آيا عصمت پيامبران، همه در يك سطح است يا درجات مختلفي دارد؟

همان گونه كه نبوت، امامت، رسالت، ولايت و خلافت داراي مراتب مختلف است، ملكه عصمت هم درجات مختلفي دارد. چنان كه قرآن مي فرمايد:
«تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلىَ‏ بَعْضٍ  مِّنْهُم مَّن كلََّمَ اللَّهُ  وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ» بعضى از آن رسولان را بر بعضى ديگر برترى داديم برخى از آنها، خدا با او سخن مى ‏گفت و بعضى را درجاتى برتر داد. [1] و نيز مي فرمايد: «وَ لَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّنَ عَلىَ‏ بَعْضٍ  وَ ءَاتَيْنَا دَاوُدَ زَبُورًا» ما بعضى از پيامبران را بر بعضى ديگر برترى داديم و به داوود، زبور بخشيديم.[2] طبق اين آيات همانگونه كه نبوت ورسالت مراتب مختلفي دارد نتيجه مي گيريم درجات عصمت انبيا نيز متفاوت است گرچه همه آنها معصومند. پيامبران اولوالعزم به نسبت ساير پيامبران در درجه بالاتري از عصمت قرار دارند. درجه پيامبر برتر باعث مي شود كسي كه در مرتبه پايين قرار دارد خود را در سنجش با او گناهكار بداند؛ بدون آنكه از او گناه بزرگ يا كوچكي سرزده باشد. چرا كه «حسنات الابرار سيئات المقربين» يعني پيامبري كه خود را در مرتبه اي مي نگرد كه نسبت به مرتبه پيامبران اولوالعزم ناقص است، خود را با آنان كه كاملترند مي سنجد. از اينرو مي نالد و مي گدازد و مي گويد: «فارحم عبدك الجاهل» با آنكه خود انساني معصوم و بزرگ است.[3] پي نوشت:
[1] . بقره،۲۵۳
[2]. اسراء،۵۵
[3] .وحي و نبوت در قرآن، عبدالله جوادي آملي، اسراء، ۱۳۸۱،ص208