همه

توسعه در معنای «کتب» و «ضلال» هدف ما از آغاز تاکنون این بوده و هست که بدانیم طبق عقل، فطرت، دین و قانون الهی، انسان الهی و مسلمان، حق رساندن چه پیامی را دارد و حق رساندن کدام را ندارد؟ چه می‌تواند بنویسد و حق نوشتن چه چیزی را ندارد؟ و محدوده توسعه در معنای «کتب» و «ضلال»   نویسنده: ...

ادله کتاب (نص) درباره‌ی تحریم کتب ضلال (2) مرحوم طبرسی می‎‌گوید: «خداوند سبحان بار دیگر از علمای یهود سخن می‌گوید و بر آنها «ویل» می‌فرستد. ابن عباس «ویل» را به معنای عذاب دانسته و … گفته شده که «ویل» کوهی است از آتش و خدری از پیامبر (صلی الله علیه و ادله کتاب (نص) درباره‌ی تحریم کتب ضلال (2)   ...

ادله کتاب (نص) درباره‌ی تحریم کتب ضلال (1) در این مقاله در نظر داریم ادله ارائه شده از طرف فقهای عظام در مورد حکم کتب ضاله را طرح و بررسی کنیم و در صورتی که دلیلی دیگر از منابع یافتیم بر آن‌ها بیفزاییم. اولین بخش این مقاله را از کلام خالق آغاز می‌کنیم. ادله کتاب (نص) درباره‌ی تحریم کتب ضلال ...

موانع تحول سازمان حوزه چگونه باید پذیرفت که تاکنون تاریخ حوزه های شیعی به شایستگی در حوزه‌ی پژوهشهای تاریخی جای نگرفته و اقدامی جدی از سوی شخص یا گروهی برای انجام این مهم صورت نگرفته است؟ گرچه تک نگاریهایی در این باره به انجام موانع تحول سازمان حوزه   نویسنده: عبّاس مخلصی   به جای مقدمه چگونه باید پذیرفت که ...

وظایف و جایگاه حوزه علمیه شروع سخن از تحول و برنامه ریزی در حوزه های علوم دینی، بدون مشخص شدن مسؤولیتِ علما و جایگاه اجتماعی و سیاسی حوزه، امری است ناممکن، از این رو آنچه قبل از هر چیز می‌بایست مورد بحث قرار گیرد این است که حوزه وظایف و جایگاه حوزه علمیه   نویسنده: سیّدعبّاس رضوی   شروع سخن ...

طرح ایجاد نظام مدیریت عالی حوزه ی علمیه ی قم (2) نظر نگارنده بر این است که باید محدودیت بسیار کمی برای انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان قائل شد و حداکثر تشویق و ترغیب را برای مشارکت عمومی حوزویان قائل گردید. زیرا در این مرحله، مهمّ آن است که توجه عمومی حوزه طرح ایجاد نظام مدیریت عالی حوزه ی علمیه ...

طرح ایجاد نظام مدیریت عالی حوزه ی علمیه ی قم (1) ایجاد ساختار صحیح تشکیهاتی و تنظیم مدیریتی کارآمد در حوزه‌های دینی، موضوعی است که قبل و پس از انقلاب اسلامی در ایران و با گسترش دامنه‌ی وظائف حوزه و مسؤولیت آن، هر از چندگاهی طرح و درباره‌ی آن سخنانی مطرح طرح ایجاد نظام مدیریت عالی حوزه ی علمیه ی ...

سازمان و مدیریت حوزه علمیه حوزه علمیه، به عنوان خاستگاه تعلیم و تربیت روحانیت، از اهمیت ویژه ای در نظام اسلامی برخوردار است. تربیت روحانیون با صلاحیتی که شایستگی انجام وظائف خطیر محوله در صحنه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اجرایی را سازمان و مدیریت حوزه علمیه   نویسنده: بنیاد فرهنگی باقرالعلوم (علیه السلام) – قم   پیشگفتار حوزه علمیه، ...

