصويز كشيد كه دين برنامه سعادت بخش دنيا و آخرت انسان است و نماز، بخش فراواني از آثارش در همين دنيا به انسان مي رسد.
سه- الگوي عملي بودن براي فرزندان نسبت به نماز
اگر بچه ها ببينند بهترين اوقات پدر و مادرشان زماني است كه آنها به نماز ايستاده اند، و آرام ترين، راحت ترين شرايط و هيات پدر و مادر زماني است كه وقت اذان است، زماني كه مي خواهند براي نماز آماده شوند. مي بينند كه زيباترين جامه، خوش بو ترين و معطر ترين لباس در تن پدر و مادر زماني است كه مي خواهند نماز بخوانند و از نظر اخلاقي خوش اخلاق ترين زمان عمرشان است آن وقت مي بينيم اين نماز تداعي مي شود با بهتين احساسات، براي بچه مي ماند و بچه همان موقع بدون اين كه پدر و مادر بخواهند روع مي كند به نماز خواندن و به نماز علاقه مند مي شود.
چهار – سخت و تلخ نكردن نماز براي فرزندان
امام كاظم (عليه السلام ) از پدرشان و از جدشان (عليهم السلام ) نقل كرده اند كه فرمودند:« أَبِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع يَأْمُرُ الصِّبْيَانَ أَنْ يُصَلُّوا الْمَغْرِبَ وَ الْعِشَاءَ جَمِيعاً فَقِيلَ لَهُ يُصَلُّونَ الصَّلَاةَ فِي غَيْرِ وَقْتِهَا قَالَ هُوَ خَيْرٌ مِنْ أَنْ يَنَامُوا عَنْهَا»[2]؛« پدرم علي بن الحسين ( عليه السلام ) به بچه ها مي فرمودند: نماز مغرب و عشا را پشت سر هم بخوانند به حضرت عرض كردند: [نماز عشا ]در غير وقت [فضيلت ] خوانده مي شود فرمودند: اين بهتر است كه خوابشان ببرد و اصلا نماز نخوانند.»
پنج- تشويق به نماز با كمك ابزارهاي مختلف
شش- نقل سخنان بزرگان و دانشمندا درباره نماز و ارتباط عملي بعضي از آنها با نماز[3]
هفت- مانوس ساختن فرزندان با مسجد
هشت – آموزش و تشویق گام به گام فرزندان نسبت به نماز
ازمهمترین اقدامات والدین برای تربیت و تشویق فرزندان برای نماز، تربیت و تشویق گام به گام نماز به آنها می باشد.
امام صادق علیه السلام در خصوص نحوه آموزش گام به گام نماز به کودکان اینچنین بیان داشته اند:
هنگامي كه كودك به سه سالگي رسيد، به او گفته می شود که هفت مرتبه ((لااله الاالله ))بگويد.بعد او را آزاد بگذار تا زمانیکه سن او به سه سال و هفت ماه و بیست روز که رسید به او گفته می شود که هفت مرتبه بگوید« محمد رسول الله» بعد او را آزاد بگذار تا چهار سال او تمام شود آن گاه به او بگو هفت مرتبه ((صلي الله علي محمد و آل محمد)) بگوید.
پس او را آزاد بگذار تا هنگامي كنه پنج سالش تمام شد، آنگاه دست راست و چپش را به او ياد بده، وقتي آن ها را شناخت، او را به سمت قبله بنشان، و به او بگو: ((سجده كن )).
سپس او را تا شش سالگي آزاد بگذار.و بعد از آن به او نماز خواندن و ركوع وسجود را ياد بده.
هنگامي كه هفت سالش تمام شد، آنگاه به او بگو: ((دست و صورتت را بشوي ))و هنگامي كه شست، به او بگو: ((نماز بخوان )).
و بعد او را تا تمام شدن نه سالگي آزاد بگذار و سپس به او وضو را ياد بده[4]. [5]
پی نوشت :
[1] – ابراهيم (14)، آيه 40