همه

جهت روشن شدن مطلب لازم است به نکاتي چند توجه شود:1. معناي لغوي نسخ: از نظر لغت، «نسخ» به معناي از بين بردن و زائل نمودن است، و درمنطق شرع، تغيير دادن حكمي و اعلام پايان مدت آن و جانشين ساختن حكم ديگر به‌جاي آن است.[1]2. انگيزه و علت نسخ: نيازهاي انسان، گاه با تغيير زمان و شرايط محيط دگرگون ...

بررسي‌هاي دانشمندان نشان مي‌دهد كه تاريخ بشر، با دين آميخته بوده،[1] است و اين حقيقت, متفكران بسياري را به تأمل در راز نياز به دين و خاستگاه آن فراخوانده و ديدگاه‌هاي گوناگون پديد آورده است. گروهي با رويكرد الحادي، عواملي چون غلبه بر ترس از محيط طبيعي را در پيدايش مذهب مؤثر دانسته و جمعي بر كاركردهاي اجتماعي دين انگشت ...

بررسي‌هاي دانشمندان نشان مي‌دهد كه تاريخ بشر، با دين آميخته بوده،[1] است و اين حقيقت, متفكران بسياري را به تأمل در راز نياز به دين و خاستگاه آن فراخوانده و ديدگاه‌هاي گوناگون پديد آورده است. گروهي با رويكرد الحادي، عواملي چون غلبه بر ترس از محيط طبيعي را در پيدايش مذهب مؤثر دانسته و جمعي بر كاركردهاي اجتماعي دين انگشت ...

خداوند متعال در كريمه 256 بقره مي فرمايد:لا اِكْراه فِي الدّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَي فَمَنْ يَكْفُر بِالطاّغُوتِ وَ يُؤمِنْ بِاللهِ فَقَدْ اِسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقي لاَنْفِصامَ لَها وَ اللّهُ سَميعٌ عَليمٌ».ترجمه: در قبول دين، اكراهي نيست. (زيرا) راه درست از راه انحرافي، روشن شده است. بنابراين; كسي كه به طاغوت (= بت و شيطان، و هر موجود طغيان گر) ...

آن چه به عنوان پاسخ قابل بيان است، اين است که:اوّلاً آية «لا اكراه في الدين» اشاره به اين حقيقت دارد كه در قبول دين، اكراه و اجبار وجود ندارد؛ زيرا اساس و شالودة دين برايمان و اعتقاد قلبي استوار است. اجبار فقط در اعمال و حركات جسماني مؤثر است و افكار و اعتقادات راهي جز منطق و استدلال نمي‌تواند ...

عدم اجبار بر پذيرش دين خاصي، دليل بر حق بودن تمام اديان و مسلك‏ها نمي‏باشد بلكه دليل بر احترام به آزادي انسان در انتخاب دين و عدم ثمربخشي، اجبار در گرايش به دين خاص مي‏باشد.از سوي ديگر، حق بودن اديان و شريعت‏ها در طول تاريخ، دليلي بر حقيقت‏جو بودن پيروان آن‏ها، پس از ظهور شريعت كامل‏تر و تجلي حقِ آشكارتر ...

اولاً؛ دين كامل و تمام، يعني مجموعه قوانين الهي براي بشر كه انسان را به هدف نهايي برساند و به خارج از خودش (ساير مكاتب) احتياج نداشته باشد.اديان الهي، بنا به نياز و تناسب محيط زندگاني با هم مختلف بوده اند، هر ديني تكميل شدة دين قبلي است و چون اسلام، آخرين دين الهي است، تمام نيازمندي‌هاي بشر را براي ...

همان گونه كه در سئوال مطرح شده است، خداي متعال در قرآن كريم، حفاظت از تحريف و نابودي قرآن را تضمين نموده است و اين موضوع در آياتي مانند آيه 9 سوره حجر «انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون» و آيه 42 سوره فصلت «لايأتيه الباطل من بين يديه و لا من خلفه تنزيل من حكيم حميد» عنوان ...