طرح بازسازی و اصلاح نظام حوزه های علمیه ضرورت تنظیم امور جوامع در تمامی شئون براساس اسلام از یک سو و عهده داری تبیین و تحقیق و ترویج فرهنگ اسلامی به وسیله حوزات علمیه از سوی دیگر، جایگاه حوزه را به عنوان معاونت ولی فقیه در هدایت و سرپرستی طرح بازسازی و اصلاح نظام حوزه های علمیه   نویسنده: گروه ...

تشکیلات نظام نوین حوزه علمیه در پی ایجاد بارقه امید توسط مقام معظم رهبری در تاریخ 70/12/1 مبنی بر ضرورت تحول در نظام مدیریت حوزه و ارائه فرم و چارت کلی از مدیریت و درخواست برگزاری سمینار و تفصیل آن طرح. تشکیلات نظام نوین حوزه علمیه   نویسنده: عباس رفعتی   در پی ایجاد بارقه امید توسط مقام معظم رهبری ...

لزوم حفظ ارزش ها و اصالت های حوزه بعد الحمد و الصلوة، سلام و درود بر علمای دلسوز و بیدار و فضلای عظام و مراجع فخام و گرام و مدیران حوزه ها و مراکز تبلیغی اسلامی که همیشه در تلاش برای رفع نواقص تشکیلات حوزه بوده و هستند تا این نهاد مقدس هم چنان لزوم حفظ ارزش ها و اصالت ...

ضرورت تحوّل حوزه و ویژگی های مدیر اصلاح نظام مدیریت حاکم بر حوزه های دینی و سامان دادن به وضع پریشان و رقّت بار آن مسئله ای است که بر هر عالم دردمند و متعهد و آگاه به زمان و عناصر زمان و عاشق اعتلای اسلام مخفی نمی باشد. ضرورت تحوّل حوزه و ویژگی های مدیر   نویسنده: محمدتقی خلجی ...

تذکّراتی در زمینه اصلاح حوزه بسیار جای تشکر و تقدیر است که برادران روحانی در مقام تکمیل حوزه ی مقدسه از جهات مختلف روحی، معنوی آموزشی و … برآمدند. این فراغت که به برکت خون های شهدای عالی مقام با رهنمودهای بنیانگذار جمهوری اسلامی تذکّراتی در زمینه اصلاح حوزه   نویسنده: شیخ علی پناه اشتهاردی   با تقدیم عرض سلام: ...

مستنداتِ «سنت» در تحریم کتبِ ضلال اگر بخواهیم به ترتیب زمانی کسانی را که از این روایت جهت حرمت حفظ کتب ضلال استفاده کرده اند، مطرح کنیم، باید در آغاز از مرحوم نراقی یاد کنیم. ایشان آورده است: مستنداتِ «سنت» در تحریم کتبِ ضلال   نویسنده: دکتر احمد‌علی قانع   گفتار اول: روایت تحف العقول اگر بخواهیم به ترتیب زمانی ...

قواعد عقلیِ تحریمِ کتبِ ضاله (2) تحریم کتب ضاله و قاعده‌ی لزوم دفع ضرر محتمل در کتب فقهای عظام با تعبیرات مختلف این دلیل عقلی نقل شده که در نهایت منظور آن ها دفع ضرر محتمل است. مرحوم کرکی با این تعبیر که «لان ضعفاء البصیرة لا یؤمن علیهم خلل الاعتقاد» به این دلیل اشاره دارد. تحریم کتب ضاله و ...

قواعد عقلیِ تحریم کتبِ ضاله (1) تحریم کتب ضاله و قاعده ی لزوم قطع ریشه‌ی فساد با این بیان که کتب ضاله فساد‌آور است و از آن جا که عقل حکم می کند ریشه فساد را هر چه باشد باید قطع و قلع کرد، لازم است با صدور حکم حرمت ایجاد، حفظ، استنساخ و … کتب ضلال، در جهت اعدام ...

