همه

مبانی حقوقی و اخلاقی خانواده در قرآن (1) این نیاز دو سویه تا حدود زیادی، پیوند همیشگی یا طولانی میان زن و شوهر را سبب می شود و تأمین این نیاز بنیاد بسیاری از احکام خانواده است. مبانی حقوقی و اخلاقی خانواده در قرآن (1) نویسنده : علامه مصباح یزدی   1.اصل تأمین نیازهای جنسی این نیاز دو سویه تا ...

موانع معرفت ریشه تحصیل کمالات انسانی و اصل فضایل اخلاقی از دیدگاه اسلام، ایمان به خداوند و ایمان به خداوند مشروط به علم و معرفت است. پس تحصیل علم که امر اختیاری و هدف واسطه ای است، موانع معرفت نویسنده : علامه مصباح یزدی   ریشه تحصیل کمالات انسانی و اصل فضایل اخلاقی از دیدگاه اسلام، ایمان به خداوند و ...

مبانی حقوقی و اخلاقی خانواده در قرآن (2) مهم ترین عامل در پیدایش جامعه و تأسیس زندگی جمعی و تشکیل جوامع مدنی، عامل عقلانی است. عقل موجودی حسابگر است و تشکیل جامعه را بر محور منافع اعضای آن، مبانی حقوقی و اخلاقی خانواده در قرآن (2) نویسنده : علامه مصباح یزدی   عامل عقلانی و هم بستگی اجتماعی مهم ترین ...

میل به بقا و جاودانگی (1) طبیعی ترین اثری که بر حبّ ذات مترتّب می شود، میل به زندگی جاودانه است و هر انسانی درنهاد خود این غریزه را دارد. رابطه تنگاتنگ و ملازمه این دو میل تا حدّی است که میل به بقا و جاودانگی (1) نویسنده : علامه مصباح یزدی   طبیعی ترین اثری که بر حبّ ذات ...

میل به بقا و جاودانگی (2) انسان می خواهد باقی باشد، اما پرسش این است که این پایداری به کدام یک از ابعاد زندگی انسان مربوط می شود و از چه طریقی باید آن را جست و جو کرد؟ پاسخ صحیح دادن به میل به بقا و جاودانگی (2) نویسنده : علامه مصباح یزدی   جهت دهیِ میل به بقا ...

امام على و ایرانیان: دولت کریمه و رفتار کریمانه (2) پس از این تصمیمِ مهم، سازمان و تشکیلات زمین ها را برهم نزدند و زمین هاى کشاورزى قطعه قطعه نشد و کشاورزان نیز بدون هیچ گونه نگرانى به کار خود مشغول شدند و مجاهدان نیز امام على و ایرانیان: دولت کریمه و رفتار کریمانه (2) نویسنده:ذاکرى على اکبر   فوائد ...

علامه جعفری و حقیقت مندی ادیان تنوع و تکثر ادیان (کثرت دینى) واقعیتى انکارناپذیر است، اما مهم چگونگى مواجهه با این واقعیت است. در مقابل دعاوى صدق و حقیقت مندى ادیان مختلف چه موضعى باید اتخاذ کرد؟ علامه جعفری و حقیقت مندی ادیان نویسنده : ولی الله عباسی   اشاره: تنوع و تکثر ادیان (کثرت دینى) واقعیتى انکارناپذیر است، اما ...

کنکار و ضعف فلسفى در شناخت ادیان یکى از مهم ترین شاخصه هاى جنبش هاى نوپدید دینى-عرفانى، انتقاد شدید آنان به وجود ادیان بزرگ و تعالیم آنان است، لذا در بسیارى از این جریان هاى معنوى، انواع زیادى از کنکار و ضعف فلسفى در شناخت ادیان نویسنده : محمدحسین کیانی   یکى از مهم ترین شاخصه هاى جنبش هاى نوپدید ...

