اما چند نکته:
۱) در دعا هم ممکن است شیطان سر راه نشسته باشد ، چون دعا هم مصداقی از “صراط مستقیم” است؛
“لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقيمَ . من بر سر راه مستقيم تو، در كمين آنهاهستم.”
(اعراف/۱۶)
به دل میاندازد که مثلا ؛
دعا نکن! مستجاب نمیشود!
در حالیکه طبق حدیث اهل بیت (ع) فرمودند : وقتی دعا میکنی ، استجابت را پشت درب ببین.[عده الداعی، ابن فهدحلی]
و یا میگوید: دعای تو بی اثر است چون حالِ دعا نداری !
درحالیکه دعا، عبادت است و دوری از استکبار در برابر حق تعالی و با هرمقدار انگیزه هم ارزشمند است. (غافر/۶۰)
و یا بعد از دعا میگوید: دیدی مستجاب نشد! در حالیکه طبق فرمایشات معصومین (ع) محال است دعا مستجاب نشود؛ یا خود حاجت را میدهند و یا در دنیا عوضِ آن را میدهند و یا در آخرت کرامتها میفرمایند. [عده الداعی، ابن فهدحلی]
به فرزندش امام مجتبی(ع) فرمود: در مورد دعا؛ محرومیتی در کار نیست. [نهج البلاغه]
۲) نباید در استجابت دعا، انتظار داشته باشیم یکباره “کن فیکون” شود و معجزهای رخ دهد. گاهی استجابت دعا خود دارای یک مسیری است که باید طی شود، مثلا برای شفاء بیمار به طبیب و دارو مراجعه کرد تا نتیجه گرفت. به این مهم در حدیث اینگونه اشارت فرمود: “دعا نمک طعام است” [عده الداعی ابن فهد]
۳) برای استجابت دعا راه قرآنی این است که؛ “آدمی به تعهدش در برابر پروردگار پای باشد تا خدا هم اجابت بفرماید”؛ “أَوْفُوا بِعَهْدي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ” (بقره/۴۰)
در حدیثی فرمودند: “والله که اگر پای بند به عهدت (بندگی) باشی خدا هم وفادارد.” [تفسیرکنزالدقائق]
۴) برای رسیدن به تمام و کمال استجابت؛ باید از هر غیر خداست قطع امید نمود.
در حدیث فرمود: “از همه مردم دست بشور و امیدت فقط به او باشد .” [تفسیرالصافی]
۵) اگر احیانا استجابتی دیده نشد نباید زنگار ناامیدی به دل نشیند چرا که ممکن است شنیدن صدای عبد مومن خود را دوست دارد مکرر بشنود.
در حدیث قدسی خود باری تعالی فرمود: دیر شدن استجابت برای این است که صدایش را دوست دارم ؛ اشتهی ان اسمع ندائه و صوته” [عده الداعی]
در آستانه شب ۲۷ رمضان که به شب قدر نزدیک است؛ التماس دعا
هو الودود
نویسنده: هادی سروش