قرآن كريم، كتاب هدايت است كه از طرف خداوند متعال، به توسط جبرئيل، بر پيامبر نازل گشت. همان گونه كه مي دانيد دو نوع نزول داشته است: 1. نزول تدريجي   2. نزول دفعي؛ كه نزول تدريجي قرآن در مدت 23 سال بوده است. حال بايد ديد كه «آيا كتاب هاي تورات و انجيل نيز دو نوع نزول داشته اند؟»يعني آيا ...

تنها بانويي كه به نام مريم در قرآن ذكر شده است و داستان زندگي او مورد بررسي قرار گرفته است، مريم بنت عمران مي باشد كه يكي از سوره هاي قرآن به نام ايشان مي باشد و نام او 34 مرتبه در قرآن ذكر شده است.بنابراين در تمام داستانهايي كه نام مريم در آن آمده است، در واقع اشاره به ...

تنها بانويي كه به نام مريم در قرآن ذكر شده است و داستان زندگي او مورد بررسي قرار گرفته است، مريم بنت عمران مي باشد كه يكي از سوره هاي قرآن به نام ايشان مي باشد و نام او 34 مرتبه در قرآن ذكر شده است.بنابراين در تمام داستانهايي كه نام مريم در آن آمده است، در واقع اشاره به ...

در آيه 5 سوره مائده آمده است: امروز چيزهاي پاكيزه براي شما حلال شد و (همچنين) غذاي اهل كتاب براي شما حلال است و غذاي شما براي آن ها حلال مي باشد…»بيشتر مفسران و دانشمندان اهل سنت، بر اين باورند كه غذاي اهل كتاب اطلاق دارد و هر نوع غذايي را شامل مي شود، حتي گوشت حيواناتي كه به دست ...

1. معناي تحريف: تحريف آن است كه كلام بگونه‌اي قرار داده شود كه بتوان آن را دو گونه يا چندگونه معني نمود «ان تجعلهُ علي حَرفٍ من الاحتمال يمكن حمله علي الوجهين»[1] ديگري مي‌گويد تحريف (در قرآن و كتب آسماني) آن است كه كلمه‌اي را از معناي خودش تغيير دهيم، يعني شبيه‌سازي كنيم «تغيير الكلمة عَنْ مَعْناها و هي قريبةٌ ...

1. معناي تحريف: تحريف آن است كه كلام بگونه‌اي قرار داده شود كه بتوان آن را دو گونه يا چندگونه معني نمود «ان تجعلهُ علي حَرفٍ من الاحتمال يمكن حمله علي الوجهين»[1] ديگري مي‌گويد تحريف (در قرآن و كتب آسماني) آن است كه كلمه‌اي را از معناي خودش تغيير دهيم، يعني شبيه‌سازي كنيم «تغيير الكلمة عَنْ مَعْناها و هي قريبةٌ ...

اعتقاد شيعه بر آن است كه تمام مقامات پيامبر ـ صلي الله عَليهِ وَ اله و سَلَم ـ غير از مقام نبوت و رسالت براي دوازده امام معصوم ـ عليهم السلام ـ نيز ثابت است، و اين اعتقاد از ضروريات مكتب شيعه به شمار مي‎آيد،[1] مهم‎ترين مقامات و اهداف مشترك پيامبر ـ صلي الله عَليهِ وَ اله و سَلَم ـ ...

آيه‌ي 54 سوره‌ي مباركه‌ي مائده مي‌فرمايد: اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! هر كس از شما از آيين خود باز گردد، به خدا زياني نمي‌رساند، خداوند در آينده جمعيّتي را مي‌آورد كه آن‌ها  را دوست دارد و آن‌ها  نيز او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع و در برابر كافران نيرومندند، آن‌ها  در راه خدا جهاد مي‌كنند و از سرزنش ...