سیر تطوّر تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا(3) 3. سهروردی قالب کلی نظریه ابن‌سینا در باب نبوت از جانب سهروردی نیز پذیرفته شده است؛ اما وی در مسائلی مثل کیفیت رؤیت فرشته وحی و نیز استماع وحیانی با تکیه بر مبانی فلسفه سیر تطوّر تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا(3) نویسنده : زهرا یوسفی روشناوند   3. سهروردی ...

سیر تطوّر تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا(2) ماهیت فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا 1. فارابی فارابی از آموزه وحی، تبیینی معرفت‌شناختی ارائه می‌کند و معتقد است همان طور که نفس انسانی برای دریافت کلیات باید به عقل فعال سیر تطوّر تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا(2) نو?سنده : زهرا ?وسف? روشناوند   ماهیت فلسفی وحی از ...

سیر تطوّر تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا(1) وحی که یکی از مهم‌ترین آموزه‌های دینی است از سوی فلاسفه همچون دیگر اندیشمندان مورد توجه قرار گرفته است. در فلسفه اسلامی، فرشته وحی، مخزن علوم و مفیض آنها و گیرنده وحی سیر تطوّر تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا(1) نویسنده : زهرا یوسفی روشناوند   وحی که یکی از ...

جستاری در باب خداشناسی در آثار شهید مطهری دراین مقاله، بخش قابل توجهی از دیدگاه های شهید مطهری در باب خداشناسی مورد توجه، تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . موضوعاتی از قبیل، الف: حدود توانایی عقل در باب خداشناسی ؛ جستاری در باب خداشناسی در آثار شهید مطهری     نویسنده: عباس نیکزاد (*)   چکیده دراین مقاله، بخش ...

حنفا، حنفیت و رابطه‌ی آن با اسلام پیش از ظهور اسلام و بعثت پیامبر اکرم (ص)، که در جزیره العرب آیین شرک و بت‌پرستی حاکم بود، جنبش خود انگیخته‌ای ظهور کرد که بعدها نام «آیین حینف» شهرت یافت و گروندگان حنفا، حنفیت و رابطه‌ی آن با اسلام     نویسنده:سید محمد علی احسانی کارشناس ارشد کلام   بررسی تاریخی حنفا ...

علم و عصمت امام از دیدگاه اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام تحقیق دربارة باورهای اساسی شیعه در موضوع امامت، از مباحث مهمی است که به اصالت و اعتبار این باورها . با مطالعة منابع اولیه می توان به این نتیجه رسید که خاستگاه دیدگاه کنونی علم و عصمت امام از دیدگاه اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام     نویسنده: سیدعلی هاشمی (*) ...

تحلیل عقاید شیخیه در بسترسازی بابیت و بهائیت از دیرباز مسائلی مانند معاد جسمانی، معراج جسمانی پیامبر، غیبت و امکان طول عمر امام زمان در بین اندیشوران مطرح بوده و نظر اتی برای توجیه این باورها بیان شده است . از جمله نظرات احمد احسائی تحلیل عقاید شیخیه در بسترسازی بابیت و بهائیت     نویسنده: حمید فلاحتی (*)   ...

سقا خونه یه سقاخونه ى قدیمى بود؛ دو اشکوبه. تخته کوب؛ با ستون هاى چوبى؛ صحن گلى که جا به جا قلوه سنگ ماسیده بود ته اش. پایین طارمى، جایى که همیشه سایه دار بود و نمناک، سال ها پیش چاه زده بودند سقا خونه نویسنده : رحمت حقی پور   یه سقاخونه ى قدیمى بود؛ دو اشکوبه. تخته کوب؛ ...

راهکارهای فهم حدیث در کتاب اربعین شیخ بهایی«1» بررسی و شناخت شیوه های فهم حدیث در حوزه ی حدیث پژوهی امری مهم و ضروری است. از جمله مجموعه های حدیثی، کتاب‌هایی تحت عنوان چهل حدیث است که مورد توجه و اهتمام علما در راهکارهای فهم حدیث در کتاب اربعین شیخ بهایی«1» نویسنده: غلامرضا رییسیان(1)   چکیده: بررسی و شناخت شیوه ...