بررسی اجماع در تحریم کتب ضاله اگر چه بزرگانی از فقهای متقدم و متأخر در مسئله حرمت حفظ کتب ضلال ادعای نفی خلاف کرده اند – که دانشمندان معاصر از آنگونه عبارات به عنوان اجماع یاد می‌کنند – به نظر می‌رسد این نفی خلاف به هیچ روی، به عنوان دلیل بررسی اجماع در تحریم کتب ضاله   نویسنده: دکتر احمد‌علی ...

مستثنیات حکم کتب ضاله در آغاز، نگاهی به سخن دانشمندان فقه قدیم و معاصر انداخته، سیر تاریخی بحث را جویا می‌شویم و سپس نظر خود را پیرامون آن عنوان می‌کنیم. مستثنیات حکم کتب ضاله   نویسنده: دکتر احمد‌علی قانع   در آغاز، نگاهی به سخن دانشمندان فقه قدیم و معاصر انداخته، سیر تاریخی بحث را جویا می‌شویم و سپس نظر ...

پیشنهادهایی در زمینه ی تحوّل حوزه با سلام و دعای خیر، اینک که با سخنان و حمایت های مقام رهبری زمینه ی تحول حوزه های علمیّه بسیار بیشتر از گذشته فراهم شده، جا دارد که تمامی صاحب نظرانِ دلسوزِ روشن فکر دست به دست هم دهند و این کار عظیم را محقّق نمایند. پیشنهادهایی در زمینه ی تحوّل حوزه   ...

دیباچه ای بر نظام آموزشی حوزه حوزه های علمیه در راستای رسالت انبیا و برای تحقق اهداف آنان تشکیل شده است؛ ساختن انسان صالح، رشد اخلاق و تکامل علمی بشر و تشکیل جامعه ای بر اساس قسط و عدل، همه از اهداف و وظایف پیامبران است که در راستای دیباچه ای بر نظام آموزشی حوزه   نویسنده: علی اکبر ذاکری ...

حساب، برنامه و هدف، سه عنصر نظم و تکامل همه می دانیم که هدف از آفرینش، تکامل است و تکامل در جهان بینی الهی، حرکت در خط سیری است که به سوی خدا منتهی شود. و انسان ها وقتی در این خط سیر قرار می گیرند و توان حرکت به پیش را می یابند که از تمام مواهب حساب، برنامه ...

برنامه ریزی درس های حوزه با یک محاسبه ی ابتدایی و ساده می توانیم تا حدودی به نارسائی ها و نقاط ضعف برنامه های جاری حوزه های علمیّه پی ببریم. برنامه ریزی درس های حوزه   نویسنده: محمدمهدی آصفی   با یک محاسبه ی ابتدایی و ساده می توانیم تا حدودی به نارسائی ها و نقاط ضعف برنامه های جاری ...

مانع ناپیدای تخصّصی شدن دروس حوزه در این نوشته ی کوتاه می خواهیم نکته ای مهم امّا مغفول را در راستای اصلاح حوزه به ویژه مسئله تخصّصی کردن تحصیلات حوزوی – گوشزد نماییم. مانع ناپیدای تخصّصی شدن دروس حوزه   نویسنده: محسن غرویان   در این نوشته ی کوتاه می خواهیم نکته ای مهم امّا مغفول را در راستای اصلاح ...

قرآن و نظام آموزشی حوزه پس از عرض سلام و دعای فراوان به برادران عزیز که انقلاب عزیز اسلامی را با انقلاب علمی حوزه ای می رسانند که این اصل است و آن فرع. انقلاب علمی اسلامی زیربنا و انقلاب سیاسیش روبناست، و اکنون که در روبنا و شکل قرآن و نظام آموزشی حوزه   نویسنده: محمد صادقی   پس ...

نظام آموزشی حوزه ی علمیه حوزه علمیه به عنوان قلب تپنده نظام اسلامی و خاستگاه آموزش و تعلیم علوم و معارف اسلامی به طلاب و روحانیون، از دیر زمان تاکنون از یک نظام آموزشی خاص برخوردار بوده است. این نظام آموزشی در عین برخورداری از نظام آموزشی حوزه ی علمیه   نویسنده: بنیاد فرهنگی باقر العلوم (علیه السلام)   پیشگفتار ...

