عصراسلام: پزشکان در طول تجربهی خود به نوع خاصی از شخصیت حرفهای دست پیدا میکنند که مبتنی بر اتوریتهای است که خوانندگان کموبیش از پزشکان خود دیدهاند. نوعی قاطعیت و قدرت تصمیم گیری فرمولهشده. چه اینکه هرکسی که طبابت میکند بارها در آستانهی تصمیم دربارهی مرگ و زندگی یک انسان قرار گرفته و بر اساس علم پزشکی موظف بوده با کمترین خطا نظر بدهد و تصمیم بگیرد و یا اقدام نماید.
حال فرض کنید که پزشک به پدر کودک بیمار با قاطعیت و اتوریتهای قدرتمند اعلام کند و بلکه تشر بزند که تأخیر در درمان چه مخاطراتی برای کودک دارد و ازینکه آن پدر، فرزندش را به جوشانده ببندد یا به حجامت دلخوش کند انذارش دهد چه نتیجهای حاصل خواهد شد تا کسی که مثل یک روشنفکر یا نهایتا یک آکادمسین مخاطرات را بگوید و تصمیم را به پدر کودک واگذار کند.
اخیراً آقای دکتر محمدی مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، دربارهی وضعیت بد واکسن کرونا که هماکنون با آن مواجهیم با فانا مصاحبه کرده است. از سخنانش اینگونه برداشت میشود که وزارت بهداشت همهی اطلاعات دربارهی واکسن را به مقامات ذیربط اعلام کرده است و آنها تصمیم گرفتهاند که ایران در کارآزمایی بالینی واکسنهای خارجی شرکت نکند و طبعا الان واکسن نداشته باشیم. مقامات ذیربط مورد نظر ایشان کمیسیون بهداشت و درمان و کمیسیون امنیت ملی مجلس و شورای عالی امنیت ملی است.
به عبارت دیگر و به گفتهی ایشان پزشک به متولیان امر همه چیز را گفته اما نتیجهی تصمیم آنها این حال و روز امروز واکسن کرونا در کشور است.
به نظر من در اینجا یک قضیه جور در نمیآید و آن سخنی است که خیلی وقت پیش وزیر محترم بهداشت اعلام کرد که ما نمیگذاریم مردم کشورمان موش آزمایشگاهی شوند. به عبارت دیگر در اینجا پزشک در این نوع تصمیمگیری متولیان مملکت احتمالا چندان بینقش هم نبوده است.
آقای دکتر نمکی اولین غیر پزشکی است که در ایران وزیر بهداشت شده است مثل ممالک راقیه!
با همهی احترامی که برای او و تیمش قائلم و با سپاس بخاطر زحمتهایی که کشیدهاند و رنجهایی که در کنترل کرونا بردهاند به نظر من اقدامات وزارت بهداشت در موضوع واکسن قابل دفاع نیست!
اشتباه دیگری که انجام میشود اعلام قطعیت دربارهی واکسن ایرانی به مردم و مسئولین است. انشالله که واکسن ایرانی مفید و موثر خواهد بود اما پزشکی در ساحت علم یک علم تجربی است. امکان قطعیت در آن وجود ندارد. و در ساحت عمل با اتفاقات غیرمنتظره همراه است.
این یادداشت را نوشتم تا علاوه بر اینها که گفته شد چند نکتهی دیگر را هم عرض کنم؛
۱- آقای وزیر نباید امر پزشکی را حماسی کند. پزشکی جای عمل عالمانه، مراقبت و توجه، و صبر و انتظار است. جای حماسهخواندن برای ایرانیان و جهانیان نیست! سیر امور در پزشکی یکنواخت نیست. و این مسئلهای ذاتی است در امر پزشکی. پزشکان معمولا در امر درمان نگران، محافظهکار و مترصد عوارض ناخواسته یا شکست درمان هستند.
۲- آقای وزیر نباید امر پزشکی را سیاسی کند. نهادها و اشخاصی که برای خودنمایی و پروپاگاندا در این وادی عرض اندام میکنند به زودی مشتشان باز میشود. گرهزدن سرنوشت پزشکی به اینها به اعتبار و حیثیت وزارت بهداشت لطمه میزند.
۳- آقای وزیر نباید تریبون جریانات شبهعلم قرار گیرد. آنها برای منافع مادی، یا منزلت اجتماعی سلامت انسانها را به مخاطره میاندازند.
۴- یک پزشک وقتی ببیند به دلایلی توان خدمت ندارد از بیمار عذر میخواهد. پزشکی عرصهی ضمانی است که انسان در برابر جان دیگران دارد. من به عنوان یک پزشک یا یک مسئول اگر نتوانم کار کنم باید استعفا بدهم.
۵- اقتصاد سلامت در حال احتضار است. با اکتفا به این تعرفهها و بیمهها، کار طبابت تعطیل است. مگر نمایشی از طبابت اجرا کنیم. پزشکان نمیتوانند هزینهی درمان جامعه را بپردازند همانطور که مرغداران نتوانستند هزینهی ناهار مردم را بپردازند و جوجههای یکروزه را کشتند. انسانها جوجه نیستند تا آنها را راحت بتوان کشت!
۶- پزشکان فوج فوج در حال مهاجرتند. این سرمایه هیچجوره جبران نمیشود! اولیای مملکت را انذار دهید و حتی تشر بزنید! فاجعهی کمبود پزشکِ باتجربه، از فاجعهی کمبود واکسن کرونا به مراتب مرگبارتر است.
محمد حسین غیاثی