آيه‌ي 54 سوره‌ي مباركه‌ي مائده مي‌فرمايد: اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! هر كس از شما از آيين خود باز گردد، به خدا زياني نمي‌رساند، خداوند در آينده جمعيّتي را مي‌آورد كه آن‌ها  را دوست دارد و آن‌ها  نيز او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع و در برابر كافران نيرومندند، آن‌ها  در راه خدا جهاد مي‌كنند و از سرزنش ...

شيعه امامت را مقامي بس بلند و جايگاهي بس رفيع مي‎داند، در نظر انديشمندان شيعه، امامت منتخب الهي و امام حافظ شريعت و پاسخگوي تمام نيازهاي ديني است، بنابراين شخص امام بايد داراي شرايط و ويژگي‎هاي ممتازي باشد تا بتواند مسئوليت خطير امامت را به نيكوترين وجه انجام دهد.پس شيعه راه تعيين امام را، منحصر در نص شرعي مي‎داند يعني ...

چون که سؤال داراي دو قسمت است، لذا جواب هم دو قسمت مي شود:1 . جواب قسمت اول: كلمه «ولي» و «اولياء» نزديك به هفتاد بار در قرآن كريم استعمال شده و در معاني مختلفي به كار رفته از قبيل: ناصر[1]، معبود[2]، راهنما[3] و در بسياري از آيات، ولي به معناي سرپرست و صاحب اختيار به كار رفته است،‌ نمونه‌هايي ...

ولايت و امامت اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ به ويژه حضرت امام علي ـ عليه السّلام ـ در آيات متعدد قرآن كريم مورد تأكيد و سفارش قرار گرفته است، در آيه‌ي 67 سوره‌ي مائده ـ كه به آيه تبليغ معروف است ـ خداوند متعال به پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ دستور ابلاغ امامت و ولايت ...

خداوند متعال مي فرمايد: «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُون‏ ؛[1] ولي و سرپرست و رهبر شما تنها خدا است و پيامبر او، و آن ها كه ايمان آورده اند و نماز را برپا مي دارند و در حال ركوع زكات مي پردازند.»بسياري از مفسران و محدّثان در شأن ...

براي رسيدن به جواب سوال، آياتي را كه كلمه‌ي مولي در آن آمده است بررسي مي کنيم:1 ـ سوره‌ي حديد، آيه‌ي 15 مي‌فرمايد: « فَالْيَوْمَ لا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ وَ لا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْواكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلاكُمْ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ  » پس امروز نه از شما فديه‌اي پذيرفته مي‌شود و نه از كافران، و جايگاهتان آتش است و همان ...

اولاً: خيلي از مسائل ريز احكام و اخلاق و بعضي مسائل اصول در قرآن بيان نشده است مثل ركعات نماز، جزئيات زکات. و لذا امام صادق ـ عليه السّلام ـ در جواب سئوال ياد شده  فرمود: «به كساني كه چنين اعتراضي دارند، بگوييد: همان‌گونه كه نماز در قرآن آمده ولي سه يا چهار ركعت بودن آن مشخص نشده و رسول ...

براي روشن شدن جواب لازم است به نكاتي اشاره شود:1ـ قرآن به الهي بودن امامت تصريح دارد: چنان‌كه ابراهيم بعد از مقام نبوّت و رسالت و مقام خليل اللهي آخرين مقام و بالاترين منصبي كه به او عنايت مي‌شود امامت است، چنان‌كه خداوند در قرآن مي‌فرمايد: «.قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قالَ لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِين‏» ...

در قرآن كريم بسياري از آيات به اعتقاد شيعه و سني دربارة حضرت علي ـ عليه السّلام ـ و ساير ائمه ـ عليهم السّلام ـ نازل شده است، و از جمله آياتي كه در شأن علي ـ عليه السّلام ـ نازل شده است آيه تبليغ و آيه اكمال است كه به طور اختصار به آن اشاره مي‌شود:آية تبليغ: خداوند مي‌فرمايد: ...