حوزه و بایسته های تبلیغی (1) مکتب ها و حکومت ها برای تبلیغ اهمیّت ویژه ای قایلند و خود را نیازمند آن می دانند، و از این راه است که به توسعه فکر و بسط نفوذ خویش دست می یابند. تبلیغات را به جریان خون در بدن تشبیه کرده اند. همان گونه که جریان حوزه و بایسته های تبلیغی (1) ...

حوزه و بایسته های تبلیغی (2) تفانت انسان ها از نظر استعداد و فهم مطالب و گرایش ها مسلم است. براین اساس، امروزه نظام جهانی الحاد در تبلیغاتش برای هر تقسیم بندی اجتماعی، طبقاتی، فکری و سیاسی برنامه تبلیغی خاصّ خود را دارد. مذهبی ها، غیر مذهبی حوزه و بایسته های تبلیغی (2)   نویسنده: محمدصادق مزینانی   9- همزبانی ...

نقد و بررسی راه حل ها طرح هماهنگی مراکز تحقیقاتی حوزه علمیه قم (1) تحقق انقلاب اسلامی در ایران سرآغاز طرح مسائل و مباحث جدیدی گردید که حل و گره گشایی آن ها از اسلام و حوزه های دینی طلب می شد. و پیش آمدن ده ها سؤال و مسئله پس از حاکمیت اسلام در کشور، ضرورت تفحص و پژوهش ...

جایگاه اخلاق در سازمان حوزه تربیت و کمال بخشی انسان، هدفی بود که انبیاء الهی را به سوی بشر کشاند و کتاب های آسمانی را بر او فرودآورد. سفیران الهی برای رشد و تهذیب آدمی آمدند تا آیات حیات بخش را بر انسان بخوانند و او را پاکی و کمال بخشند. خداوند جایگاه اخلاق در سازمان حوزه   نویسنده: حسین ...

نقد و بررسی راه حل ها طرح هماهنگی مراکز تحقیقاتی حوزه علمیه قم (2) در این چند ساله و به دنبال شایع شدن بعضی از معضلات در نشست های محدود، طرح هایی مطرح گردیده و در اطراف آن ها سخنانی شنیده می شود، مناسب است برخی از آن ها را مطرح و درباره ی آن تحلیل مختصری داشته باشیم. طرح ...

شیوه تحقیق و پژوهش در علم فقه در جزوه ی «گزارش پیش سمینار بررسی مسائل حوزه» آمده است: «… مجموعه ای که از پژوهش و تحقیق به دور ماند چون آب راکدی خواهد شد که نه تنها خاصیّت خویش را از کف می دهد بلکه آفاتی را نیز به دنبال خواهد داشت، شیوه تحقیق و پژوهش در علم فقه   ...

روش تفسیری اهل بیت (ع) از دیدگاه آیت الله معرفت این مقاله به بررسی روش تفسیری اهل بیت (علیهم السلام) از دیدگاه استاد معرفت پرداخته است. نخست نویسنده به پیش فرضهای استاد از جمله: نقش اهل بیت (علیهم السلام) در تفسیر قرآن كریم، توجه به تفاوت روایات تفسیری و تأویلی روش تفسیری اهل بیت (ع) از دیدگاه آیت الله معرفت ...

علم الموهبة از منظر آیت الله معرفت در این مقاله سعی شده آرای استاد آیت الله معرفت در مباحث اصلی مرتبط با علم الموهبه به عنوان پیش شرط تفسیر قرآن مجید بیان شود، به همین جهت با طرح عناوین زیر، آنچه كه از مطالب استاد استفاده كرده ایم را با رویكردی انتقادی علم الموهبة از منظر آیت الله معرفت   ...