راهکارهای فهم حدیث در کتاب اربعین شیخ بهایی«3» یکی از مسائل مهم در حوزه ی حدیث پژوهی و یکی از شاخه های مهم دانش فقه الحدیث بحث اختلاف حدیث است که تحت عنوان مختلف الحدیث به بحث درباره ی احادیثی می‌پردازد که با هم ناسازگارند؛ راهکارهای فهم حدیث در کتاب اربعین شیخ بهایی«3» نویسنده: غلامرضا رییسیان(1)   روش حل اختلاف ...

راهکارهای فهم حدیث در کتاب اربعین شیخ بهایی«2» متن حدیث یک مجموعه ی بسته و مستقل از هرگونه وابستگی به بیرون نیست. حدیث نیز مانند دیگر اسناد تاریخی بر جا مانده، ممکن است با همه ی حاشیه ها و رشته های مرتبط با آن به دست ما نرسیده باشد راهکارهای فهم حدیث در کتاب اربعین شیخ بهایی«2» نویسنده: غلامرضا رییسیان(1) ...

گذری بر سند و درنگی در متن حدیث «اخوک دینک…» «1» حدیث «اخوک دینک، فاحتط لدینک بما شئت»، از گزاره های پر بسامد دینی در نوشته های پرداخته شده در علم اصول فقه، هنگام شک مجتهد در مقام استخراج احکام فرعی دین است که گذری بر سند و درنگی در متن حدیث «اخوک دینک…» «1» نویسنده: پرویز رستگار (1)   ...

گذری بر سند و درنگی در متن حدیث «اخوک دینک…» «2» حدیث «اخوک دینک، فاحتط لدینک…» دو بخش دارد: بخش نخست آن، گزاره‌ای اخباری و اسنادی و اسمی و ساخته شده از یک مبتدا و یک خبر و بخش دوم، گزاره‌ای انشایی و فعلی است که گذری بر سند و درنگی در متن حدیث «اخوک دینک…» «2» نویسنده: پرویز رستگار ...

نسخ حدیث، امکان و محدوده ی آن«2» به تصریح برخی، اینگونه نسخ، به احادیث نبوی اختصاص دارد. (2) بنابراین، باید احادیث صادر شده از ائمه (ع) را خالی از آن دانست. ظاهر برخی روایات نیز تایید کننده ی همین دیدگاه است؛ نسخ حدیث، امکان و محدوده ی آن«2» نویسنده: علی اکبر کلانتری (1)   امکان نسخ در احادیث ائمه (علیهم ...

نسخ حدیث، امکان و محدوده ی آن«1» بیشتر مباحث دانشمندان علوم قرآنی و حدیث ، ناظر به نسخ آیات قرآنی است و از نسخ حدیث، بحث منقح و در خور توجهی به میان نیامده است؛ حال، آن که مفاد دسته ای از روایات شیعه و نسخ حدیث، امکان و محدوده ی آن«1» نویسنده: علی اکبر کلانتری (1)   چکیده بیشتر ...

گونه‌‌شناسی، اعتبار و معایب سبب ورود حدیث«1» یکی از مسائلی که از قرون اولیه در میان مسلمانان مطرح بوده، شناسایی اصول، قواعد و علوم مرتبط با فهم و درک درست حدیث است. به همین منظور دانشمندان اسلامی انواع مختلف علوم گونه‌‌شناسی، اعتبار و معایب سبب ورود حدیث«1» نویسنده: حمزه حاجی (1)   چکیده: حدیث، به عنوان دومین منبع تشریع از ...

گونه‌‌شناسی، اعتبار و معایب سبب ورود حدیث«3» نظر به این که روایات مربوط به اسباب ورود حدیث مانند سایر روایات، حدود یک قرن به صورت شفاهی نقل می‌شد و به طور رسمی جمع آوری و تدوین نگردید، راویان عمداً یا سهواً در گونه‌‌شناسی، اعتبار و معایب سبب ورود حدیث«3» نویسنده: حمزه حاجی (1)   معایب و آفتهای سبب ورود حدیث ...