قبل از هر چيز چند نكته را پيرامون اين آيه شريفه به طور اختصار بيان مي‌كنيم.نكته اول: اين قسمت از آيه هيچ ارتباطي با صدر و ذيل آيه ندارد، بلكه يك مطلب جداگانه و مستقل را بيان مي‌كند، شواهد اين مدعا عبارتند از:1. اگر اين قسمت از آيه را برداريم و صدر و ذيل آيه را با هم در نظر ...

ابتدا به توضيحي درباره‎ي جريان مباهله و سپس مصاديق برخي واژه‎ها كه در پاسخ، ما را ياري مي‎كنند، مي‎پردازيم.«مباهله» به معناي نفرين كردن دو نفر بر همديگر است، به اين ترتيب كه وقتي استدلالات منطقي سودي نبخشيد، افرادي كه با هم درباره‎ي يك مسأله‎ي مهم ديني گفتگو دارند، در يكجا جمع مي‎شوند و به درگاه خدا تضرع مي‎كنند و از ...

در بسياري از كتب تفسير و حديث و تاريخ، امام حسين(ع) از جمله مصاديق بارز آية تطهير،[1] مباهله،[2] مودت[3]، اطعام[4]و كلمات[5] و آيات پاياني سورة فجر دانسته شده، و روايات معتبري در اين باره نقل كرده‎اند. دربارة آيات پاياني سورة فجر  رواياتي نقل شده است كه اثبات كنندة اين معناست كه اين آيات دربارة حضرت سيدالشهداء امام حسين(ع) است در ...

بدون شك از نظر جامعه اسلامي كليه مفاهيم و معتقدات اصيل اسلامي ريشه در كلام الهي دارند و عقيده به ظهور امام زمان ـ عليه السّلام ـ صورت كلي و مايه اساسي آن در كتاب خدا (قرآن كريم) تجلّي يافته، و اين كتاب بزرگ آسماني فرارسيدن آن روز مبارك و فرخنده را به تمام پيروان بشارت داده است.در قرآن كريم ...

يكي از صفات مهم امام و شرايط اساسي امامت، عصمت است، محورهاي عصمت در امام عبارتند از:1. عصمت در شناخت و تبيين معارف و احكام دين.2. عصمت در عمل به احكام و دستورات ديني.3. عصمت از خطا در تشخيص مصالح و مفاسد جامعه اسلامي.براي اثبات عصمت امامان ـ عليهم‎السلام ـ در محورهاي فوق، دلايل عقلي و قرآني ارائه شده كه ...

خداوند در بخشي از آية 33 سورة احزاب مي‌فرمايد: «خداوند فقط مي‌خواهد پليدي و گناه را از شما اهلبيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد.»[1] اين آيه هر چند در رديف و ميان آياتي ذكر شده كه در ارتباط با زنان پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است لكن قطعاً ارتباطي به آن‌ها ندارد ...

در پاسخ به بخش نخست پرسش مقدمتاً بايد گفت: در اين‎باره ما روايات بسيار داريم كه مراد و منظور از «اهل بيت» را مشخص كرده‎اند، در كتاب‎هاي معتبر اهل سنت و شيعه روايات متعددي وجود دارد كه درباره‎ي اين موضوع به صراحت بيان داشته‎اند كه مراد «از اهل بيت» چه كساني هستند.در روايات اهل سنت در حدود چهل طريق يافت ...

در رابطة با اين آيه، معتبرترين كتاب‌هاي شيعه و اهل‌سنت هنگام بيان شأن نزول آيه، آن را در وصف اهل‌بيت ـ عليهم السلام ـ دانسته‌اند، و در احاديث اهل تسنن است كه وقتي اين آيه نازل شد، ام سلمه كه يكي از زنان پيامبراكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است، مي‌آيد خدمت حضرت و مي‌گويد كه: ...