مبانی رجالی استاد معرفت در زمینه ی تفسیر فقیه نامدار، مفسِر بزرگوار، قرآن پژوه فرزانه، استاد ارجمند آیت الله محمد هادی معرفت (رحمة الله علیه) ‌در تحقیقات قرآنی، فقهی و مباحث علوم قرآنی، دارای مبانی رجالی ارزشمند و قابل توجهی بوده اند و این مبانی را در بستر اصلی مبانی رجالی استاد معرفت در زمینه ی تفسیر   نویسنده: سید ...

مبانی نقد حدیث در « التفسیر الاثری الجامع » نگارنده ضمن تأكید بر ضرورت و بایسته های نقد احادیث بر اساس دو شیوه نقد سندی و متنی، مهم ترین اصول و مبانی نقد حدیث كه از سوی آیت الله معرفت در كتاب التفسیر الاثری الجامع مورد بررسی قرار گرفته است، را مورد مبانی نقد حدیث در « التفسیر الاثری الجامع ...

کلیات تاریخ و مکاتب تفسیری کتاب مقدس مقصود از علم تفسیر چیست؟ شاید کاویدنِ خود کلمه به ما کمک کند. واژه ی «تفسیر» تعبیر عربی کلمه ی انگلیسی Hermeneutics است و این واژه در اصل یونانی است؛ مصدرِ فعلی آن Hermenein و اسم مؤنّث آن Hermeneia کلیات تاریخ و مکاتب تفسیری کتاب مقدس   نویسنده: فهیم عزیز مترجم: علی نجفی ...

تفسیر کتاب مقدس (2) پولس رسول با دیدگاه اصلی عیسی نسبت به عهد قدیم هماهنگ است. پیش از این فهمیدیم که عیسی عهد قدیم را قبول کرده و مانند هر یهودی دیگر، به آن پایبند است؛ جز اینکه در تفسیر آن آزاد عمل می کند و علّت آن نیز این است که دید تفسیر کتاب مقدس (2)   نویسنده: فهیم ...

از آغاز تفسیر یهودی تا پایان عصر کلیسای نخستین تفسیر کتاب مقدس (1) برای اینکه پژوهشگر بتواند تفکر درستی درباره ی علم تفسیر به دست آورد، باید به تاریخ این علم، گام هایی که در آن برداشته و پیش رفته اند و نیز مکاتب تفسیری، نگاهی کلی بیفکند؛ چرا که ریشه های علم تفسیر در خاک کلیسای تفسیر کتاب مقدس ...

تفسیر کتاب مقدس در قرون وسطا می رویم که حدود نه قرن یا بیش تر به طول انجامید و آن، دوره ی قرون وسطاست. شاید بخش اول این دوره پیچیده تر از بخش پایانی اش باشد، ولی با این حال می توانیم چیزهایی از آن بفهمیم. با توجّه به پیچیدگی های فراوان و آن تفسیر کتاب مقدس در قرون وسطا ...

نهضت اصلاح دینی و تفسیر کتاب مقدس جنبش اصلاح دینی بعد از نهضت رنسانس اتّفاق افتاد و به نوعی نتیجه ی آن محسوب می شود. با این که رنسانس یک جنبش «انسان محور» بود، ولی تمام توانایی های معنوی و عقلانی انسان را به تکاپو وا داشت. به خاطر همین، نهضت اصلاح دینی و تفسیر کتاب مقدس   نویسنده: فهیم ...

اسپینوزا و تفسیر کتاب مقدس اسپینوزا (1362-1677 م) در خلال جنگ سی ساله که تقریباً تمام اروپا را در قرن هفدهم فرا گرفته بود، متولّد شد. اولین علّت شعله ور شدن این جنگ، روابط دینی بین پروتستان و کاتولیک بود. اسپینوزا معتقد بود این جنگ ها و اسپینوزا و تفسیر کتاب مقدس   نویسنده: فهیم عزیز مترجم: علی نجفی نژاد ...

تفسیر تاریخی- انتقادی کتاب مقدّس در قرن نوزدهم جنبش عقلی یا عقل گرایی تا اواخر قرن هجدهم به مرحله ای رسید که بر اندیشه دینی مسلّط شد. آن گاه در قرن نوزدهم این اندیشه شروع به کاربرد راه های مختلفی نمود که منجر به عبور از خودش می شد. مهم ترین این راه ها تفسیر تفسیر تاریخی- انتقادی کتاب مقدّس ...