گونه‌‌شناسی، اعتبار و معایب سبب ورود حدیث«2» دکتر یحیی اسماعیل در مقدمه ی خود بر کتاب اسباب ورود حدیث سیوطی، این دو نوع تقسیم‌بندی بلقینی را به ترتیب، متصل و منفصل نام نهاده است، (3) در این جا به توضیح این نوع تقسیم‌بندی می‌‌پردازیم: گونه‌‌شناسی، اعتبار و معایب سبب ورود حدیث«2» نویسنده: حمزه حاجی (1)   انواع سبب ورود حدیث ...

بررسی روایات فضل بن شاذان«3» نویسنده ی معرفه الحدیث بر آن است که فضل اواخر عمر حسن بن علیّ بن فضّال (م221_224ق) و سایر مشایخ خویش را درک کرده، از رهگذر این که نوشته شده به سنّ بلوغ نرسیده بود که بررسی روایات فضل بن شاذان«3» نویسنده: دکتر مهدی بیات مختاری (1)   نا استوار قلمداد شدن روایات فضل بن ...

بررسی روایات فضل بن شاذان«2» اگر اساتید فضل در سال ‌های نزدیک به شهادت امام رضا (علیه السلام) درگذشته باشند، بی‌‌تردید، روایت وی را از امام رضا (علیه السلام) موجّه و برخوردار از صحتّ می‌‌ سازند. بررسی روایات فضل بن شاذان«2» نویسنده: دکتر مهدی بیات مختاری (1)   نا استوار قلمداد شدن روایات فضل بن شاذان از امام رضا (علیه ...

بررسی روایات فضل بن شاذان«1» نگاشته های شیخ صدوق (م 381 ق)، بویژه من لایحضره الفقیه، علل الشرایع و عیون الاخبار الرّضا (علیه السلام) به فزونی حاوی نقل فضل بن شاذان نیشابوری (م 260 ق) از امام رضا بررسی روایات فضل بن شاذان«1» نویسنده: دکتر مهدی بیات مختاری (1)   نا استوار قلمداد شدن روایات فضل بن شاذان از امام ...

حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«1» حدیث سفینه یکی از احادیث نقل شده از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است که در مصادر شیعه و اهل سنت وارد شده است. مضمون این حدیث این است که هر کس از اهل بیت پیامبر حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«1» نویسنده: حکمت جارح صبر الرحمه (1) ...

حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«4» ابوعبید آجری از ابوداود در مورد معاویه بن هشام، نقل می‌کند که او ثقه است و ابن حبان نیز وی را در کتاب الثقات آورده است و ابوحاتم در مورد وی گفته صدوق است و ابن سعد گفته صدوق و حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«4» نویسنده: حکمت جارح صبر الرحمه (1) ...

حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«3» 1. یکی از مسائل مهم این است که بیان کنیم که حدیث ضعیف با شرایط معینی، به وسیله ی کثرت طریق ‌ها تقویت می‌گردد. باید دید آیا این شرایط در حدیث سفینه جمع شده است یا نه. به عبارت دیگر، حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«3» نویسنده: حکمت جارح صبر الرحمه (1) ...

حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«2» واما التأویل فمحتمل بأن یؤول الفلک بشریعه نوح التی نجا بها هو ومن آمن معه من قومه، کما قال النبی ـ صلی الله علیه وسلم ـ : مثل اهل بیتی مثل سفینه نوح، من رکب فیها نجا و من تخلف عنها غرق حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«2» نویسنده: حکمت جارح صبر ...

حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«5» علامه نورالدین سمهودی شافعی (م 911ق)، وی در کتاب جواهر العقدین بابی را تحت عنوان «ذکر انّهم أمان الامه و أنّهم کسفینه نوح علیه الصلاه والسلام، من رکبها نجا و من تخلّف عنها غرق» حدیث سفینه در کتاب ‌های اهل سنّت«5» نویسنده: حکمت جارح صبر الرحمه (1)   تصریح علمای اهل تسنّن به ...

آسیب ‌شناسی روایات ابن ابی الحدید درباره‌ امام حسین (ع) «3» از مواردی که ابن ابی الحدید در باره ی باب حسن و حسین (علیه السلام) مطرح می‌کند، بحث اجتهاد آن دو است. وی همچون استاد معتزلی‌اش قاضی القضاه معتقد است که یکی بر اساس اجتهاد آسیب ‌شناسی روایات ابن ابی الحدید درباره‌ امام حسین (ع) «3» نویسنده: علی اکبر ...

آسیب ‌شناسی روایات ابن ابی الحدید درباره‌ امام حسین (ع) «2» آنچه در نقد متن تاریخی مهم است، این است که پژوهشگر ضمن این‌ که با دقت و با استفاده از ابزار تحقیق همچون مقارنه میان مصادر و منابع مختلف تاریخی به نقد نص تاریخی بپردازد، آسیب ‌شناسی روایات ابن ابی الحدید درباره‌ امام حسین (ع) «2» نویسنده: علی اکبر ...

آسیب ‌شناسی روایات ابن ابی الحدید درباره‌ امام حسین (ع) «1» هر کس اندک آشنایی با شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه داشته باشد، از وجهه و جایگاه تاریخی آن نزد مورخین آگاه است، از این رو نگارنده سعی دارد جنبه هایی از شرح را در باره ی امام حسین آسیب ‌شناسی روایات ابن ابی الحدید درباره‌ امام حسین ...

آداب و خواص به کار بردن بوی خوش عطرزدن و به کار بردن بوی خوش سنت پیامبر و ائمه معصومین علیهم السلام است. ایشان نیز مردم را به استفاده از بوی‌خوش سفارش می‌کردند. فضیلت‌ها و خواص فراوانی برای بوی‌خوش آداب و خواص به کار بردن بوی خوش   نویسنده: عباسعلی تیموری عسگرانی   چکیده عطرزدن و به کار بردن بوی ...

از برزخ تا قیامت چکیده: این تحقیق که از لابه لای روایات و آیات و کتب مختلف دسته بندی شده پیرامون این مطالب است که چگونه قیامت با نفخه صور آغاز می‌شود و همه می‌میرند؟ و نفخه صور دوم چگونه است از برزخ تا قیامت از برزخ تا قیامت   نویسنده: عباس یسلیانی   چکیده: این تحقیق که از لابه ...

چیستی و کارآمدی جغرافیاپژوهی علم چندی ست واژگانی چون جغرافیا، طبقه بندی علم، مهندسی، هندسه علم، منظومه علم و امثال این واژگان در بعضی از مراکز و فضاهای پژوهشی، رواج یافته است ولی تعریف و چیستی و کارآمدی جغرافیاپژوهی علم چیستی و کارآمدی جغرافیاپژوهی علم   نویسنده: محمد جندقیان   چکیده؛ چندی ست واژگانی چون جغرافیا، طبقه بندی علم، مهندسی، ...

جغرافیای اسلام‌شناسی (2) یکی از مسائلی که برای مستشرقین، بسیار علاقه مندانه است اسلام‌شناسی است، علاوه بر ایشان، توده‌هایی از مردم غیر مسلمان نیز برآنند تا ذهنیتی کامل و نظام‌وار و لکن مختصر از جغرافیای اسلام‌شناسی (2)   نویسنده: محمدمهدی جندقیان   چکیده؛ یکی از مسائلی که برای مستشرقین، بسیار علاقه مندانه است اسلام‌شناسی است، علاوه بر ایشان، توده‌هایی از ...