با مراجعه به كتب سيره و تاريخ پيامبر و نظرات صحابه، در مي‌يابيم كه اين حرف‌ها با واقعيت مطابقت ندارند، مثلاً:زيد بن وهب مي‌گويد: به ابن مسعودگفتم: آيا، به جز علي ـ عليه السّلام ـ و ابودجانه و سهل بن حنيف، همه در جنگ احد فراركردند؟ گفت: همه فراركردند به جز علي ـ عليه السّلام ـ و بعد، چهارده نفر ...

آية شريفة 113 سورة هود مي فرمايد: «وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِياءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ  » و تكيه بر ظالمان نكنيد كه موجب مي شود آتش شما را فرو گيرد و در آن حال جز خدا هيچ ولي و سرپرستي نخواهيد داشت و ياري نمي شويد، اين آيه كه ...

ظاهراً مراد از سؤال اين است كه آيا ولايت تكويني در قرآن مطرح شده است؟ در پاسخ بايد گفت: آري، ولي براي اين كه به آساني و روشني مطلب دريافت شود بي مناسبت نيست كه ابتدا اقسام ولايت را بر شمرده و آنها را تعريف نماييم، آن گاه به پاسخ سؤال بپردازيم.اقسام ولايت1 ـ ولايت تكويني:اگر چيزي نزديك به چيز ...

اوّلاً: در سؤال، مطاع بودن (اطاعت شدن) معيار اصول دين فرض شده است در حالي‌كه اطاعت امر والدين با اين‌كه جزء اصول دين نيست، در قرآن مطرح شده است،[1] و از سوي ديگر مطاع بودن معاد اصلاً بي‌معني است با اين‌كه مسلماً جزء اصول دين است. پس مطاع بودن معيار و اصول دين نمي‌باشد، و اگر هم فرضاً مطاع بودن ...

براي روشن شدن جواب لازم است به نكاتي اشاره شود.1ـ معناي لغوي مباهله: اين لفظ در اصل از مادة «بهل» بر وزن «اهل» به معناي رها كردن است، به همين جهت هنگامي كه حيوان را، به حال خود واگذارند، و پستان آن را براي جلوگيري از نوشيدن نوزادش در كيسه قرار ندهند به آن حيوان «باهل» مي‌گويند، و «ابتهال» در ...

در ابتداء ذكر نكاتي ضروري به نظر مي‌رسد:1. اوصاف بهشتيان در قرآن:به صورت فهرست‌وار مي‌توان گفت: براي بهشت رفتن اوصاف زيادي لازم است، از جمله: 1. ايمان به خداوند؛ 2. ايمان به رسالت پيامبر خاتم ـ صلّي الله عليه و آله ـ و قرآني كه بر او نازل شده است؛ 3. ايمان به ملائكه و رسولان گذشته و كتب آنها[1]   ايمان به قيامت ...

امامان ـ عليهم السّلام ـ داراي دو بعد هستند:1. جنبة ملكوتي؛ 2. جنبة بشري . از نظر جنبة ملكوتي داراي مقاماتي هستند كه درك آن براي مردم عادي غير ممكن است، در اين نوشتار به جنبه بشري پرداخته نمي‎شود؛ چون فراگيري قرآن براي امامان ـ عليهم السّلام ـ ، جنبه ملكوتي داشته و بايد از منظر ملكوتي بدان پرداخته شود، امام علي ...

امامت منصبي الهي و امام حافظ شريعت و پاسخگوي تمام نيازهاي ديني امت است، بنابراين شخص امام بايد داراي ويژگي‌هاي ممتازي باشد تا بتواند مسئوليت خطير امامت را به نيكوترين وجه انجام دهد، يكي از مهمترين شرايط امام از ديدگاه شيعه، دانش گسترده وعلوم خاص امام است، علومي كه از طرق عادي كسب دانشهاي بشري به دست نمي‌آيد و از ...