گرایش های کلّی قرن بیستم در پژوهش کتاب مقدّس جنبش باستان شناسی و گسترش شناخت نسبت به دوران باستان، مخصوصاً منطقه ای که کتاب مقدّس در آن نوشته شده بود. از زمانی که «شامبلیون» به حلّ اسرار کتیبه رشید گرایش های کلّی قرن بیستم در پژوهش کتاب مقدّس   نویسنده: فهیم عزیز مترجم: علی نجفی نژاد   مشخّصه ی پژوهش ...

جنبش نگارش «زندگی نامه ی عیسی» در قرن نوزدهم «دی. وت» (1780-1849 م) بعد از پژوهش های فراوان اعلان کرد: اگر نگوییم که محال است؛ امّا بسیار سخت است که انسانی، در هر رتبه ی علمی که باشد، بتواند فقط با توجّه به اناجیل «زندگی نامه ی عیسی» را بنویسد؛ زیرا جنبش نگارش «زندگی نامه ی عیسی» در قرن نوزدهم ...

علم تفسیر جدید یا هرمنوتیک نوین این جنبش جدید توسّط شلایرماخر آغاز شد. وی به درستی، بنیان گذار جنبش های تفسیری جدید، چه فلسفی، چه الاهیاتی و چه ادبی شمرده می شود؛ چرا که معنای علم تفسیر، توسّط وی از «شرح لغوی کتاب مقدّس» با هدف بیان معنای علم تفسیر جدید یا هرمنوتیک نوین   نویسنده: فهیم عزیز مترجم: علی ...

متن پژوهی تخصّصی و کتاب مقدس بررسی تاریخی، نقد و بررسی سندی یا کتابی و یا رویدادی است که نوشته شده تا اطلّاعاتی تاریخی را به ما منتقل کند یا نوشته شده تا حقیقتی را که اتّفاق افتاده و یا حقیقتی را که نویسنده توصیف کرده یا به آن اشاره نموده، توضیح دهد. متن پژوهی تخصّصی و کتاب مقدس   ...

مثال و تفسیر مثالی در عهدین در این مقاله سراغ یکی از موضوع هایی که در تفسیر کتاب مقدّس مهمّ و دقیق است، یعنی مثال و تفسیر مثالی رفته ایم. این موضوعی است که متضمّن ارتباط عهد قدیم با عهد جدید و موضع مسیحیان نسبت به تفسیر عهد قدیم، است. و به مثال و تفسیر مثالی در عهدین   نویسنده: ...

نماد و عمل نمادین در عهدین نماد، نشانه یا تفکر یا مفهومی است که انسان انجام می دهد تا از چیز غیر ملموس یا مقصودی تعبیر نماید. برای مثال پرچم نشانگر تعبیری از حکومت است و کشیدن ماهی در دوره های اولیه، نشانه ی مسیحیت بوده است. نماد با نماد و عمل نمادین در عهدین   نویسنده: فهیم عزیز مترجم: ...

نوشته های مکاشفه ای کتاب مقدس و تفسیر آن ها بعضی کتاب ها با موضوع علم تفسیر توجّه خاصّی به نوشته های مکاشفه ای دارند و این نوشته ها را به این عنوان که یک نوع مستقل هستند و به بررسی مخصوص به خود احتیاج دارند، أخذ کرده اند. در این رابطه «تری» بخش نوشته های مکاشفه ای کتاب مقدس ...

مثل های کتاب مقدس و تفسیر آنها اگر مثَل ها جایگاه خاصّی در کتاب مقدّس و به ویژه در عهد جدید نداشتند، می شد آنها را ذیل بحث عام « زبان تصویری» که ارتباط زیادی با این عنوان دارد، مطرح نمود. علاوه بر این، از ابتدای پیدایش تفسیر کتاب مقدّس توجّهی جدی مثل های کتاب مقدس و تفسیر آنها   ...