جغرافیای اسلام‌شناسی (1) یکی از مسائلی که برای مستشرقین، بسیار قابل توجه است اسلام‌شناسی است، علاوه بر ایشان، توده‌هایی از مردم غیر مسلمان نیز برآنند تا ذهنیتی کامل و نظام‌وار و لکن مختصر از جغرافیای اسلام‌شناسی (1)   نویسنده: محمدمهدی جندقیان   چکیده؛ یکی از مسائلی که برای مستشرقین، بسیار قابل توجه است اسلام‌شناسی است، علاوه بر ایشان، توده‌هایی از ...

آداب و اعمال روز ترویه ترویه به معنای ذخیره کردن آب است و چون در این روز حجاج باید برای توقف در عرفات و بیتوته در مشعرالحرام و انجام اعمال خاص منی، به فکر ذخیره آب می بودند، به آن (یوم الترویه) گفته می‌شود. آداب و اعمال روز ترویه     ترویه به معنای ذخیره کردن آب است و چون ...

روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«2» مراجعه به کتب تفسیر روایی و ارزیابی روایات وارد شده در ذیل آیات، نشان می دهد که این روایات، به «گونه» هایی قابل تقسیم اند؛ گونه هایی که نشان از کارکردهای متفاوت این روایات دارند. روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«2» نویسنده: مهدی مهریزی (1)   بخش یک. گونه شناسی روایات تفسیری ...

روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«1» روایات تفسیری در مصادر حدیثی شیعه بیش از پانزده هزار حدیث اند. این روایات را از نظر سبک و گونه شناسی به ده گروه می توان تقسیم کرد که هر گروه، کارکرد ویژه ای دارد؛ روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«1» نویسنده: مهدی مهریزی (1)   چکیده روایات تفسیری در مصادر حدیثی ...

روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«3» ابن بابویه، قال: حدّثنا علی بن أحمد، قال: حدّثنا محمّد بن أبی عبد الله، عن محمّد بن إسماعیل، عن علی بن العبّاس، قال: حدّثنا القاسم بن الربیع الصحّاف، عن محمّد بن سِنان، أنّ الرضا(علیه السّلام)کتب إلیه فیما کتب روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«3» نویسنده: مهدی مهریزی (1)   6. بیان حکمت ...

روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«5» گروهی اندک از اندیشمندان قرآنی و اصولی، به عدم حُجّیت روایات تفسیری قایل اند. برخی از اینان، به صورت ضمنی و به هنگام بحث از «عدم حجّیت خبر واحد در غیر فقه»، روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«5» نویسنده: مهدی مهریزی (1)   2. عدم حُجّیت روایات تفسیری گروهی اندک از اندیشمندان ...

روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«4» نخست. موضوع حُجّیت، چیزی است که امروزه به عنوان «میراث روایات تفسیری» در اختیار ما قرار دارد و این مبحث، هرگز ناظر به مسأله جایگاه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه(علیه السّلام)در روایات تفسیری شیعه، گونه شناسی و حُجّیت«4» نویسنده: مهدی مهریزی (1)   بخش دو. حُجّیت احادیث تفسیری ...

مفهوم شناسی مخالفت و موافقت حدیث با قرآن «1» یکی از معیار های نقد متن حدیث (نقد داخلی) موافقت و مخالفت با قرآن است. این معیار- که از رهنمودهای پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و معصومان (علیهم السّلام) به دست آمده است، مفهوم شناسی مخالفت و موافقت حدیث با قرآن «1» نویسندگان: مجتبی نوروزی (1) و حسن ...

مفهوم شناسی مخالفت و موافقت حدیث با قرآن «2» در این منابع، روایات فراوانی در خصوص عرضه احادیث بر قرآن و در نتیجه، پذیرش احادیث موافق با کتاب و طرح احادیث مخالف یافت می شود. تعداد این احادیث- که از طرق مختلف به پیامبر مفهوم شناسی مخالفت و موافقت حدیث با قرآن «2» نویسندگان: مجتبی نوروزی (1) و حسن نقی ...