ما در اسلام دو اصل به نام تولّي و تبرّي داريم، يا به تعبير ديگر: «حبّ في الله» و «بغضٌ في الله» كه هر دو در واقع اشاره به يك حقيقت است، طبق اين دو اصل ما موظفيم دوستان خدا را دوست داريم و دشمنان خدا را دشمن، و پيشوايان بزرگ دين يعني پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و ...

پيامبر گرامي ـ صلي الله عليه و آله ـ در مواقع مختلف  و با عبارات گوناگون، اهل بيت خود را به مردم معرفي كرده است، حديث سفينه نوح، ثقلين، منزلت غدير، امامان دوازده گانه و… كه با عبارات مختلف و در مواقع مختلف از طريق شيعه و سني به ما رسيده اند، در ميان اين احاديث، احاديث مختلفي مبني بر ...

حق يعني راستي، درست كردن وعده، درست دانستن، ثابت كه انكار آن روا نباشد.[1]كلمه «حق» نزديك 283 بار در قرآن كريم آمده است كه 227 مرتبه با لفظ «الحق، بالحق» و 17 مرتبه با لفظ «حقا» و 3 بار با لفظ «حقه» و 36 بار با لفظ «حق» و به عناوين مختلفي به كار رفته است.1. صفت براي خداوند: در ...

قبل از هر چيز، ضرورت دارد درباره تفسير آيه فوق و آگاهي امامان از علم غيب يا عدم آن مطالبي بيان شود، آيه «وَ أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الُْمحْسِنِينَ»[1] و در راه خدا انفاق كنيد (و با ترك انفاق) خود را به دست خود به هلاكت نيفكنيد، و نيكي ...

وقتي پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ دعوت خود را آشكار كرد، كفار در نبوت آن حضرت و قرآن و تعاليم اسلام از جمله جانشين پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ اختلاف كرده و از پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و مومنان از روي استهزاء مي پرسيدند!‌ خداوند از پرسش آنها خبر ...

درست است كه در آية مورد بحث، مخاطب، قوم شعيب هستند و منظور از بقيت الله سود و سرمايه ي حلال و يا پاداش‌ها و ثواب‌هاي معنوي است كه تا ابد باقي مي‌ماند[1]، ‌ولي هر موجود نافع كه از طرف خداوند براي بشر باقي مانده و ماية خير و سعادت او گردد، بَقِيَّتُ اللَّهِ محسوب مي‌شود.تمام پيامبران الهي و پيشوايان ...

با توجه به منابع اسلامي همة آنچه كه جزء ماديات هستند و مربوط به دنيا مي‎باشند، مورد مذمت قرار نگرفتند مثلا در قرآن آمده « قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبادِهِ »[1] بگو چه كسي زينت‎هاي الهي را كه براي بندگان خود آفريده حرام كرده است، با اين كه در نهج البلاغه داريم زماني كه حضرت امير ـ ...

 ب؛ آيا مي‌توان گفت بنابر مفهوم اين آيه شريفه، اشك ريزي و عزاداري بر امام حسين ـ عليه السّلام ـ و معصومين ـ عليهم السّلام ـ علاوه بر بيداري در اهداف بزرگان، به عنوان پاداش رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ از ناحية امت ايشان باشد؟الف؛ طبق اخبار بسيار زيادي كه از طريق شيعه و اهل سنت ...

محبت و دوستي اهل بيت پيامبر عزيز و گرامي ـ صلّي الله عليه و آله ـ بر هر شخص مسلماني واجب و لازم است، چنان كه قرآن كريم مي‌فرمايد: « قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏1، بگو: من در برابر ابلاغ رسالتم هيچ پاداشي درخواست نمي‌كنم، جز دوست داشتن نزديكانم، در آيه مذكور تأكيد شده كه هر ...